Nhân dịp đầu Xuân, Báo Điện tử Chính phủ đã có cuộc trò chuyện với doanh nhân Phan Minh Thông - Chủ tịch HĐQT tập đoàn Phúc Sinh, doanh nghiệp top đầu ở Việt Nam trong xuất khẩu cà phê, hồ tiêu đến hàng chục nước trên thế giới. Các dự án, nhà máy của Phúc Sinh đang ngày một mở rộng không chỉ về quy mô, sản phẩm đa dạng mà đem lại nhiều giá trị cho nền kinh tế theo hướng kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. Chính từ định vị được hướng đi đúng với xu hướng phát triển bền vững của chủ tịch Phúc Sinh - ông Phan Minh Thông nên các sản phẩm của công ty đã vươn rộng ra nhiều châu lục trên thế giới. Đặc biệt, vừa qua, Phúc Sinh là doanh nghiệp (DN) đứng đầu tại Việt Nam xuất khẩu gia vị sang thị trường châu Âu.
Chúc mừng Công ty Phúc Sinh đã đạt kết quả đứng đầu top 20 DN xuất khẩu gia vị sang thị trường châu Âu năm 2023, với thị phần 15,1% tại thị trường này. Ông có thể chia sẻ "bí quyết" làm thế nào công ty đạt được kết quả xuất sắc như vậy?
Doanh nhân Phan Minh Thông: Từ năm 2006 - 2007, Phúc Sinh đã được đánh giá là một công ty hàng đầu trong vấn đề xuất khẩu gia vị nói chung và hạt tiêu nói riêng trên khắp thế giới. Phúc Sinh bán hàng tại 102 nước trên thế giới và Châu Âu là một trong những thị trường tiềm năng mà các sản phẩm của Phúc Sinh có mặt nhiều nhất.
Để tham gia được vào thị trường châu Âu, chúng tôi đã xác định phải cải tiến và nâng cao năng lực sản xuất của nhà máy, chuỗi cung ứng, phân phối, năng lực logistics để thể hiện là một nhà cung cấp hiện đại, chuyên nghiệp. Bên cạnh đó, nhận thức được những yêu cầu và quy định khắt khe của thị trường châu Âu, trong đó vấn đề nguồn gốc, xuất xứ của nguồn nguyên liệu, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật được đặt lên hàng đầu trong quy trình đánh giá chất lượng các sản phẩm nhập khẩu vào thị trường "khó tính" nhất thế giới này, Phúc Sinh đã đầu tư xây dựng phòng thí nghiệm để kiểm tra chất lượng nguyên liệu từ đầu vào và sản phẩm khi xuất đi.
Đặc biệt, để hướng đến và được thị trường này đón nhận một cách lâu dài, Phúc Sinh đã tập trung vào mục tiêu phát triển bền vững từ rất lâu bằng việc phát triển các dự án vùng nguyên liệu bền vững ngay từ những năm 2010 với nông dân. Điều đó đã được khẳng định ở việc công ty nhận chứng nhận Rainforest Alliance (RA) từ năm 2014.
Ngoài ra, marketing luôn được chú trọng trong quá trình bán hàng và phát triển thị trường. Cụ thể, chúng tôi đã đi nhiều nơi để thuyết phục, tiếp cận thị trường cũng như để cho khách hàng hiểu được chất lượng của cà phê, hồ tiêu Việt Nam nói chung và sự khác biệt của các sản phẩm này của Phúc Sinh nói riêng.
Phúc Sinh đảm bảo rằng hàng hóa chúng tôi cả khâu sản xuất, khâu trồng trọt được phát triển bền vững và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Nhờ đó, như các bạn biết, năm 2023, Phúc Sinh đã dẫn đầu thị trường với một số lượng khá lớn.
Phúc Sinh hiện đang là một trong những công ty số một Việt Nam về xuất nhập khẩu hồ tiêu, cũng như là doanh nghiệp xuất khẩu cà phê lớn nhất cả nước. Xin ông chia sẻ những kinh nghiệm trong quá trình dẫn dắt DN của mình để có được kết quả ấn tượng như vậy?
