COP29 đạt thỏa thuận lịch sử về tín chỉ carbon toàn cầu

Các quốc gia đạt được thỏa thuận về quy tắc thị trường mua và bán tín chỉ carbon tại COP29. Ảnh: Reuters.

Hội nghị thượng đỉnh khí hậu COP29, diễn ra từ ngày 11 đến 22/11 tại Azerbaijan, đã đạt được thỏa thuận quan trọng về các quy tắc cho thị trường tín chỉ carbon toàn cầu, theo Reuters.

Đây được xem là bước tiến lớn, kỳ vọng sẽ thu hút hàng tỷ USD vào các dự án chống biến đổi khí hậu, góp phần ngăn chặn tình trạng nóng lên toàn cầu.

Theo đó, thỏa thuận này nhằm đảm bảo tính minh bạch và uy tín trong hệ thống giao dịch, từ đó góp phần thực sự giảm lượng khí nhà kính gây biến đổi khí hậu.

Tín chỉ carbon được tạo ra từ các dự án giảm phát thải, như trồng rừng hoặc xây dựng trang trại gió tại các quốc gia đang phát triển. Mỗi tấn khí thải được loại bỏ hoặc giảm bớt đều được chuyển thành tín chỉ, mà các quốc gia hoặc doanh nghiệp có thể mua lại để đạt mục tiêu giảm phát thải.

Dù ý tưởng về thị trường tín chỉ carbon đã được đề xuất từ một thập kỷ trước, việc thiết lập các quy tắc đảm bảo tính minh bạch và uy tín của hệ thống vẫn là thách thức lớn.

Tại hội nghị, những vấn đề như cách xây dựng sổ đăng ký theo dõi tín chỉ, mức độ chia sẻ thông tin và giải pháp cho các dự án gặp trục trặc đã trở thành tâm điểm tranh luận.

Chủ tịch COP29 đã đưa ra đề xuất cho phép một số quốc gia phát hành tín chỉ carbon thông qua hệ thống sổ đăng ký riêng, không cần sự phê duyệt từ Liên Hợp Quốc.

Tuy nhiên, Liên minh châu Âu (EU) cảnh báo rằng cần đảm bảo giám sát chặt chẽ và minh bạch trong các giao dịch, đặc biệt là với những quốc gia không đủ năng lực xây dựng hệ thống riêng. Mỹ cũng nhấn mạnh các giao dịch chỉ dựa trên sổ đăng ký quốc gia không đủ tiêu chuẩn để được Liên Hợp Quốc công nhận.

Song, ông Pedro Barata, chuyên gia tại Environmental Defense Fund lại khẳng định: "Đây là một hệ thống giao dịch quốc tế đáng tin cậy, dù còn thiếu tính ràng buộc".

Kết thúc phiên thảo luận, các quốc gia đã thống nhất rằng sổ đăng ký chỉ đóng vai trò ghi nhận, không quyết định chất lượng tín chỉ hay chứng thực cho đơn vị phát hành.

Trên thực tế, hoạt động giao dịch tín chỉ carbon song phương đã khởi động từ tháng 1 năm nay, khi Thụy Sĩ mua tín chỉ từ Thái Lan. Dù vậy, các thỏa thuận này còn nhiều hạn chế. Một bộ quy tắc rõ ràng và minh bạch sẽ là tiền đề thúc đẩy các giao dịch carbon, mở rộng sự tham gia của các quốc gia.

Hiệp hội Thương mại Khí thải Quốc tế (IETA) dự báo thị trường tín chỉ carbon toàn cầu do Liên Hợp Quốc hậu thuẫn có thể đạt giá trị 250 tỷ USD mỗi năm vào năm 2030, giúp bù đắp tới 5 tỷ tấn khí thải carbon hàng năm.

Thỏa thuận tại COP29 được kỳ vọng sẽ là động lực mạnh mẽ để thúc đẩy các giao dịch tín chỉ carbon toàn cầu, hỗ trợ cuộc chiến chống biến đổi khí hậu trong những năm tới.