Nhiều phụ huynh thường chạy theo xu hướng, cho con đi học các lớp tài năng, khoa học, v.v., nhưng sau này mới phát hiện rằng đã tốn không ít tiền bạc, con cái cũng đã bỏ ra rất nhiều thời gian và công sức, nhưng những gì học được lại không có ý nghĩa lớn đối với tương lai của con.
Thực ra, mỗi phụ huynh khi lựa chọn các lớp học năng khiếu đều tính toán cho tương lai dài hạn của con mình. Nhưng vấn đề là, tương lai của con thực sự cần những kỹ năng gì? Nếu không suy nghĩ thấu đáo vấn đề này mà chỉ chạy theo xu hướng, thì khả năng cao là sẽ làm việc vô ích.
Vậy những kỹ năng nào là cần thiết cho tương lai của con trẻ? Ở đây, tôi muốn đặc biệt nhấn mạnh một kỹ năng rất quan trọng đối với tương lai của trẻ, nhưng lại thường bị các bậc phụ huynh bỏ qua, đó là kỹ năng tư duy phản biện và biểu đạt.
Tư duy phản biện là khả năng phân tích vấn đề và đưa ra quan điểm, còn biểu đạt là khả năng truyền đạt quan điểm một cách sinh động và rõ ràng.
Có thể bạn sẽ hỏi, liệu tư duy phản biện có thực sự quan trọng đến vậy không? Hãy suy nghĩ từ ba góc độ, bạn sẽ hiểu rõ.
Ảnh minh họa
Góc độ thứ nhất là từ học tập
Bản chất của tư duy phản biện là khả năng suy nghĩ thấu đáo và hiểu sâu sắc vấn đề. Khi còn nhỏ, phương pháp học chủ yếu của trẻ là ghi nhớ và học thuộc, nhưng khi trẻ lớn lên, yêu cầu về năng lực sẽ chuyển sang khả năng hiểu biết sâu sắc và suy luận.
Nói cách khác, trẻ cần biết không chỉ "cái gì" mà còn "tại sao" thì mới có thể học tốt.
Tuy nhiên, nhiều học sinh trong quá trình học vẫn dựa vào chiến lược học thuộc lòng một cách máy móc, điều này dẫn đến việc trẻ dành nhiều công sức nhưng thành tích vẫn không cao. Tình trạng này bắt đầu từ các lớp cuối tiểu học và trở nên nổi bật hơn ở trung học.
Chưa kể, nhiều môn học đòi hỏi học sinh phải có khả năng đưa ra quan điểm riêng. Đặc biệt là môn Văn, đề bài thường đưa ra một số chủ đề để học sinh lựa chọn lập trường và nêu lý do. Nếu khả năng tư duy phản biện và biểu đạt kém, học sinh sẽ không có gì để nói hoặc chỉ có những ý tưởng rập khuôn, và điểm số chắc chắn sẽ không cao.
Vì vậy, tư duy phản biện là kỹ năng cơ bản cho việc học tập các môn khoa học, rất quan trọng.
Góc độ thứ hai là nắm bắt cơ hội
Dù điểm số có cao, học vấn có tốt, thì đó cũng chỉ là chiếc chìa khóa mở cửa. Điều quyết định việc con bạn có thể nắm bắt cơ hội và thành công hay không chính là kỹ năng mềm trong việc xử lý các vấn đề phức tạp và giao tiếp với người khác.
Trong môi trường công việc, các bậc phụ huynh chắc hẳn đã có trải nghiệm sâu sắc. Nhiều người chỉ khi bước vào xã hội mới hiểu rằng, trong công việc, bạn có thể không cần giỏi giải toán, nhưng không thể không biết cách giải quyết vấn đề; có thể không cần thuộc lòng mọi thứ, nhưng phải có tư duy, nếu không, sẽ rơi vào tình trạng mà người ta hay gọi là "học cao nhưng khả năng kém".
Với những cải cách giáo dục ngày càng tiến bộ, điều này đã thể hiện ngay từ bậc trung học. Hiện nay, nhiều trường trung học đã thêm phần phỏng vấn trong quy trình tuyển sinh. Điều khó khăn nhất trong phần này chính là khả năng suy nghĩ về các vấn đề nóng, kỹ năng biểu đạt và ứng biến.
Do đó, việc sớm rèn luyện khả năng tư duy cho con là chìa khóa để con vượt qua các thử thách.
Góc độ thứ ba là phát triển cuộc sống
Trong giáo dục, có một khái niệm quan trọng gọi là "giáo dục toàn diện," tức là giáo dục chú trọng đến sự phát triển toàn diện về kỹ năng và phẩm chất của trẻ.
Tại sao lại cần nhấn mạnh giáo dục toàn diện?
Lý do là mục tiêu cuối cùng của giáo dục không phải là đạt điểm cao, mà là có được một cuộc sống hạnh phúc. Học tập, bạn bè, giao tiếp, sự nghiệp, gia đình… chúng ta phải cân bằng mọi lĩnh vực của cuộc sống thì mới có thể sống một cuộc đời trọn vẹn và hạnh phúc.
Nhưng cuộc đời không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Khi đối mặt với những khó khăn trong cuộc sống, chúng ta cần có khả năng suy nghĩ, tìm ra giải pháp và biết cách đối mặt. Điều này đòi hỏi chúng ta phải có tư duy và khả năng giao tiếp tốt.
Từ góc độ này, tư duy phản biện và biểu đạt là những kỹ năng quan trọng sẽ giúp ích cho mỗi người suốt đời.