Đi chợ mỗi ngày, ai cũng mong chọn được trái cây tươi ngon, giá hợp lý và quan trọng hơn hết là an toàn cho cả gia đình. Nhưng thực tế ngoài chợ truyền thống, có nhiều loại quả nhìn ngoài rất bắt mắt, căng mọng nhưng lại thuộc nhóm dễ bị phun thuốc nhất. Lý do đơn giản là chúng dễ sâu bệnh, cần bảo quản dài ngày hoặc được trồng theo mô hình sản lượng lớn nên phải dùng nhiều thuốc để giữ dáng đẹp và kéo dài tuổi thọ. Nếu mua theo cảm tính, bạn dễ mang về những quả chỉ đẹp bề ngoài mà chất lượng bên trong thì kém an toàn.
Dưới đây là 4 loại trái cây có nguy cơ tồn dư thuốc cao và những dấu hiệu nhận biết khi mua, giúp bạn đi chợ tỉnh táo hơn.
Nho
Trong nhóm trái cây bán chạy nhất, nho là loại chịu nhiều thuốc trừ sâu nhất vì dễ nấm mốc và sâu đục quả. Nho thường được phun thuốc từ lúc ra hoa đến khi thu hoạch để giữ chùm đẹp và hạn chế hư hỏng. Điều này khiến nho ngoài chợ, đặc biệt là nho nhập khẩu hoặc nho giá rẻ trôi nổi, dễ tồn dư hóa chất nếu xử lý không đúng quy trình.
Khi quan sát, bạn sẽ dễ thấy sự khác biệt. Nho bị xử lý hóa chất thường bóng loáng bất thường, lớp phấn trắng quá dày như được phủ thêm, quả đều nhau tăm tắp nhưng cầm vào lại mềm và nhũn nhẹ. Cuống nho quá xanh và tươi trong khi quả không còn săn cũng là dấu hiệu thiếu tự nhiên.
Muốn mua nho an toàn, bạn nên chọn chùm có phấn tự nhiên rất mỏng, vỏ hơi nhám, cuống hơi héo nhưng chắc. Nho chính vụ Ninh Thuận, đặc biệt nho tím, thường có chất lượng ổn định và ít tồn dư hơn vì trồng quy mô nhỏ hơn. Tránh loại quá rẻ so với mặt bằng chung vì khả năng cao là hàng kém chất lượng hoặc hàng để lâu phải xử lý lại.
Táo
Táo là loại quả tưởng chừng vô hại nhưng lại là một trong những nhóm trái cây bị phun thuốc bảo quản nhiều nhất. Táo dễ sâu đục quả, dễ bruising (dập) và phải trải qua quá trình vận chuyển dài, đặc biệt đối với táo nhập khẩu. Để giữ bề ngoài láng bóng, nhà cung ứng thường phủ thêm lớp sáp bảo quản hoặc các chất giữ độ cứng, từ đó khiến táo để cả tháng vẫn không héo.
Táo bị xử lý thường có bề mặt bóng như đánh xi, đôi khi soi dưới nắng còn phản ánh mạnh. Khi cầm vào sẽ cảm giác hơi trơn, vỏ quá mịn và gần như không có lỗ khí tự nhiên. Có loại táo còn tỏa mùi thơm hơi hắc, không phải mùi thơm trái cây tự nhiên mà do chất bảo quản hoặc thuốc xử lý.
Táo sạch và tự nhiên thường có bề mặt khô, màu sắc loang nhẹ, đôi khi có đốm nhỏ hoặc vết xước rất nhẹ nhưng bên trong lại giòn và ngọt hơn. Khi mua táo nhập, nên chọn sản phẩm có tem chuẩn, mã PLU rõ ràng để truy xuất. Với táo nội, chọn táo theo mùa và tránh táo quá cứng hoặc hoàn hảo tuyệt đối.
Dâu tây
Dâu tây là loại cực kỳ khó trồng, khó bảo quản và rất dễ sâu bệnh, vì vậy việc phun thuốc theo chu kỳ là điều phổ biến trong canh tác công nghiệp. Đây cũng là loại dễ bị ngâm chất bảo quản sau thu hoạch để giữ màu đỏ tươi và hạn chế thâm úng. Trong chợ, dâu quá đỏ rực, quả to bóng như được chỉnh màu, mùi thơm rất nhẹ hoặc gần như không có là đặc trưng của dâu có xử lý.
Khi cắt đôi ra, dâu bị hóa chất thường ruột nhạt màu, đôi khi trắng nhiều và vị chua gắt chứ không thơm ngọt. Ngược lại, dâu sạch chính vụ Đà Lạt màu đỏ sậm, quả không quá đồng đều, mùi thơm rõ ngay cả khi chưa mở hộp.
Khi mua, bạn nên xem kỹ cuống: cuống dâu sạch xanh vừa phải, không quá tươi như mới cắt. Hạn chế mua dâu để ngoài nắng hoặc bày trong thùng xốp ẩm dễ sinh mốc. Chọn loại quả nhỏ vừa, màu tự nhiên, hạn chế mê hàng siêu to siêu đỏ vì đó thường là dâu được kích.
Cam quýt
Cam và quýt nhìn tưởng an toàn hơn vì có vỏ dày, nhưng lại thuộc nhóm bị phun thuốc khá nhiều. Các loại nấm hại vỏ, sâu vỏ và hiện tượng thối cuống khiến nhà vườn phải dùng thuốc phòng trừ liên tục. Ngoài ra, để đạt màu vàng đẹp khi bán ngoài chợ, một số lô hàng còn được xử lý màu hoặc sáp bóng.
Cam quýt bị xử lý thường có màu vàng tươi đều, da bóng và mịn như phủ lớp bóng nhẹ. Mùi vỏ đôi khi hơi hắc, không phải mùi tinh dầu tự nhiên. Cầm vào quả mềm, không chắc tay hoặc ngược lại quá cứng cũng là dấu hiệu nên cẩn trọng.
Cam quýt sạch thường có da hơi sần, màu vàng loang tự nhiên, cuống không quá xanh. Cam nội địa theo mùa như cam Vinh, cam Hàm Yên, cam Cao Phong thường đáng tin cậy vì ít phải dùng thuốc hơn hàng trái mùa. Bạn nên chọn quả cầm chắc tay, có mùi tinh dầu nhẹ khi chà tay lên vỏ.
Lời khuyên khi chọn trái cây để tránh hóa chất
Khi đi chợ, nguyên tắc quan trọng nhất là ưu tiên hàng đúng mùa vụ. Trái cây trái mùa hiếm khi tự nhiên và thường cần thuốc để kích tăng trưởng hoặc giữ màu. Tránh chọn quả quá đẹp, quá bóng hoặc đồng đều bất thường vì trái cây tự nhiên hiếm khi hoàn hảo tuyệt đối.
Trước khi ăn, rửa từng quả dưới vòi nước chảy, ngâm nước muối loãng 10 đến 15 phút, và với những loại có vỏ ăn được thì nên chà nhẹ bằng bàn chải mềm. Nếu có điều kiện, hãy mua ở hàng uy tín hoặc cửa hàng có truy xuất nguồn gốc để giảm tối đa rủi ro hóa chất.
Hoặc