Quế là loại gia vị lâu đời nhất trên thế giới. Nó được phát hiện và sử dụng đầu tiên ở Trung Quốc. Sau đó, quế lan sang châu Âu và đi khắp thế giới bằng con đường giao thương buôn bán.
Hiện, Việt Nam là quốc gia sản xuất quế đứng đầu thế giới với diện tích khoảng 180.000ha, theo Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam. Từ năm 2021, Việt Nam đã vươn lên trở thành nước đứng đầu thế giới về xuất khẩu quế (thông tin trên Báo Nông nghiệp).
BSCKII Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cho hay, y học phương Đông xem quế là 1 trong 4 vị thuốc quý (sâm, nhung, quế, phụ). Quế có tên khoa học là Cinnamomum loureirii Nees. Cây mọc hoang trong rừng hoặc trồng bằng hạt, chiết cành, sau 5 năm có thể thu hoạch, nhưng vỏ quế bóc sau 20-30 năm thì tốt nhất.
- Quế cành thì thu hái vào mùa hè, phơi khô.
- Lá và vỏ được dùng để làm tinh dầu.
- Vỏ quế gọi là quế thông. Quế thông gọt bỏ vỏ thô bên ngoài, lấy lớp trong gọi là quế tâm.
- Quế bóc ở những thân cành to, dày là quế nhục.
Thu hoạch quế (ảnh minh họa).
Tác dụng của quế
Theo các tài liệu y văn cổ, tất cả các bộ phận của quế đều được sử dụng làm thuốc và có những tác dụng chữa bệnh khác nhau. Dưới đây là một số ví dụ:
- Nhục quế tác dụng làm ấm cho chứng tỳ vị hư hàn, ức chế can tà, thông lợi phế khí, bổ chứng ngũ lao, trị chứng thất thương, cứng gân xương. Nhục quế còn có thể giúp mạnh sinh dục, dưỡng tâm thần, thống huyết mạch, trị đau bụng, chữa tê thấp, ho đờm…
- Quế tâm dùng để chữa chứng huyết xung lên, đau bụng hậu sản, ngăn được chứng thổ ra máu, thông kinh hành huyết, có công năng bổ âm bổ dương, có khả năng ôn bổ thận khí, chữa được chứng đau vùng thượng vị…
Theo bác sĩ Vũ, y học cổ truyền đã có cách sử dụng các vị thuốc từ quế rất đa dạng. Ngày nay, các nghiên cứu mới chỉ ra vị thuốc từ quế còn có tác dụng ngừa đái tháo đường, giảm nguy cơ bệnh tim, kháng viêm mạnh, bảo vệ tế bào não, phòng ung thư, loại bỏ hơi thở hôi, tốt cho da....
Trong đời sống hằng ngày, quế có nhiều ứng dụng như làm gia vị, làm túi thơm thảo mộc, xông nhà, làm miếng lót giày…
Một số tác dụng của quế được bác sĩ Vũ nhắc tới là:
- Giúp dễ ngủ: Có thể sử dụng tinh dầu quế đốt lên và để trong góc phòng, giúp ngủ sâu hơn.
- Chữa đau nhức xương khớp: Quế ngâm rượu để xoa bóp giúp giảm đau khớp rất tốt. Tuy nhiên, cần thận trọng không nên dùng quá nhiều sẽ gây bỏng rát da vì quế rất nóng.
- Giúp giảm hôi miệng: Có thể sử dụng vỏ quế khô hoặc tinh dầu quế. Hương thơm của quế sẽ giúp bạn có hơi thở thơm mát.
- Làm giảm triệu chứng cảm cúm, cảm lạnh: Pha vài giọt tinh dầu quế vào chậu nước nóng nhỏ xông mặt làm thông đường hô hấp, chữa nghẹt mũi, dễ thở.
- Dùng để ngâm, tắm, xông: Làm thơm, làm ấm cơ thể, thư giãn toàn bộ cơ thể.
- Quế sử dụng trong ẩm thực có tác dụng khử mùi tanh, kích thích tiêu hóa.
Tóm lại, quế là vị thuốc có ứng dụng điều trị phong phú trong suốt lịch sử y học. Không chỉ là vị thuốc, quế còn được ứng dụng đa dạng trong cuộc sống.
Hoặc