Đầu tháng 9/2025, một thương nhân họ Tiết ở Thương Khâu, tỉnh Hà Nam, Trung Quốc đã quyết định hợp tác với một KOL có 11 triệu người theo dõi trên nền tảng mạng xã hội Kuaishou để bán hàng.
Ông cho biết, mọi chuyện bắt đầu từ khi đội ngũ quản lý của KOL này liên hệ và đưa ra lời hứa chắc nịch rằng nếu ông đồng ý giảm giá sản phẩm, họ chắc chắn sẽ hỗ trợ thu về được số đơn đặt hàng bùng nổ. Đôi giày thể thao vốn được ông Tiết bán với giá 79,9 NDT (khoảng 295 nghìn đồng) được yêu cầu hạ xuống còn 69,9 NDT (khoảng 258 nghìn đồng).
Đổi lại, phía streamer cam kết sẽ bán được ít nhất 20.000 đôi, thậm chí còn nhiều lần thúc giục ông chuẩn bị đủ hàng trong kho. Tin tưởng vào “lời vàng” ấy, ông Tiết đã gom số tiền hàng triệu NDT để nhập thêm hàng, với hy vọng sau buổi phát sóng, đơn hàng sẽ tới tấp đổ về.
Thế nhưng, đêm livestream tưởng chừng là cơ hội bứt phá lại biến thành ác mộng. Phòng phát sóng hiển thị “trên 100.000 người xem”, bảng dữ liệu liên tục nhảy lên hàng nghìn đơn, nhưng đến khi chốt lại, kết quả chỉ còn lại 58 đôi giày thực sự được thanh toán. Thậm chí, trong hệ thống còn xuất hiện những đơn đặt quái lạ, như một tài khoản duy nhất đặt tới 99 đôi cùng một kích cỡ. Sau đó, toàn bộ những đơn hàng này đều bị hủy.
Khi đặt câu hỏi với nền tảng, ông Tiết càng thêm hụt hẫng. Phía chăm sóc khách hàng cho biết, những con số hiển thị thực chất chỉ là “đơn ảo”. Chỉ cần người dùng nhấp vào đường link sản phẩm, hệ thống sẽ tự động ghi nhận như một đơn, bất kể có thanh toán hay không. Nói cách khác, những con số đơn hàng tăng chóng mặt thực ra chỉ là trò “phông bạt”, nhằm tạo cảm giác nhộn nhịp trong phiên livestream.
Sự thật này khiến nhiều tiểu thương như ông Tiết rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan. Một trong những lý do quan trọng là hợp đồng ký kết với các streamer gần như không hề bảo đảm quyền lợi cho người bán. Nhiều doanh nghiệp nhỏ cho biết, khi ký kết, phía streamer luôn từ chối đưa cam kết sản lượng vào văn bản, chỉ nói miệng rằng “chắc chắn bùng nổ đơn hàng”, đồng thời kèm theo điều khoản “không cam kết doanh số, không hoàn phí”.
Ông Tiết đau đầu với hàng chục nghìn đôi giày tồn kho
Khi sự việc không như mong đợi, thương nhân chỉ biết ngậm ngùi chịu thiệt. Muốn khiếu kiện cũng không dễ, bởi hợp đồng thường được ký thông qua công ty trung gian. Những công ty này đa phần chỉ tồn tại trên giấy, vốn đăng ký cực thấp, thậm chí còn dính hàng chục vụ kiện và người đại diện đã bỏ trốn từ lâu. Trong bối cảnh đó, con đường pháp lý gần như bế tắc.
Trong khi các thương nhân kêu trời, phía KOL lại chọn cách phủi bỏ trách nhiệm. KOL có 11 triệu người theo dõi khẳng định với ông Tiết rằng anh ta chưa từng cam kết doanh số, bản thân chỉ nhận “phí xuất hiện” và thậm chí còn dọa kiện ngược ông Tiết vì “xâm phạm quyền hình ảnh”. Đội ngũ quản lý thì đổ lỗi cho công ty trung gian.
Nhưng theo điều tra của cơ quan chức năng, công ty này thực chất chưa hề đăng ký hợp pháp, trên thực tế lại do cùng một ê-kíp điều hành với KOL. Nói cách khác, đây là chiêu “tay trái thu tiền, tay phải chối trách nhiệm”, khiến thương nhân rơi vào cái bẫy pháp lý tinh vi. Tuy nhiên, vì trong hợp đồng không có cam kết sản lượng, ông Tiết khó lòng khiếu nại được phía KOL này.
Sau sự việc của ông Tiết, luật sư tại tỉnh Hà Nam, Trung Quốc nhắc nhở các thương nhân cần thận trọng hơn khi thực hiện các giao dịch bán hàng tương tự trong tương lai. Trong nhiều trường hợp, số liệu có thể dễ dàng bị thổi phồng, kể cả lượt theo dõi trên mạng xã hội.
Cam kết bán hàng nên được ghi rõ trong hợp đồng, và hợp đồng nên được ký kết với chính công ty chủ quản. Tại Trung Quốc, đã có nhiều trường hợp phát sinh tranh chấp do làm việc qua trung gian. Nếu việc cam kết hợp đồng không chặt chẽ, toàn bộ rủi ro dồn hết về phía doanh nghiệp. Họ vừa mất tiền dịch vụ, vừa phải gánh hàng tồn kho vì tin vào “bảo đảm miệng” mà chuẩn bị số lượng hàng lớn.
(Theo Baijiahao)
Hoặc