Người xưa có câu “Người là sắt, cơm là thép”, mà “thép” của sức khỏe chính là protein. Trong mỗi tế bào, hơn 70% thành phần rắn là protein, thiếu nó, cơ thể chẳng khác nào ngôi nhà không có móng, gió nhẹ cũng lung lay.
Bước vào tiết trời thu – đông, khí lạnh dễ khiến bệnh tật tìm đến. Lúc này, bổ sung đủ protein còn quan trọng hơn cả mặc áo dày. Thay vì lệ thuộc vào bột bổ sung, hãy mở tủ bếp và giỏ đi chợ, bạn sẽ thấy một “kho protein thiên nhiên” vô giá. Đây là 6 loại thực phẩm giàu đạm, dễ chế biến, ngon miệng, lại cực kỳ hợp với mùa thu, ăn thường xuyên giúp cơ thể thêm rắn rỏi, tinh thần phấn chấn và sức đề kháng vững vàng.
1. Trứng vịt - “bảo bối” của mùa thu
Trong dân gian có câu: “Thu ăn trứng vịt, không lo lạnh lẽo”, không phải nói chơi. Lòng đỏ trứng vịt giàu protein kết hợp cùng canxi, sắt, kẽm như rắc một lớp “dinh dưỡng” toàn diện cho cơ thể. Vào mùa thu hanh khô, da dễ bong tróc, họng dễ rát, chỉ cần hấp cách thủy một quả trứng vịt, thêm chút đường trắng, phần lòng đỏ mềm mượt, ăn vào vừa ngọt dịu vừa dưỡng ẩm cổ họng.
Để chọn được trứng ngon, hãy ưu tiên quả vỏ cứng, soi dưới ánh sáng thấy lòng trắng trong suốt. Đây cũng là thời điểm vịt vừa thay lông, trứng tươi chắc, dinh dưỡng cao. Giá rẻ chỉ vài nghìn một quả, chế biến kiểu nào cũng ngon: Hấp, luộc, kho, thậm chí muối làm món trứng mặn ăn cơm cũng đưa đẩy.
2. Đậu nành - “vua protein” trong ngũ cốc
“Nhất nhật bất thực nhục, bất khả nhất nhật vô đậu” nghĩa là “một ngày có thể không có thịt, nhưng không thể thiếu đậu”. Đậu nành giàu protein ngang ngửa thịt cá, lại cân bằng cùng carbohydrate nên dễ tiêu hóa, không gây đầy bụng.
Cách ăn đậu nành đa dạng vô cùng: Ngâm qua đêm rồi nấu cùng gạo tẻ, gạo nếp, thêm ít kê thành sữa đậu, sáng uống một cốc là no nê đến trưa. Hoặc nấu chín trộn cùng dưa muối, vị bùi hòa vị mặn, nhai vừa ngon vừa chắc dạ. Khi nấu thịt, bỏ thêm một nhúm đậu, chúng hút trọn nước ngọt, thành món ăn “song hành protein” vừa ngon vừa bổ.
3. Phô mai - “vàng đặc” từ sữa
Trong siêu thị, miếng phô mai nhỏ bé nhưng lại là tinh hoa nén lại từ sữa. Cứ 10 lít sữa mới làm được 1 lít phô mai, vì vậy lượng protein trong đó cao vượt trội. Người ta gọi nó là “vàng trong sữa” không hề sai.
Phô mai không chỉ giàu protein mà còn chứa canxi, vitamin D, giúp xương chắc khỏe, răng cứng cáp. Vào mùa thu, trẻ nhỏ hoặc người già bổ sung phô mai sẽ tăng sức đề kháng, lại tiện dùng: ăn trực tiếp, nướng cùng bánh mì, hay rắc lên mì Ý đều ngon.
4. Cá - “nhân sâm của mùa thu”
Tháng thu, cá đồng cá sông béo nhất. Cá chép, cá rô phi, cá quả… thịt mềm, trắng như đậu hũ, giàu protein 18-20%, lại chứa nhiều acid béo omega-3 tốt cho não.
Một công thức đơn giản: Cá chẽm làm sạch, nhồi lát gừng vào bụng, hấp chín trong 8 phút rồi rưới nước xì dầu. Thịt cá mềm mịn, gắp lên run rẩy, ăn cùng cơm nóng thì ngon ngất ngây. Người xưa có câu “Cá thu mùa thu quý như nhân sâm”, không chỉ để khen ngon mà còn khẳng định giá trị dinh dưỡng, cá vừa bồi bổ cơ thể, vừa giúp tinh thần minh mẫn, giảm tình trạng mệt mỏi uể oải khi tiết trời trở lạnh.
5. Tôm - “người gầy” của thế giới protein
100g tôm chứa đến 18,6g protein nhưng gần như không có mỡ thừa. Đây là lựa chọn số một cho người muốn tăng sức khỏe mà không lo béo.
Cách nấu đơn giản nhất: Tôm tươi thả vào nồi nước sôi với vài lát gừng, một chút rượu nấu, luộc trong 3 phút rồi vớt ra chấm muối tiêu chanh. Thịt tôm trắng trong, giòn dai, ngọt thanh, trẻ em và người già đều dễ ăn vì không có xương dăm. Vào mùa thu – đông, ăn nhiều tôm giúp cơ thể chống cảm cúm, bổ sung đạm lành mạnh, khỏe từ bên trong.
6. Thịt thăn lợn - “học trò giỏi” của họ hàng thịt
Trong các phần thịt heo, thăn nạc được coi là giàu protein nhất, lại mềm, ít mỡ, dễ chế biến. Chỉ cần thái mỏng xào rau, băm nhỏ làm nhân bánh bao, hay tẩm ướp nướng đều thơm ngon.
Khi mua nên chọn miếng thịt màu hồng tươi, khô ráo, không nhớt. Một miếng vài trăm gram có thể chia nhỏ bảo quản tủ đông, khi cần chỉ mất 10 phút rã đông và nấu. Thịt thăn bổ sung các acid amin thiết yếu, giúp phục hồi cơ bắp, thích hợp cho cả người lớn tuổi và trẻ nhỏ.
Thời tiết chuyển lạnh không chỉ cần áo ấm mà quan trọng hơn là nâng cao sức đề kháng từ bên trong. Sáu loại thực phẩm giàu protein trứng vịt, đậu nành, phô mai, cá, tôm, thịt thăn vừa rẻ, vừa dễ chế biến, lại mang đến hiệu quả chăm sóc sức khỏe rõ rệt.
Đừng để đến khi cơ thể suy yếu mới tìm đến thuốc men. Hãy bắt đầu từ bữa cơm hàng ngày, thêm một quả trứng vịt, một bát canh đậu, một khúc cá hấp… là bạn đã tự xây “móng nhà vững chắc” cho sức khỏe.
Nói cho cùng, protein chính là bí quyết sống khỏe qua mùa thu – đông, vừa chống bệnh, vừa giữ cơ thể tràn đầy năng lượng.
Hoặc