Doanh nhân Phan Minh Thông: Việt Nam là quốc gia xuất khẩu cà phê đứng thứ 2 thế giới chỉ sau Brazil. Tuy nhiên, các mặt hàng cà phê được xuất khẩu chủ yếu là nguyên liệu thô. Chính vì vậy, tỉ lệ người tiêu dùng trên thế giới biết thương hiệu cà phê Việt chưa nhiều, dù nước ta có nhiều loại cà phê thơm ngon, thượng hạng.
Chính vì vậy, đam mê của tôi là làm thế nào để nâng giá trị cây cà phê, hồ tiêu Việt. Không chỉ tăng về số lượng xuất khẩu mà các DN sản xuất, kinh doanh cà phê phải khát khao, khát vọng nâng cao giá trị cho các sản phẩm cà phê Việt từ đó khẳng định thương hiệu cũng như mở rộng hơn nữa cà phê Việt trên bản đồ cà phê thế giới.
Từ mong muốn đó, tôi luôn xác định doanh số của một DN chưa phải là giá trị cuối cùng. Giá trị lớn nhất và cũng là con đường duy nhất để DN tồn tại và phát triển bền vững chính là sự đổi mới và tạo thêm giá trị gia tăng cho sản phẩm.
Tôi cho rằng DN đặt mục tiêu phát triển bền vững không chỉ để DN ngày càng vững mạnh mà cao hơn, ý nghĩa hơn sẽ góp phần tạo ra nhiều giá trị cho đất nước.
Để cụ thể hóa mục tiêu phát triển trên, Phúc Sinh đã định hướng phát triển chế biến sâu, đa dạng các sản phẩm cho hạt cà phê, hồ tiêu. Theo đó, chúng tôi đã xây dựng các nhà máy chế biến sâu, áp dụng các công nghệ hiện đại, tiên tiến của thế giới để cho ra mắt những sản phẩm đáp ứng được nhu cầu của thị trường.
Bên cạnh đó, để sản phẩm vươn rộng ra nhiều nước trên thế giới, từ 15 năm trước, chúng tôi đã nung nấu và triển khai số hóa để tạo tiền đề xây dựng hệ thống thương mại điện tử (TMĐT). Trong khâu phân phối, đã áp dụng TMĐT ngay từ năm 2020 để phục vụ cho việc bán các sản phẩm nông sản, thực phẩm. Phúc Sinh cũng đã kết nối với các nhà cung cấp để đa dạng hóa danh mục sản phẩm.
Cụ thể, để mở rộng thị trường, chỉ trong năm 2023, Phúc Sinh đã triển khai nhiều chương trình để mở rộng kinh doanh và phát triển thị trường. Tháng 10/2023, tại Sơn La đã khai trương dây chuyền chế biến trà Cascara tại huyện Mai Sơn (Sơn La) với công suất 10 tấn quả chín/ngày, tương đương 1 tấn trà thành phẩm/ngày. Phúc Sinh đã xuất khẩu đến 99% sản lượng trà đến các nước sử dụng trà Cascara trên thế giới như Italy, Pháp, các nước châu Âu khác. Tháng 11/2023, Công ty cổ phần Hàng tiêu dùng Phúc Sinh (Phúc Sinh Consumer) cũng đã ký kết với Công ty LNS International Corporation (LNS) để đẩy mạnh hơn nữa sự có mặt của các sản phẩm của K Coffee tại thị trường Mỹ, châu Âu, Australia-New Zealand và Nhật Bản…
Trong quản trị doanh nghiệp, Phúc Sinh luôn chú trọng nguồn nhân lực, các nhân sự điều hành DN được tuyển dụng công khai và từ khắp nơi trên thế giới. Phúc Sinh có đội ngũ nhân sự làm tốt công việc, có kỷ luật, có nhiều kiến thức chuyên môn, năng lực quản lý, quản trị được nâng tầm.
Bên cạnh đó, chúng tôi duy trì phương châm "chăm chỉ sáng tạo và kỷ luật" làm nền tảng cho quá trình quản trị, quản lý và sản xuất, kinh doanh. Chăm chỉ sẽ giúp chúng tôi làm được nhiều việc và vượt qua nhiều trở ngại. Kỷ luật sẽ giữ được mọi thứ vào nề nếp, có thể thích ứng mà không xáo trộn và mất thăng bằng với những thay đổi hay biến động.
