Ba năm khoét núi mở hầm nối thông cao tốc Bắc – Nam qua địa hình hiểm trở

Hầm Bình Đê có chiều dài 3.200m.

Khoét núi tìm "ánh sáng” trong lòng đất

Cuối tháng 12, trong khi nhiều làng quê Quảng Ngãi đã rộn ràng không khí đón năm mới, thì  bên trong hầm Bình Đê, tiếng máy khoan, máy đào vẫn vang đều. Các mũi thi công của nhà thầu Tập đoàn Đèo Cả đang khẩn trương hoàn thiện hệ thống điện, chiếu sáng, phòng cháy chữa cháy và vận hành thử trước khi công trình đưa vào khai thác.

Biển hầm Bình Đê trên cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn.

Hầm Bình Đê, còn gọi là hầm số 3 của dự án cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn, có chiều dài 3.200m. Đây là hầm đường bộ dài nhất trên tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Đông và là hầm lớn thứ ba cả nước, chỉ sau hầm Hải Vân và hầm Đèo Cả. Với vai trò là hạng mục then chốt, tiến độ và chất lượng của hầm Bình Đê quyết định khả năng vận hành đồng bộ của toàn tuyến.

Gắn bó với công trình từ những ngày đầu mở cửa hầm, kỹ sư Bùi Hồng Đăng, Giám đốc Ban chỉ huy thi công hầm Bình Đê cho biết, ba năm thi công là ba năm đội ngũ kỹ sư, công nhân phải bám trụ giữa rừng sâu, điều kiện sinh hoạt thiếu thốn, áp lực tiến độ luôn thường trực.

“Khi đặt những mũi khoan đầu tiên xuống nền đá rất cứng, không ai dám chắc công trình sẽ thuận lợi. Nhưng anh em xác định đã nhận nhiệm vụ thì phải làm cho đến cùng”, kỹ sư Đăng chia sẻ.

Robot cỡ lớn được nhà thầu Đèo Cả đưa đến công trường dự án.

Không giống các hầm ngắn, hầm Bình Đê đi qua khu vực địa chất phức tạp, chiều dài lớn, yêu cầu kỹ thuật cao. Chỉ khi hầm này được thông, tuyến cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn mới có thể kết nối thông suốt.

Ba năm “ăn rừng, ngủ núi”, đối với những người thợ giao thông, không chỉ là công việc mà còn là dấu mốc nghề nghiệp. Khi công trình dần hoàn thiện, niềm vui xen lẫn sự luyến tiếc hiện rõ trên từng gương mặt – bởi với họ, mảnh đất Bình Đê đã trở thành một phần ký ức khó quên.

Vượt địa chất phức tạp, hoàn thiện công trình hiện đại

Trong quá trình thi công, thử thách lớn nhất xuất hiện khi điều kiện địa chất thực tế khác xa so với dự báo ban đầu. Có thời điểm, sau mỗi lần nổ mìn, lớp đá lộ ra mềm và rời, tiềm ẩn nguy cơ sạt lở cao, buộc ban chỉ huy phải tạm dừng để đánh giá lại toàn bộ phương án kỹ thuật.

Từng mét hầm được đào đến đâu, gia cố đến đó bằng phun vữa và hệ thống chống đỡ, đảm bảo an toàn cho người và thiết bị.

Theo kỹ sư Bùi Hồng Đăng, việc thay đổi phương án thi công là quyết định khó khăn nhưng bắt buộc. “Trong lòng núi, không thể đánh đổi an toàn lấy tiến độ. Khi địa chất không đảm bảo, chúng tôi phải điều chỉnh từ phương pháp đào, khoan, nổ mìn cho đến gia cố vỏ hầm”, ông nói.

Sau khi phương án mới được áp dụng, công tác đào hầm dần ổn định. Từng mét hầm được đào đến đâu, gia cố đến đó bằng phun vữa và hệ thống chống đỡ, đảm bảo an toàn cho người và thiết bị. Dù tiến độ được đẩy nhanh, các tiêu chuẩn kỹ thuật vẫn được kiểm soát chặt chẽ, không để xảy ra sự cố nghiêm trọng.

Các tiêu chuẩn kĩ thuật được kiểm soát chặt chẽ.

Với thợ nổ mìn Trần Văn Hảo (quê Nghệ An), mỗi lần kích nổ là một lần phải tính toán cẩn trọng. “Mỗi loại địa chất có cách nạp thuốc khác nhau. Chỉ cần sai một chi tiết nhỏ là hậu quả rất lớn”, anh Hảo nói và cho biết hầm Bình Đê là công trình lớn nhất anh từng tham gia.

Ống hầm sau khi hoàn thiện cơ bản.

Khi hoàn thiện, hầm Bình Đê được trang bị hệ thống kỹ thuật hiện đại, đáp ứng tiêu chuẩn công trình giao thông cấp đặc biệt. Hệ thống quạt phản lực đảm bảo thông gió, 1.734 đèn chiếu sáng với công suất từ 40 – 220W được bố trí khoa học, giúp tài xế dễ dàng quan sát khi ra vào hầm.

Bên cạnh đó, hệ thống phòng cháy chữa cháy, giám sát không khí, cấp điện và biển báo thoát nạn được lắp đặt đồng bộ.

Mỗi lần kích nổ là một lần phải tính toán cẩn trọng.

Theo kỹ sư cơ điện Hoàng Nguyên Thảo, hầm được trang bị hệ thống báo cháy tự động bằng cáp quang dò nhiệt và các thiết bị cảnh báo kết nối về trung tâm điều khiển, cho phép phát hiện sớm nguy cơ mất an toàn.

Theo ông Ngọ Trường Nam - Tổng Giám đốc Tập đoàn Đèo Cả cho biết, đơn vị kiểm soát chặt tiến độ từng hạng mục, vừa thi công, vừa quan trắc liên tục để đảm bảo an toàn tuyệt đối.

Ở hạng mục thi công hầm, với kinh nghiệm đã hoàn thành nhiều dự án hầm đường bộ lớn, Tập đoàn Đèo Cả đã nghiên cứu, cải tiến phương pháp NATM truyền thống, sáng tạo phương pháp đào hầm “NATM hệ Đèo Cả” và áp dụng tại cả ba hầm của dự án. Với phương pháp này tiến độ thi công nhanh gấp đôi so với phương pháp truyền thống. Nhờ đó, Tập đoàn Đèo Cả đã rút ngắn thời gian thi công hầm Bình Đê hoàn thành trước 8 tháng so với hợp đồng, góp phần quyết định sớm thông toàn tuyến.

Ông Nguyễn Công Hoàng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi biểu dương nỗ lực của chủ đầu tư, các bộ, ngành Trung ương và chính quyền địa phương trong công tác giải phóng mặt bằng, tổ chức thi công. 

Ông cũng đồng thời đánh giá cao sự sáng tạo của nhà thầu, đội ngũ kỹ sư, công nhân khi áp dụng các giải pháp kỹ thuật tiên tiến, phương pháp đào hầm mới, giúp thông hầm sớm hơn kế hoạch 8 tháng, thể hiện quyết tâm chung sớm đưa công trình vào phục vụ nhân dân.