Nhà tâm lý học nổi tiếng người Mỹ Marvin Marshall từng nói: "Khi hoa chúng ta trồng không phát triển như mong đợi, chúng ta không nên đổ lỗi cho hoa mà hãy tìm nguyên nhân từ các khía cạnh khác".
Việc giáo dục trẻ em cũng vậy.
Khi sự phát triển của một đứa trẻ không tốt như chúng ta tưởng tượng, điều chúng ta phải làm không phải là đổ lỗi mọi vấn đề cho đứa trẻ mà là kịp thời nhìn nhận những sai lầm trong quá trình giáo dục của mình và sửa chữa chúng.
Trẻ lớn lên theo từng giai đoạn, mỗi giai đoạn có những đặc điểm tâm lý và ưu tiên nuôi dạy khác nhau. Chỉ khi cha mẹ hiểu được những điều này thì họ mới có thể giáo dục được những đứa con xuất sắc.
Ảnh minh họa
Đây là "9 năm vàng" quyết định cuộc đời con, nhiều bậc cha mẹ tiếc nuối vì nhận ra quá muộn:
9-11 tuổi, tiểu học: Nắm bắt thói quen
Bản chất của trẻ là thích vui chơi, nếu không có thói quen tốt thì sẽ khó đối mặt với sự lôi cuốn và cám dỗ của thế giới bên ngoài. Những bậc cha mẹ có tầm nhìn xa dạy con làm ba điều này để tạo nên những đứa trẻ xuất sắc, có tính tự giác.
1. Chủ động học hỏi và phát triển những thói quen tốt
Rèn thói quen ngăn nắp, gọn gàng; làm việc cẩn thận, chủ động tìm hiểu kiến thức khi gặp vấn đề ôn tập, thường xuyên để củng cố những kiến thức đã học.
2. Yêu thích đọc sách và mở rộng phạm vi nhận thức
Trẻ thích đọc sách có vốn từ vựng phong phú hơn và kỹ năng diễn đạt ngôn ngữ mạnh mẽ hơn. Ở trường tiểu học, thời gian rảnh tương đối nhiều hơn. Phụ huynh có thể tận dụng thời gian này để đưa con đến thư viện, đọc sách cùng con và giúp con phát triển thói quen đọc sách.
3. Tiếp tục tập thể dục và xây dựng một cơ thể khỏe mạnh
Một cơ thể khỏe mạnh là điều kiện tiên quyết và là nền tảng để hoàn thành mọi việc học tập và cuộc sống. Cha mẹ có thể đưa con đi chơi thường xuyên hơn như đi bộ, chơi bóng, leo núi,… để con bớt lo lắng, căng thẳng và có nhiều năng lượng hơn để cống hiến cho việc học.
12-14 tuổi : Hãy dành nhiều thời gian hơn cho trẻ vị thành niên
Đối với nhiều bậc cha mẹ, khi nhắc đến con ở tuổi vị thành niên, có vô số lời phàn nàn: Nhạy cảm, nổi loạn, khó quản lý, không vâng lời, không thể giao tiếp với cha mẹ. Nhưng tuổi vị thành niên có phải là gốc rễ của mọi vấn đề ở trẻ?
Không phải đứa trẻ nào cũng có xu hướng nổi loạn khi đến tuổi thiếu niên.Nếu sự phát triển cá nhân của trẻ không bị kìm hãm, những nhu cầu bên trong được thỏa mãn đầy đủ và đã thiết lập được cơ chế giao tiếp tốt với người lớn thì tại sao trẻ lại phải nổi loạn?
Cuốn sách " Giải mã tuổi dậy thì " viết: "Ở tuổi thiếu niên, cơ thể và tâm trí trải qua một cơn bão dữ dội với những thay đổi đột ngột. Mọi đứa trẻ có vẻ nổi loạn và khó gần đều cần sự hỗ trợ mạnh mẽ từ cha mẹ. Dù họ có tỏ ra mạnh mẽ và lạnh lùng đến đâu thì cũng chỉ là ngụy trang. Chỉ khi cha mẹ cho họ đủ kiên nhẫn, thấu hiểu và đồng hành thì họ mới chiếm được sự tin tưởng của con.