Xu thế toàn cầu hiện nay các nhà đầu tư, nhập khẩu và người tiêu dùng hiện chỉ chọn những DN thực hiện ESG (nhóm tiêu chí về phát triển bền vững gồm Môi trường – Xã hội – Quản trị Doanh nghiệp). Phúc Sinh đã triển khai ESG như thế nào để DN ngày càng phát triển xanh, bền vững?
Doanh nhân Phan Minh Thông: Từ hơn 15 năm nay, trong quá trình xuất khẩu ra thế giới, chúng tôi đã nhận thức được phát triển bền vững, tăng trưởng xanh là xu hướng của nền kinh tế toàn cầu trong tương lai. Theo đó, tất cả DN sản xuất nông sản sau khi xây dựng thương hiệu đều quan tâm đến an toàn thực phẩm và đã xây dựng chuỗi sản xuất sạch. Vì vậy, muốn tăng thêm giá trị gia tăng cho hồ tiêu, cà phê, DN Việt Nam phải thay đổi chính mình và cùng tham gia vào chuỗi sản xuất sạch, nếu không sẽ khó tồn tại trong cuộc cạnh tranh toàn cầu.
Đặc biệt, để tạo ra một liên kết giữa các DN trong ngành, giữa ngành nông nghiệp, ngành logistics, ngành xuất khẩu, từ đó có thể hướng ngành sản xuất cà phê Việt Nam phát triển sâu rộng, bền vững, cần xây dựng sàn giao dịch hàng hóa để có thể tập trung, liên kết xử lý lượng lớn hàng hóa nông sản và tạo ra một chuỗi liên thông, gắn kết hỗ trợ sự phát triển chung của tất cả các ngành.
Về quản lý nguồn nguyên liệu, để kết nối với các hộ nông dân trồng cà phê, hồ tiêu và các bên trung gian, Phúc Sinh đã ứng dụng hệ thống phần mềm để có thể tính toán, kiểm tra và thống kê được công việc cụ thể hằng ngày. Hay để xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc, Phúc Sinh cũng đã làm việc với tất cả nông dân trong hệ thống, trang bị điện thoại thông minh và hướng dẫn nông dân nhập dữ liệu.
Phúc Sinh là một trong những DN tiên phong ở Việt Nam về ESG. Vậy ông đã chia sẻ các giá trị ESG của công ty với các DN trong nước đặc biệt là các công ty mới khởi nghiệp như thế nào?
Doanh nhân Phan Minh Thông: Việc trả lời phỏng vấn với Báo Điện tử Chính phủ cũng là một cách tốt nhất, hiệu quả nhất để chúng tôi chia sẻ các thông tin của Phúc Sinh nói chung và các giá trị ESG của công ty nói riêng đến quý bạn đọc, khách hàng với thông điệp mà Phúc Sinh muốn lan tỏa với các công ty cùng ngành và các công ty khác là: Muốn phát triển mạnh mẽ phải đặt mục tiêu phát triển bền vững lên hàng đầu vì đây là xu hướng hiện nay của thế giới.
Chúng tôi cũng chia sẻ với truyền thông, báo chí rất nhiều về các giá trị này. Lãnh đạo Phúc Sinh cũng tham gia làm diễn giả ở những cuộc hội thảo lớn để có thể chia sẻ những thông tin này với các DN để họ có thể có được cái nhìn toàn diện và tiếp cận các xu hướng để phát triển một cách bền vững, đặc biệt là những công ty startup.
Trong những năm qua, các chính sách hỗ trợ từ Chính phủ, bộ, ngành và địa phương về quỹ đất, thuế, vốn... không chỉ các DN lớn tập trung hơn vào việc chế biến sâu rộng nhằm giải quyết được lượng nông sản của bà con cũng như gia tăng chất lượng cho các sản phẩm trước khi xuất khẩu mà còn hỗ trợ cho các DN startup xây dựng chiến lược phát triển bền vững ngay từ khi bắt đầu khởi nghiệp.
Bên cạnh đó, để có thể tồn tại và tiếp tục phát triển, mỗi DN phải luôn đặt chiến lược chế biến sâu, không ngừng sáng tạo tìm ra sản phẩm mới và đi tìm thị trường ngách.
Ở Phúc Sinh, chúng tôi đã định vị muốn tồn tại thì phải khác biệt, phải dám tiên phong, không ngừng đổi mới, luôn cố gắng tìm tòi, sáng tạo. Khi đó mới tạo ra được một cộng đồng DN mạnh để có thể tạo nhiều giá trị lớn cho cả ngành hàng và cho đất nước.
