NSƯT Kim Xuyến sinh năm 1945 tại Hà Nội. Bà bắt đầu hoạt động nghệ thuật từ năm 1962 và được khán giả yêu mến qua nhiều vai diễn từ sân khấu tới màn ảnh như: Hà Nội mùa đông năm 46, Bức tranh mùa gặt, Tiền tuyến gọi, Đông Ky ra phố, 5 ngày làm thượng đế, Con sẽ làm cô chủ, Nửa vầng trăng còn lại, Canh bạc…
Từ phim đến đời, NSƯT Kim Xuyến đều được nhiều người yêu mến bởi tính cách hài hước, vui vẻ, hòa đồng, thân thiện lại hay pha trò.
Về đời tư, NSƯT Kim Xuyến cũng có cuộc hôn nhân hạnh phúc gần 60 năm dù ông trời cũng trao cho bà không ít thử thách. Nữ nghệ sĩ gặp người bạn đời năm 19 tuổi trong một trận bóng đá giao hữu. Bà là nghệ sĩ của Đoàn văn công Hà Nội còn ông là thành viên đội bóng pháo binh.
NSƯT Kim Xuyến thời trẻ.
Gương mặt đẹp cùng tính cách sôi nổi, thân thiện của bà đã khiến chàng pháo binh xao động để rồi 1 năm sau, hai người về chung một nhà dù không đám cưới, chỉ có buồng cau cơi trầu làm sính lễ rước dâu. Kết quả của tình yêu ấy là hai cô con gái và một người con trai.
Từ tay trắng vợ chồng cùng nhau vun đắp tổ ấm đến ngày vợ chồng nghệ sĩ Kim Xuyến ở nhà cao cửa rộng, con cái thành đạt, cả gia đình vẫn luôn yêu thương và đồng hành cùng nhau.
Năm 2004, nghỉ hưu được vài tháng, chồng nghệ sĩ Kim Xuyến sang Đức thăm con gái rồi bất ngờ bị tai biến. Sau hơn 1 tháng điều trị ở nước ngoài, ông được đưa về nước. Đang từ một người khỏe mạnh, hoạt bát, ông như một đứa trẻ, mọi sinh hoạt ăn uống đi lại đều cần người chăm sóc, hỗ trợ.
Vợ chồng nữ nghệ sĩ sống cùng con trai nhưng vì không muốn phiền nhiều đến con cái nên bà tự làm mọi việc, từ học cách sử dụng dụng cụ y tế đến các phương pháp vật lý trị liệu để hỗ trợ chồng.
Ở cái tuổi lẽ ra cũng được nghỉ ngơi nhưng NSƯT Kim Xuyến vẫn bận bịu, từ đóng phim, quay quảng cáo tới chăm sóc chồng. Bà vẫn tự mình chạy xe máy đưa ông ra công viên dạo bộ.
Dù nhiều lúc tủi thân nhưng bà vẫn ráng làm tròn bổn phận, phần vì thương ông, vì nghĩa vợ chồng sau mấy chục năm gắn bó, phần vì muốn làm gương cho con cháu.
Bà từng chia sẻ trên tờ Vnexpress: “Đừng nói tôi khỏe hơn chồng, tuổi này ai chả mong được xoa bóp, nghỉ ngơi, không ai muốn hầu hạ người khác cả”.
NSƯT Kim Xuyến và chồng.
Bà 18 năm chăm chồng tai biến.
Sau 18 năm nằm một chỗ, chồng NSƯT Kim Xuyến ra đi. Mặc dù đã dự đoán trước được ngày đó nhưng bà thừa nhận vẫn cảm thấy trống trải. Vậy nên “Tôi luôn mang theo ảnh của ông ấy trong ví để đi đâu cũng có cảm giác ông ấy bảo vệ mình”, nữ nghệ sĩ nói trên tờ Dân Trí.
Hiện tại, ở tuổi U80 – NSƯT Kim Xuyến đang hưởng mức lương hưu 5 triệu đồng 1 tháng. Với nhiều người, mức lương này mà sống giữa thủ đô Hà Nội có lẽ khó khăn trăm đường nhưng nữ nghệ sĩ 4x không nặng gánh kinh tế. Phần vì con cái chăm lo cho mẹ phần vì nữ nghệ sĩ vẫn được mời đi đóng phim.
Con cái nhiều lần khuyên bà nghỉ ngơi nhưng niềm đam mê diễn xuất vẫn luôn cháy bỏng trong bà. Bà từng nói trên tờ Vietnamnet rằng, dù sức khỏe không tốt, những hôm trái gió trở trời là nằm bệt một chỗ nhưng ai mời đóng vai gì, bà cũng nhận, xa mấy vẫn đi, dù là trời tối.
“Con cháu trong nhà bảo nghỉ ngơi, đừng có say mê như thế nhưng tôi chịu. Tôi tham gia phim ảnh hoặc tiểu phẩm cũng không phải vì tiền bạc. Tiền thù lao cho một vai phụ nhiều khi không đủ xăng xe đi lại nhưng tôi vẫn thích”, bà nói trên tờ Vietnamnet.