Khi đối mặt với trẻ vị thành niên, chỉ cần cùng con làm 2 điều, cha mẹ mới có thể giúp con vượt qua giai đoạnnày.
1. Học cách kiểm soát cảm xúc
Chỉ những người có thể kiểm soát được cảm xúc mới có thể làm chủ được cuộc sống của chính mình. Cha mẹ nên dạy con đối mặt với những cảm xúc, dù học tập mệt mỏi hay những cảm xúc tiêu cực như lo lắng, trầm cảm, hãy tìm ra nguyên nhân sâu xa và tích cực xử lý, giải quyết.
2. Luyện tập khả năng chống lại căng thẳng
Áp lực ở bậc trung học cơ sở tuy rất lớn nhưng nó không lớn bằng kỳ thi tuyển sinh đại học. Điều thích hợp nhất là rèn luyện cho trẻ khả năng chịu đựng căng thẳng vào thời điểm này, dạy trẻ đối mặt với thất bại và không ngại thử thách. Chỉ cần trẻ cố gắng, dù có thất bại thì đó vẫn là thành tựu.
15-17 tuổi: Những gia đình biết "buông bỏ" sẽ nuôi dạy được những đứa con có triển vọng
Triết gia Fromm đã nói: "Không có sự tôn trọng, tình yêu có thể dễ dàng biến thành sự thống trị và sở hữu". Thật khó để những đứa trẻ lớn lên trong một gia đình kiểm soát có thể trở thành những đứa trẻ tích cực và vui vẻ. Bề ngoài họ có thể trông bình thường nhưng bên trong lại chứa đầy những vết thương.
Một đứa trẻ là một cá thể độc lập, có con đường riêng và cuộc sống mà nó mong muốn. Chúng không phải là công cụ để cha mẹ hiện thực hóa lý tưởng của mình, cũng không phải là tấm huy chương để cha mẹ thể hiện. Cha mẹ không biết "buông bỏ" sẽ không bao giờ nuôi dạy được những đứa con tự lập và xuất sắc.
Cha mẹ thực sự tôn trọng con cái nên cho con lời khuyên, giải thích những ưu và nhược điểm cho con và ủng hộ những lựa chọn của con. Tình yêu thành công nhất của cha mẹ không phải là giữ con ở bên mà là nuôi dưỡng tính tự lập của con và "buông bỏ" con hợp lý.
Cha mẹ thực sự yêu thương con cái đã làm được ba điều buông bỏ và cho con không gian tự do.
1. Hãy để con bạn tự lựa chọn
Phụ huynh có thể đưa con đi thăm quan các khuôn viên trường đại học, tìm hiểu về các chuyên ngành khác nhau của trường và đưa ra những gợi ý nhưng không đưa ra kết quả. Việc cho phép trẻ đặt mục tiêu dựa trên sở thích của bản thân cũng có thể gia tăng được sự nhiệt tình học tập của trẻ và khiến trẻ sẵn sàng học tập tích cực vì mục tiêu của mình.
2. Hãy để con thử và dám phạm sai lầm
Cuộc đời còn dài, có sai cũng không sao. Trẻ mắc lỗi không phải là điều đáng sợ. Đó là vì trẻ đang khám phá thế giới và hiểu rõ bản thân. Dạy con nhận diện sai lầm một cách đúng đắn là điều cha mẹ nên làm.
3. Để trẻ tự lập
Tình yêu thương tốt nhất mà cha mẹ có thể dành cho con cái không phải là che chở chúng khỏi mưa gió mà là dạy cho chúng khả năng sinh tồn tự lập, bao gồm giặt giũ, nấu nướng cơ bản, v.v., cũng như cách giao tiếp với người khác. Hãy để con sống một cuộc sống tốt đẹp sau khi rời xa cha mẹ.
Giáo dục trẻ là một quá trình lâu dài. Không chỉ trẻ cần trưởng thành mà cha mẹ cũng cần không ngừng hoàn thiện bản thân. Điều may mắn lớn nhất của một đứa trẻ là có được cha mẹ sẵn sàng thay đổi vì chúng.