Loài vật quý hiếm bậc nhất thế giới nhắc đến là cầy vằn có tên khoa học Chrotogale owstoni. Đât là loài thú ăn thịt nhỏ đẹp, có giá trị sinh thái cao, rất quý hiếm ngoài tự nhiên.
Loài này có phạm vi phân bố nhỏ nhất trong nhóm thú ăn thịt nhỏ ở Châu Á, chỉ được tìm thấy ở Việt Nam, Lào và một phần rất nhỏ ở miền Nam Trung Quốc.
Cầy vằn nằm trong nhóm Nguy cấp của Sách đỏ IUCN năm 2016, được xếp vào danh sách loài Nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ và danh sách IB của Nghị định 84/2021/NĐ-CP.
Một cá thể cầy vằn trong khu bảo tồn sinh sản.
Theo các nhà bảo tồn, quần thể cầy vằn trong tự nhiên đang bị suy giảm nghiêm trọng do tình trạng săn bắt và buôn bán trái phép làm thực phẩm và thú cưng.
Việc bảo vệ và phục hồi cầy vằn đã trở thành một ưu tiên quan trọng trong công tác bảo tồn đa dạng sinh học ở Việt Nam và thế giới.
Năm 2019, Trung tâm bảo tồn động vật hoang dã tại Việt Nam (SVW) phối hợp với Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế, Cục Lâm nghiệp và các chuyên gia trong và ngoài nước tổ chức hội thảo và đề xuất Chiến lược bảo tồn Cầy vằn 2019-2029, đánh dấu việc xây dựng chiến lược bảo tồn đầu tiên trên thế giới cho loài này.
Chiến lược đặt tầm nhìn đến năm 2050 và đề ra 4 mục tiêu cụ thể trong 10 năm tới, trong đó có việc xây dựng một quần thể ngoại vi khoẻ mạnh, đa dạng về gen, ngăn chặn nguy cơ tuyệt chủng và cung cấp động vật đủ tiêu chuẩn tái phục hồi quần thể ngoài tự nhiên.
Điều đáng nói vào mùa hè 2024 tại Trung tâm Cứu hộ bảo tồn và Phát triển sinh vật thuộc Vườn quốc gia Cúc Phương, 10 cá thể cầy vằn con đã được sinh sản trong môi trường nuôi nhốt sau thời gian thực hiện ghép đôi, mở ra cơ hội phục hồi quần thể và tái thả về tự nhiên loài thú cực kỳ quý hiếm này.
Kết quả này được các nhà bảo tồn coi là thành công lớn nhất từ trước đến nay trong việc sinh sản bảo tồn loài cầy vằn.
Đồng thời, đây cũng là một tiền đề quan trọng, đem lại hy vọng tái phục hồi quần thể cầy vằn ngoài tự nhiên.
Ông Lê Trọng Đạt - Phó giám đốc Trung tâm Cứu hộ bảo tồn và Phát triển sinh vật, VQG Cúc Phương chia sẻ, việc sinh sản thành công 10 cá thể cầy vằn con từ 4 cặp ghép đôi đã thể hiện định hướng đúng đắn khi xây dựng riêng một khu vực dành cho sinh sản bảo tồn loài.
Đồng thời, thành công này cũng chứng minh được kinh nghiệm, kiến thức và sự chuyên nghiệp của đội ngũ đã tạo ra kỳ tích này.
Cầy vằn cực quý hiếm ngoài tự nhiên.
Những năm gần đây quần thể cầy vằn trong tự nhiên hiện nay đang bị suy giảm nghiêm trọng do tình trạng săn bắt và buôn bán trái phép làm thực phẩm và thú cưng.
Việc bảo vệ và phục hồi cầy vằn đã trở thành một ưu tiên quan trọng trong công tác bảo tồn đa dạng sinh học ở Việt Nam và trên thế giới.
Để nhân nuôi và bảo tồn cầy vằn, Vườn quốc gia Cúc Phương đã phối hợp với SVW xây dựng Khu sinh sản bảo tồn cầy vằn rộng 1,3 ha, đồng thời đề ra mục tiêu cho cầy vằn sinh sản để duy trì ổn định ít nhất 50 cá thể.