Xin ông chia sẻ thêm về kế hoạch, tầm nhìn công ty sau khi được quỹ đầu tư nước ngoài định giá 320 triệu USD và đầu tư trực tiếp vào Phúc Sinh?
Doanh nhân Phan Minh Thông: Quỹ từ châu Âu này họ từng đầu tư vào một tập đoàn lớn về ngành cà phê tại Việt Nam, nhưng công ty Phúc Sinh là DN Việt Nam đầu tiên mà quỹ này đầu tư trực tiếp dù họ không có văn phòng tại Việt Nam hay châu Á.
Số tiền đầu tư quỹ châu Âu là một số tiền lớn, công ty chúng tôi sẽ sử dụng khoản tiền đầu tư này để xây dựng thêm 2 nhà máy cà phê trong năm 2024, mở rộng chuỗi cà phê thương hiệu K Coffee của công ty.
Lần này bên cạnh rót vốn, quỹ đầu tư này sẽ hướng đến việc đầu tư và hỗ trợ về định hướng nông nghiệp phát triển bền vững, xây dựng danh tiếng cho thương hiệu cà phê Việt.
Không chỉ sản xuất, kinh doanh giỏi, doanh nhân Phan Minh Thông còn là người tâm huyết với khát khao truyền lửa, truyền khát vọng khởi nghiệp cho các bạn trẻ Việt Nam về tinh thần khởi nghiệp. Điều này được thể hiện rõ nét qua việc cuốn sách: "Vượt lên những con đường kinh doanh" của ông đã được xuất bản nhiều nước trên thế giới. Xin ông chia sẻ thêm về ý nghĩa cuốn sách?
Doanh nhân Phan Minh Thông: Tôi mong muốn cuốn sách là nguồn động lực tích cực cho những ai đang muốn khởi nghiệp. Qua những câu chuyện về các thương vụ trên thương trường, các tình huống của cuộc sống, các trải nghiệm khi tôi có dịp đi đến các vùng miền, đất nước khác nhau trên thế giới thì giá trị cốt lõi, thông điệp tôi muốn gửi gắm và lan tỏa đến người đọc là năng lượng tích cực, ý chí, quyết tâm cùng khát vọng đưa những sản phẩm made in Việt Nam ra toàn cầu.
"Vượt lên những con đường kinh doanh" không chỉ cho người đọc những thông tin hay kinh nghiệm về kinh doanh, quản trị, nghệ thuật quản lý con người, cách xây dựng doanh nghiệp mà ẩn chứa đằng sau là ý nghĩa của triết lý thành công. Thành công về kinh doanh, thành công về xây dựng thương hiệu và trên hết chính là thành công cho một mục tiêu mà chúng ta muốn hướng tới. Tôi mong muốn truyền lửa, truyền khát khao, khát vọng cho thế hệ trẻ đang bắt đầu khởi nghiệp.
Hơn thế, qua cuốn sách này tôi chia sẻ cách chúng tôi đã vượt qua khó khăn, vượt qua các thách thức như thế nào? không phải chỉ là vấn đề về tiền bạc mà là vấn đề về ý chí, về kiến thức, về sự can đảm, sự kiên trì… Tôi mong rằng, những câu chuyện này sẽ là cảm hứng cho bạn đọc hay những bạn trẻ đang khởi nghiệp ở thế hệ bây giờ.
Đặc biệt, qua các câu chuyện của cuốn sách, tôi muốn chia sẻ mục tiêu của những người làm kinh doanh như chúng tôi không chỉ đơn thuần là các con số tăng trưởng của doanh thu và lợi nhuận mà còn là tinh thần quyết liệt, khát khao làm giàu với đầy năng lượng tích cực, để từ đó chia sẻ với nhiều người về các thượng vụ trên thương trường, kinh doanh, cuộc sống và nền văn hóa trên khắp thế giới cho giới doanh nhân, cho các bạn trẻ bắt đầu khởi nghiệp.
Trân trọng cảm ơn doanh nhân Phan Minh Thông và xin chúc Phúc Sinh tiếp tục phát triển bền vững, tạo ra nhiều giá trị cho xã hội.
Thanh Thủy - Hồng Đức (thực hiện)
Hoặc