Tôi năm nay tròn 50. Bạn bè cùng tuổi, đứa bận rộn đón cháu, đứa vi vu Đà Lạt mỗi cuối tuần, còn tôi… ngồi một mình trong căn nhà rộng đến lạnh người. Con trai tôi 25 tuổi, đang sống ở thành phố khác. Nó vẫn gọi điện, nhưng chỉ đôi câu nhạt nhẽo, không còn sự gần gũi của những năm thơ bé. Mỗi lần tắt máy, tim tôi đều thắt lại bằng một câu hỏi: “Giá như mình đã khác đi… 20 năm trước".
Tôi không phải người mẹ tệ. Tôi luôn nghĩ mình thương con, cố gắng vì con. Nhưng thương sai cách cũng là làm đau con, còn vô thức thì làm đau cả hai. Đến bây giờ, tôi mới đủ bình tĩnh nhìn lại những điều mình đã làm, và hiểu vì sao con dần xa mình đến vậy.
Ảnh minh hoạ
Điều thứ nhất: Tôi luôn nghĩ mình đúng! Và tôi đã dùng quyền lực của mẹ để áp đặt
Ngày con còn nhỏ, tôi quen kiểu “mẹ nói thì phải nghe”. Con chọn màu áo, tôi bảo “xấu, đổi cái khác”. Con muốn học vẽ, tôi gạt đi: “Vẽ thì sau này làm được gì? Học Toán cho mẹ”. Con muốn đi chơi với bạn, tôi nói “ở nhà mà học, đừng giao du linh tinh”.
Tôi luôn tin tôi làm đúng. Nhưng thật ra, mỗi lần tôi nói “mẹ chỉ muốn tốt cho con”, là tôi đang dập tắt thêm một chút bản ngã và tiếng nói của nó.
Hai mươi năm sau, con trai tôi là một người rất quyết đoán… nhưng không bao giờ chia sẻ lựa chọn của nó với tôi. Tôi hỏi gì, con chỉ đáp: "Tùy con". Bởi vì trong ký ức của nó, mọi ý kiến từng đưa ra đều bị tôi phủ nhận. Con học cách im lặng để không bị tổn thương thêm.
Điều thứ hai: Tôi dạy con sợ tôi, chứ không dạy con tin tôi
Tôi từng rất nóng tính. Chuyện nhỏ hay lớn, cứ thấy con làm trái ý là tôi quát, đôi khi còn đánh một cái cho “nhớ đời”. Khi con vấp ngã, bản năng đầu tiên của tôi không phải giúp nó đứng dậy, mà là mắng: “Mẹ đã bảo rồi mà còn không nghe!”.
Tôi từng tự hào vì con tôi ngoan, ít cãi. Nhưng bây giờ nhìn lại, đó không phải sự tôn trọng. Đó là sợ hãi.
Con trai tôi lớn lên thành một người giỏi giấu cảm xúc. Khi buồn, nó không tìm đến tôi. Khi thất bại, nó không kể tôi nghe. Cháu tôi, con của chị gái có thể ôm mẹ khóc nức nở, còn con trai tôi chỉ biết gồng mình.
Nó không nhờ tôi vì nó không tin tôi sẽ là nơi an toàn. Nó quen với việc tôi nổi nóng, phán xét và làm nó thấy mình “chưa đủ tốt”. Lòng tin đã không được xây, chỉ có khoảng cách lớn dần.
Điều thứ ba: Tôi đánh đồng thành tích với giá trị của con
Con tôi học khá, nhưng không xuất sắc. Hồi đó, tôi hay so sánh: “Con xem bạn A điểm cao chưa? Con cố lên chứ!”. Tôi tưởng đang động viên, nhưng hóa ra đang gieo mặc cảm.
Con trai tôi không hư. Nó chỉ mệt. Mệt vì lúc nào cũng phải chứng minh điều gì đó với mẹ.
Tôi nhớ có lần, con đem về bài kiểm tra được 8 điểm. Tôi không khen, tôi hỏi: “Sao không được 9?”. Nét mặt con lúc đó tôi còn nhớ như in: hụt hẫng, buồn và… cam chịu.
Hai mươi năm sau, con trở thành một người đàn ông sống rất độc lập. Nhưng nó chưa bao giờ hỏi tôi ý kiến về điều gì, từ công việc đến chuyện tình cảm. Bởi trong sâu thẳm, nó không muốn bị đánh giá thêm lần nào nữa.
Giờ đây, tôi hối hận. Nhưng hối hận muộn thì vẫn là muộn.
Tôi đã cố gắng sửa. Tôi gọi cho con nhiều hơn, nhẹ nhàng hơn. Tôi tập lắng nghe. Có những lúc, con dịu lại, kể vài chuyện nhỏ. Nhưng tôi biết, để bù đắp 20 năm đã qua không phải chuyện một sớm một chiều.
Tôi chia sẻ câu chuyện này không để than thở, mà để mong những người mẹ trẻ đừng lặp lại sai lầm của tôi. Trẻ con không cần một người mẹ hoàn hảo, càng không cần một người mẹ quyền lực. Điều chúng cần là một người mẹ biết lắng nghe, đủ kiên nhẫn và đủ mềm để con có thể dựa vào khi yếu lòng.
Nếu bạn đang nuôi con nhỏ, xin hãy nhớ: Đừng áp đặt quá nhiều. Đừng dùng nỗi sợ để dạy con. Đừng biến con thành bản sao của kỳ vọng bạn.
Vì sau này khi bước vào tuổi 50 như tôi, bạn sẽ hiểu: điều đau nhất không phải là con hư, mà là con ngoan… nhưng ngoan theo cách tránh xa bạn để khỏi bị tổn thương thêm lần nào nữa.
Chỉ mong rằng, sự cô đơn mà tôi đang chịu hôm nay sẽ không lặp lại ở bất kỳ mái nhà nào khác.
Hoặc