Mùa đông, dù cây cối ngoài trời có phần tiêu điều, nhưng bên trong các chợ đầu mối hay sạp rau nhỏ vẫn nhộn nhịp như thường. Đây cũng là thời điểm nhiều loại rau mùa lạnh lên ngôi, tươi ngon, giòn ngọt và giá cả dễ chịu. Thế nhưng đằng sau vẻ ngoài xanh non mướt mắt ấy lại ẩn một nguy cơ mà không phải ai cũng biết - ký sinh trùng.
Nhiều người thích cảm giác “giòn - ngọt - tươi” nên hay ăn sống hoặc chỉ trụng sơ qua nước sôi. Cách ăn này tưởng lành mạnh nhưng thực tế có thể trở thành “cửa ngõ” đưa ký sinh trùng vào cơ thể. Trong đó, 3 loại rau dưới đây được bác sĩ ghi nhận là nguy cơ cao nhất, khuyến cáo rõ ràng phải nấu chín kỹ, tuyệt đối không ăn sống.
1. Củ năng
Củ năng vốn giòn ngọt, được nhiều gia đình dùng như trái cây hoặc cho vào các món xào, nấu chè. Nhưng loại củ này lại sinh trưởng trong môi trường ruộng nước, đầm lầy - nơi ký sinh trùng như sán lá ruột tồn tại với mật độ cao.
Nguy cơ nằm ở đâu? Ấu trùng của ký sinh trùng có thể bám quanh vỏ và mắt củ. Nếu ăn sống, chúng đi thẳng vào ruột, gây đau bụng, tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa. Trẻ nhỏ thậm chí có thể đối mặt suy dinh dưỡng hoặc chậm phát triển nếu nhiễm kéo dài.
Cách ăn an toàn: Gọt vỏ sạch, rửa kỹ rồi nấu chín hoàn toàn: luộc, hấp, nấu canh hoặc kho. Không cắn ăn trực tiếp khi chưa gọt vỏ và chế biến.
2. Củ sen
Củ sen là nguyên liệu quen thuộc trong món hầm, món xào hoặc salad củ sen. Nhưng cấu trúc rỗng ruột, nhiều khoang nhỏ của củ sen lại là “chỗ trú ẩn hoàn hảo” cho vi khuẩn và ký sinh trùng từ bùn đáy hồ.
Vì sao nguy hiểm? Dù được rửa nhiều nước, phần lỗ rỗng bên trong rất khó làm sạch hoàn toàn. Khi chỉ trụng sơ để làm gỏi, nhiệt lượng không đủ để tiêu diệt trứng và ấu trùng ký sinh trùng.
Cách ăn an toàn: Tốt nhất là nấu chín kỹ: hầm, xào, hấp. Nếu vẫn muốn làm món nguội như gỏi ngó sen, phải luộc chín mềm hoàn toàn, không chỉ chần qua.
3. Rau cần nước
Rau cần nước có hương vị thanh, mùi thơm đặc trưng, được nhiều người ưa thích. Tuy nhiên loại rau này thường mọc ven ao hồ, đất ẩm hoặc đồng ruộng, nơi dễ có sán lá gan và nhiều loại ký sinh trùng khác.
Thân và lá rau cần dễ bám trứng sán từ nguồn nước. Nếu rửa không kỹ hoặc ăn sống, nguy cơ nhiễm ký sinh trùng tăng cao.
Cách ăn an toàn: Không ăn sống. Chỉ dùng rau khi đã xào, nấu hoặc trụng kỹ bằng nước sôi.
Vì sao những loại rau này tuyệt đối không nên ăn sống?
Một hiểu lầm phổ biến là “rau nhìn sạch thì ăn sống được”. Thực tế, ký sinh trùng có thể bám vào rễ, kẽ lá, vỏ ngoài hay bên trong thân rau, hoàn toàn vô hình với mắt thường. Rửa nước không đủ loại bỏ, chỉ có nhiệt độ cao kéo dài mới tiêu diệt được.
Để ăn mùa lạnh an toàn, hãy nhớ 3 nguyên tắc:
- Ưu tiên ăn chín: Đặc biệt là với rau củ thủy sinh hoặc mọc ở vùng đất ẩm ướt.
- Nấu chín kỹ, trụng sôi đủ thời gian: “Chín mềm” mới đảm bảo an toàn, không chỉ đảo qua nước sôi.
- Tách riêng đồ sống, đồ chín: Dao thớt phải phân biệt rõ, tránh lây nhiễm chéo.
Nguồn và ảnh: QQ
Hoặc