Triển vọng ngành thuỷ sản ảm đạm

Theo Tổng cục Hải quan, xuất khẩu thủy sản trong 4 tháng đầu năm nay đạt 2,57 tỷ USD, giảm 29% so với cùng kỳ. Giá trị xuất khẩu các mặt hàng chủ lực đều giảm mạnh 10-41% do nhu cầu thị trường chính bị ảnh hưởng nặng nề bởi lạm phát cao, suy thoái kinh tế khiến cả lượng xuất khẩu và giá bán bình quân đều giảm.

Trong 4 tháng đầu năm, các thị trường xuất khẩu đơn lẻ lớn nhất của thủy sản Việt Nam là Nhật Bản, Mỹ, Trung Quốc và Hàn Quốc , chiếm 60% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản.

Tiêu thụ thủy sản nhiều thị trường sụt giảm

Trong báo cáo mới nhất về ngành thủy sản, các chuyên gia phân tích tại Công ty CP Chứng khoán VNDirect nhận định nhu cầu tiêu dùng thủy sản của người dân Mỹ bị ảnh hưởng bởi lạm phát cao và suy thoái kinh tế, khiến họ phải thắt chặt chi tiêu ngay cả đối với các sản phẩm tiêu dùng thiết yếu như thực phẩm.

Bên cạnh đó, lượng hàng tồn kho cao cũng là một trong những nguyên nhân khiến nhập khẩu thủy sản của Mỹ sẽ bị ảnh hưởng trong ngắn hạn. Sức tiêu thụ thủy sản của Mỹ suy yếu đã ảnh hưởng lớn đến xuất khẩu thủy sản của Việt Nam.

Trong 4 tháng đầu năm nay, xuất khẩu thủy sản sang thị trường Mỹ ước đạt 412 triệu USD, giảm 51% so với cùng kỳ, là nguyên nhân chính khiến giá trị xuất khẩu thủy sản của Việt Nam giai đoạn này giảm 29%, còn 2,57 tỷ USD.

Nhập khẩu thủy sản của thị trường Mỹ ghi nhận sụt giảm 10% về khối lượng và 18% về giá trị trong 3 tháng đầu năm nay. Nguồn: VND.

VNDirect cho rằng tổng khối lượng nhập khẩu thủy sản của thị trường Mỹ sẽ tiếp tục giảm và chỉ có thể phục hồi từ nửa cuối năm nay khi lạm phát và mức tồn kho giảm và nhu cầu cho các kỳ nghỉ cuối năm tăng. Điều này có thể giúp kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Mỹ tăng 40-50% trong nửa cuối năm nay so với giai đoạn nửa đầu năm.

Với thị trường EU, trong quý I, kim ngạch xuất khẩu cá tra sang EU chỉ giảm nhẹ 4%, đạt 45 triệu USD do người dân EU ưa chuộng cá thịt trắng của Việt Nam với mức giá hợp lý trong bối cảnh lạm phát cao buộc phải thắt chặt chi tiêu.

Trong giai đoạn này, hầu hết thị trường trong EU đều tăng nhập khẩu cá tra Việt Nam như Romania (36%); Thụy Điển (53%); Đan Mạch (34%); Bulgaria (49%)... Một số thị trường nhỏ hơn tại châu Âu ghi nhận mức tăng trưởng mạnh là Đức (100%); Litva (429%); Phần Lan (436%).

Theo Agromonitor, giá trung bình cá tra xuất khẩu quý I sang EU tăng 9,5% so với cùng kỳ trong khi giá sang thị trường Mỹ và châu Âu giảm lần lượt 22,4% và 16,4%. Điều này chứng tỏ nhu cầu ngày càng tăng đối với cá tra nói chung ở các nước châu Âu.

VNDirect kỳ vọng nhu cầu này sẽ ổn định trong nửa cuối năm nay do lạm phát tại EU vẫn ở mức cao trong khi nguồn cung các loại cá thịt trắng khác bị ảnh hưởng bởi căng thẳng giữa Nga và Ukraine.

Với thị trường Trung Quốc, trong quý I, giá trị nhập khẩu thủy sản của quốc gia này đã tăng mạnh 13%, đạt 4,5 tỷ USD, đồng thời tổng khối lượng nhập khẩu tăng 17% so với cùng kỳ.

Tuy nhiên, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường này chưa đạt kỳ vọng khi kim ngạch 4 tháng đầu năm chỉ đạt 364 triệu USD, giảm 30% so với cùng kỳ. Thị phần xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Trung Quốc cũng giảm đáng kể so với năm 2022, chỉ chiếm 4,2% trong quý I từ mức 8,8% trong năm ngoái.

Theo các chuyên gia phân tích, do nền tảng kinh tế vĩ mô của nền kinh tế Trung Quốc khó đoán định và sự cạnh tranh gay gắt từ các nước khác, xuất khẩu thủy sản từ Việt Nam sang Trung Quốc trong nửa cuối năm nay sẽ không tăng trưởng mạnh so với nửa đầu năm.

Lợi nhuận doanh nghiệp thủy sản sẽ sụt giảm đáng kể

Theo dữ liệu của VNDirect, 2022 được đánh giá là một năm thành công của ngành thủy sản với tổng doanh thu và lợi nhuận ròng của các công ty tăng mạnh.

Tuy nhiên, kết quả kinh doanh quý I của các công ty niêm yết cho thấy sự sụt giảm đáng kể với doanh thu của các công ty xuất khẩu thủy sản giảm 32% so với cùng kỳ.

Biên lợi nhuận gộp ngành này cũng thu hẹp 5,1% do giá bán trung bình giảm trong khi chi phí sản xuất tiếp tục neo ở mức cao. Tổng lợi nhuận ròng trong quý I của các doanh nghiệp đã giảm 74% so với cùng kỳ.

Kết quả doanh thu quý I của các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản (tỷ đồng). Nguồn: VND.

Các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản niêm yết trong ngành, đặc biệt là các doanh nghiệp cá tra đã đặt kế hoạch doanh thu năm nay lớn hơn hoặc bằng năm trước, nhưng kỳ vọng lợi nhuận sẽ sụt giảm đáng kể.

Với các doanh nghiệp xuất khẩu tôm, VNDirect có rằng tình hình sẽ có phần lạc quan hơn khi kỳ vọng doanh thu và lợi nhuận đều tăng so với cùng kỳ. Tuy nhiên, với những thách thức có thể thấy của ngành tôm, kế hoạch kinh doanh này là khá tham vọng.

Với nhu cầu từ các thị trường xuất khẩu chính vẫn đang bị ảnh hưởng, VNDirect nhận định năm 2023 hầu hết doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản sẽ ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận ròng âm khi biên lợi nhuận gộp giảm so với mức nền cao của năm 2022.

Hiện tại, các chuyên gia phân tích cho rằng triển vọng ảm đạm của ngành thủy sản đã phần nào được phản ánh vào giá cổ phiếu khi các mã chứng khoán ngành thủy sản đã giảm 40-60% kể từ mức đỉnh vào quý II/2022.