Tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 6, ngày 27/8, các đại biểu thảo luận về dự án Luật Tư pháp người chưa thành niên.
Cần đảm bảo tính hiệu quả của báo cáo điều tra xã hội
Quan tâm đến nhiệm vụ của người làm công tác xã hội (quy định tại Điều 32 của dự thảo), đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương cho biết, tại khoản 2 Điều 32 dự thảo Luật quy định về nhiệm vụ của người làm công tác xã hội.
Trong đó, tại điểm a quy định nhiệm vụ "Xây dựng báo cáo điều tra xã hội và kế hoạch xử lý chuyển hướng".
Tuy nhiên, với các yêu cầu về nội dung của Báo cáo điều tra xã hội (tại Điều 54) và kế hoạch xử lý chuyển hướng (tại Điều 58), bà Nga nhận thấy, việc giao hoàn toàn cho người làm công tác xã hội xây dựng sẽ vô cùng khó khăn.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương.
Để đảm bảo chất lượng, tính hiệu quả của báo cáo điều tra xã hội và kế hoạch xử lý chuyển hướng, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, nên quy định rõ với công an xã, phường, thị trấn nơi người chưa thành niên phạm tội đang cư trú phối hợp với người làm công tác xã hội xây dựng.
"Điều này cũng tạo thuận lợi cho người làm công tác xã hội trong việc thực hiện nhiệm vụ. Bởi vì, các thông tin, yêu cầu trong báo cáo điều tra xã hội và kế hoạch xử lý chuyển hướng hầu như công an xã, phường, thị trấn nơi cư trú đều có đầy đủ và nắm bắt được, hơn nữa, trong lĩnh vực này, họ là cơ quan có chuyên môn hơn", bà Nga nói.
Đại biểu Dương Khắc Mai - Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông.
Đồng tình với ý kiến của bà Nga, đại biểu Dương Khắc Mai - Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông cho rằng, khoản 1 Điều 54 quy định thời hạn hoàn thành báo cáo điều tra xã hội và gửi cho cơ quan có yêu cầu là 7 ngày, đề nghị nên cân nhắc cho phù hợp trong 2 trường hợp.
Thứ nhất, người vi phạm chuyển nhiều nơi cư trú khác nhau; Thứ hai, đánh giá các yếu tố là nguyên nhân dẫn đến hành vi phạm tội đối với tội phạm nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng.
Mặc dù tại khoản 4 Điều 54 có quy định về xây dựng Báo cáo điều tra xã hội bổ sung trong giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử nhưng đại biểu Dương Khắc Mai nhận thấy, vẫn cần quy định trường hợp ngoại lệ để có gia hạn về thời gian hoàn thành.
Mặt khác, để có cơ sở vững chắc hơn hoàn thành nội dung báo cáo xã hội cơ quan điều tra khi gửi yêu cầu phải gửi kèm báo cáo lý lịch tư pháp (tiền án, tiền sự) vì đây là một trong những điều kiện tiền đề để miễn hình phạt, là cơ sở để đánh giá mức độ hành vi phạm tội.
Cần có phân trại dành riêng cho người chưa thành niên phạm tội
Đề cập về điều kiện cơ sở vật chất của trại giam riêng hoặc phân trại dành riêng cho người chưa thành niên trong trại giam quy định tại Điều 155, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho rằng, qua nghiên cứu Báo cáo tiếp thu, giải trình dự thảo Luật, không nhất thiết phải xây dựng, thành lập trại giam riêng.
"Vì dự thảo Luật hiện đã thống nhất xử lý chuyển hướng, nghĩa là những người chưa thành niên phạm tội sẽ áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng chứ không ở trong trại giam, người chưa thành niên phạm tội có thể ở trường giáo dưỡng…, trong khi số lượng người chưa thành niên phạm tội không nhiều. Nếu xây dựng trại giam riêng thì rất tốn kém", đại biểu Phạm Văn Hòa phân tích.
Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp).
Tuy nhiên, ông Hòa cho rằng, đối với người chưa thành niên phạm tội cần được giam giữ riêng với những người trưởng thành, do đó cần có phân trại dành riêng cho người chưa thành niên thì phù hợp hơn với điều kiện hiện nay, và không nên xây dựng trại giam riêng.
Cùng quan điểm, đại biểu Trần Đình Gia - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh nhận thấy, dự thảo Luật quy định 2 mô hình là trại giam riêng hoặc phân trại dành riêng cho người chưa thành niên trong trại giam. Điều này thể hiện chính sách nhân văn tốt đẹp trong dự thảo Luật này.
Tuy nhiên, đại biểu Trần Đình Gia cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, để xây dựng một trại giam riêng cho người chưa thành niên phạm tội là rất khó khăn.
"Chỉ có mấy trại giam trong cả nước, do đó, cự ly từ quê quán của người chưa thành niên đến trại giam có thể rất xa. Trách nhiệm của gia đình trong thăm nuôi, phối hợp để giáo dục người chưa thành niên phạm tội cũng rất khó khăn. Do đó, cần quan tâm những nội dung này trong dự thảo Luật", ông Gia nói.
Vì vậy, đại biểu Trần Đình Gia cho rằng, trước mắt, cần quan tâm đặc biệt đến phân trại dành riêng cho người chưa thành niên trong trại giam, như vậy sẽ phù hợp với thực tiễn hơn. Và khi có điều kiện thì nên xây dựng trại giam riêng cho người chưa thành niên.
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, có 12 đại biểu phát biểu tại Hội nghị, đề nghị Thường trực Ủy ban Tư pháp tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Tòa án nhân dân tối cao tiếp thu, hoàn chỉnh dự thảo Luật, giải trình đầy đủ ý kiến các vị đại biểu Quốc hội để gửi xin ý kiến các Đoàn đại biểu Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban Quốc hội, các cơ quan hữu quan.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị sau Hội nghị này, Thường trực Ủy ban Tư pháp phối hợp với Tòa án nhân dân tối cao tiếp tục hoàn chỉnh một bước nữa. Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chính thức có văn bản tiếp thu, giải trình đầy đủ, thấu đáo ý kiến của đại biểu Quốc hội để trình Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ 8.
Hoặc