Dầu ăn là thứ không thể thiếu trong các căn bếp của gia đình Việt. Nhờ có dầu ăn mà nhiều món ăn trở nên hấp dẫn hơn. Tuy nhiên, việc dùng dầu ăn không đúng cách có thể gây ra hệ lụy đáng tiếc cho sức khỏe cả gia đình.
Tác dụng của dầu ăn và chất béo
PGS.TS.BS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, cho hay việc dùng dầu ăn hoặc mỡ để chế biến món ăn có thể làm tăng độ ngon, hấp dẫn. Dầu ăn, mỡ (chất béo) là nguồn cung cấp năng lượng cho cơ thể, 1g dầu ăn/mỡ cung cấp 9kcal.
Theo PGS Lâm, sử dụng chất béo quá ít hay quá nhiều đều không tốt.
Đầu tiên, việc ăn thiếu chất béo có thể dẫn đến thiếu năng lượng, có thể dẫn tới suy dinh dưỡng, nhất là với trẻ trong độ tuổi ăn dặm - thiếu chất béo có thể dẫn tới chậm tăng cân và phát triển.
Một số người lớn ăn không đủ chất béo hoặc loại bỏ chất béo ra khỏi khẩu phần ăn sẽ có ảnh hưởng tới hấp thu vi chất. Chất béo có vai trò rất quan trọng trong việc hấp thu các loại vitamin như vitamin A, vitamin D, viamin E, vitamin K. Khẩu phần ăn thiếu chất béo khiến cho việc hấp thu các vitamin trên bị giảm.
Ảnh minh họa
Ngoài ra, chất béo cũng có nhiều vai trò quan trọng khác đối với hóc môn trong cơ thể, cấu trúc tế bào (não, chất dẫn truyền thần kinh). Trung bình mỗi người cần ăn 45g chất béo/ngày.
Ngược lại, ăn quá nhiều chất béo sẽ gây ra hệ lụy thừa cân béo phì, tiềm ẩn tăng huyết áp, mỡ máu cao, đái tháo đường, ung thư.
Sai lầm khi dùng dầu ăn
Theo PGS Lâm, ở nước ngoài, dầu ăn thường được dùng để trộn salad. Cách ăn này sẽ giữ được các cầu nối đôi của axit béo không no trong dầu. Tuy nhiên, người Việt ít ăn salad mà thường ninh chín, nấu kỹ làm giảm đi chất dinh dưỡng.
Khi đun nấu ở nhiệt độ cao, dầu ăn có thể biến tính không tốt cho sức khỏe. Đặc biệt, việc dùng dầu chiên đi chiên lại nhiều lần là rất nguy hiểm.
“Mỗi khi có dịp nói về việc sử dụng dầu ăn, tôi vẫn luôn muốn khuyên mọi người khi nấu chỉ dùng lượng vừa đủ cho món ăn. Tôi thấy rất nhiều người rán nem, rán bánh đổ ngập dầu, sau khi rán xong lại tiếp tục dùng dầu đó nấu món ăn khác. Dầu chiên đi chiên lại nhiều lần sẽ sinh ra chất béo chuyển hóa trans fat, rất độc cho sức khỏe. Loại chất béo này có thể làm tăng mức LDL-cholesterol “xấu” trong máu, tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch”, PGS Lâm nói.
PGS Lâm chia sẻ thêm: “Khi đi chợ hay tới các khu du lịch, hiện nay, tôi thấy đồ chiên rán bán rất nhiều. Và khi đi qua những nơi họ dùng dầu ăn để chiên rán, tôi thường ngửi thấy mùi khét, đó là do các cầu nối đôi trong dầu vị vỡ. Khi đó, dầu ăn không còn tác dụng, sinh ra trans fat rất hại cho sức khỏe, dễ gây ra mỡ máu cao”.
Vị chuyên gia dinh dưỡng lưu ý khi chiên, rán đồ ăn, mọi người nên để ở nhiệt độ thấp. Khi rán xong đồ ăn, người dân cần đổ dầu thừa đi, rửa sạch chảo rồi mới chuyển sang nấu món ăn khác.
Hoặc