Hạt vừng đen, hay còn gọi là mè đen, từ lâu đã được coi là một trong những loại gia vị lâu đời và quý giá mà con người biết đến. Mặc dù kích thước nhỏ bé, nhưng với đa dạng dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe mà nó mang lại, hạt mè đen xứng đáng với biệt danh "vua bổ xương".
Về phương diện dinh dưỡng, mè đen cung cấp một lượng chất béo đáng kể, gồm chất béo bão hòa, chất béo không bão hòa đa và chất béo không bão hòa đơn. Cụ thể, theo Cơ sở dữ liệu về thành phần thực phẩm của USDA, trong 2 muỗng canh hạt mè đen nguyên hạt có chứa khoảng 9 gram chất béo, 4 gram carbohydrate, 2 gram chất xơ và 3.2 gram protein. Bên cạnh đó, hạt mè đen còn chứa các vitamin và khoáng chất quan trọng như canxi, thiamine (vitamin B1), riboflavin (vitamin B2), folate (vitamin B9), niacin (vitamin B3), phốt pho, kẽm, mangan, vitamin E, sắt, magie và đồng.
Loại hạt này được cho là có thể ngăn ngừa ung thư nhờ hàm lượng phytosterol cao, ngừa thiếu máu và loãng xương, đồng thời hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường sức khỏe tim mạch. Thông thường, mè đen chỉ được sử dụng để trang trí hoặc làm gia vị cho các món ăn. Tuy nhiên, có nhiều cách chế biến loại hạt này. Bạn có thể tham khảo để chế biến cho gia đình mình, đặc biệt khi trời trở rét.
Chè mè đen
Nguyên liệu: mè đen, cơm nguội, đường phèn.
1. Rang hạt mè đen cho đến khi chín thơm, hoặc mua trực tiếp hạt mè đã được rang chín.
2. Cho một hạt đã rang vào máy xay sinh tố, sau đó cho nửa bát cơm nguội vào, sau đó cho nửa bát nước vào xay đều cho đến khi thành hỗn hợp sền sệt.
3. Đổ hỗn hợp mè đen đã xay vào nồi nhỏ, thêm đường phèn vào và điều chỉnh độ đặc bằng nước.
4. Sau khi đun sôi, hỗn hợp sánh đến độ vừa ý thì bạn có thể dọn ra và thưởng thức. Món ăn này có thể kết hợp với nước cốt dừa, tùy khẩu vị của gia đình.
Bánh mì mè đen
Nguyên liệu: bột mì có hàm lượng gluten cao, mè đen, đường trắng, men, trứng, bơ, sữa.
1. Hòa tan 3g men trong nước ấm rồi để riêng. Đun chảy bơ và đặt sang một bên. Làm nóng lò ở nhiệt độ 180 độ C.
2. Trong một tô lớn, trộn bột mì, bột mè đen, đường trắng và muối cho đều. Sau đó thêm nước men hòa tan, trứng và sữa vào và trộn cho đến khi bột bắt đầu hình thành.
3. Đổ bơ vào bột và nhào cho đến khi bột mịn, đàn hồi, không dính tay và có thể kéo ra thành màng mỏng.
4. Cho bột đã nhào vào chậu, dùng khăn ẩm hoặc màng bọc thực phẩm bọc lại rồi ủ ở nơi ấm áp cho đến khi bột nở gấp đôi, khoảng 1-2 giờ, tùy thuộc vào nhiệt độ môi trường.
5. Sau khi bột lên men, nhào lại và chia thành những khối bột nhỏ có kích thước phù hợp. Cuộn nó thành một quả bóng và đặt nó vào chảo nướng để lên men lần cuối cho đến khi nở đều.
6. Quét một lớp mỏng trứng lên bề mặt bột, cho vào lò nướng đã làm nóng trước và nướng ở nhiệt độ 180 độ C trong khoảng 20-25 phút hoặc cho đến khi bề mặt có màu vàng nâu.
7. Lấy bánh ra và thưởng thức món bánh mì mè đen thơm ngon sau khi nguội.
Bánh nếp mè đen
Nguyên liệu: bột gạo nếp, mè đen, đường phèn, dừa khô, lạc rang.
1. Cho bột gạo nếp vào bát lớn, thêm lượng nước thích hợp, vừa thêm nước vừa khuấy, khuấy đều cho đến khi thành một khối bột mịn, không dính tay. Chia bột nếp đã trộn thành từng viên nhỏ thích hợp rồi để riêng.
2. Mè đen rang chín, xay nhỏ và trộn với đường phèn để tạo thành nhân bánh. Bạn có thể điều chỉnh độ ngọt theo sở thích cá nhân.
3. Viên từng viên bột nếp nhỏ, dùng lòng bàn tay ấn dẹt, cho nhân mè đen vào giữa rồi bọc thành hình quả bóng.
4. Lăn những viên bột nếp bọc nhân qua mè đen.
5. Cho bột đã chuẩn bị vào nước sôi đun cho đến khi bánh nổi lên thì vớt ra cho vào nước lạnh để nguội. Tiếp đó, nấu một nồi nước đường, thêm mật mía nếu có rồi cho bánh vào đun khoảng 10-15 phút.
6. Bánh nếp chín thì cho ra bắt, rắc chút dừa nạo, lạc rang giã nhỏ lên mặt để trang trí và thưởng thức.
Những đối tượng không nên sử dụng mè đen
- Những người mắc bệnh đông máu cao, huyết khối, viêm tắc tĩnh mạch, bệnh tim nên hạn chế dùng.
- Người có sỏi thận cũng nên tránh ăn mè đen do hàm lượng khoáng chất cao có thể gây ảnh hưởng.
- Ngoài ra, mè đen có thể gây dị ứng cho một số người, vì vậy nếu có dấu hiệu phản ứng dị ứng như ngứa, nổi mề đay, khó thở, cần ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ.
Tổng hợp
Hoặc