Chi tiết 'khối tài sản' gần 200.000 tỷ của TP.HCM mới

Sau sáp nhập 2 tỉnh Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu về “chung một nhà”, TP.HCM mới chính thức vươn lên trở thành "siêu đô thị" có quy mô dân số lớn nhất cả nước với hơn 14 triệu người.

Đáng chú ý, chính quyền thành phố sau sáp nhập cũng mở rộng danh mục quản lý hàng chục doanh nghiệp trụ cột, hoạt động trong nhiều lĩnh vực then chốt. Trong đó, tổng tài sản của nhóm doanh nghiệp này đến cuối năm 2024 lên tới 180.000 tỷ đồng.

Những “cánh tay” kiến tạo đô thị mới của TP.HCM

Sau sáp nhập, lĩnh vực bất động sản - xây dựng trở thành một trong những mũi nhọn nổi bật của TP.HCM với hàng loạt doanh nghiệp lớn và giàu tiềm lực.

Dẫn đầu là Tổng công ty Đầu tư và Phát triển Công nghiệp - Becamex IDC (HoSE: BCM), một trong những “ông lớn” bất động sản khu công nghiệp của Việt Nam. Becamex IDC hiện là chủ đầu tư dự án khu đô thị Thành phố mới Bình Dương, cùng nhiều khu công nghiệp quy mô hàng nghìn ha.

Nhà nước hiện nắm giữ 95% cổ phần tại Becamex IDC, tương đương hơn 58.200 tỷ đồng. Trước sáp nhập, lượng cổ phần này thuộc sở hữu của UBND tỉnh Bình Dương.

Với quy mô tài sản gần 58.800 tỷ đồng tính đến cuối năm 2024, Becamex IDC đã trở thành doanh nghiệp Nhà nước lớn thuộc quyền quản lý của TP.HCM.

Xếp sau Becamex IDC là các doanh nghiệp quy mô nhỏ hơn nhưng có vai trò lịch sử và chiến lược rõ nét trong phát triển đô thị TP.HCM như Công ty TNHH MTV Phát triển công nghiệp Tân Thuận (IPC), Tổng công ty Địa ốc Sài Gòn (Resco) và Tổng công ty Xây dựng Sài Gòn (Saigoncons).

IPC là tiền thân của chương trình phát triển Khu chế xuất Tân Thuận - được UBND TP.HCM thành lập từ năm 1989 nhằm thu hút đầu tư nước ngoài và mở đường cho công cuộc đổi mới. Từ đó, IPC đã phát triển Khu chế xuất Tân Thuận (300 ha) và phối hợp thành lập Phú Mỹ Hưng - đại dự án kéo dài 17,8 km với 12 làn xe, 5 cụm dân cư và hình thành Khu đô thị mới Phú Mỹ Hưng.

Tính đến cuối năm 2024, IPC sở hữu 4.262 tỷ đồng tài sản và ghi nhận lợi nhuận sau thuế hơn 1.100 tỷ đồng.

Trong khi đó, Resco lại là một trong những đơn vị tiên phong trong mảng nhà ở tái định cư, tham gia nhiều dự án quy mô lớn như 12.500 căn hộ tái định cư, Thủ Thiêm, Phú Mỹ (quận 7 cũ), An Phú (quận 2 cũ)... Ngoài ra, doanh nghiệp còn góp phần thay đổi diện mạo các khu dân cư tại TP.HCM với hàng loạt dự án như Khu dân cư An Hội (quận Gò Vấp cũ) hay khu 38,4 ha tại Thủ Đức.

Resco cũng sở hữu danh mục đầu tư đáng chú ý với 30% vốn tại Khách sạn Sheraton Saigon, 16% tại liên doanh Saigon Centre (Keppel Land Watco), 30% vốn tại cao ốc Metropolitan Tower.

Trong khi đó, Saigoncons là đơn vị đứng sau nhiều công trình biểu tượng như Trung tâm Hội nghị White Palace, Nhà hát Quân đội, Trung tâm Văn hóa quận 5… Bên cạnh các công trình công cộng, Saigoncons còn đi đầu trong cải tạo chung cư cũ, phát triển nhà ở xã hội và tái định cư.

Năm 2024, Saigoncons ghi nhận lợi nhuận sau thuế đạt 184 tỷ đồng. Tổng tài sản tính đến cuối năm đạt 4.022 tỷ đồng.

Lợi nhuận nghìn tỷ từ bia, khách sạn và bán lẻ

Thành lập từ năm 1995, Tổng công ty Thương mại Sài Gòn (Satra) là một trong những tổng công ty đa ngành lớn của TP.HCM. Từ xây dựng chợ đầu mối nông - thủy hải sản Bình Điền, hệ thống kho lạnh, siêu thị cho đến các trung tâm thương mại, Satra đang nắm trong tay hệ sinh thái bán sỉ, bán lẻ, cung ứng thực phẩm tươi sống trong nước và xuất khẩu.

Tuy nhiên, phần lớn lợi nhuận của doanh nghiệp này lại đến từ hoạt động đầu tư. Với danh mục 6 công ty con và 34 công ty liên doanh, liên kết, Satra đều đặn nhận về hàng nghìn tỷ đồng cổ tức, lợi nhuận mỗi năm từ các công ty thành viên và công ty có liên quan.

Trong đó, phần đóng góp lớn nhất phải kể đến số cổ phần và lợi nhuận được chia hàng năm trong 2 liên doanh với hãng bia Heineken tại thị trường Việt Nam.

Nhà máy Heineken Vũng Tàu với công suất 1,1 tỷ lít bia/năm. Ảnh: Heineken.

Hiện Satra đang sở hữu 40% vốn tại Công ty TNHH Nhà Máy Bia Heineken Việt Nam (tên cũ là Công ty TNHH Nhà máy Bia Việt Nam) và 40% vốn tại Công ty TNHH Bia và Nước giải khát Heineken Việt Nam (Heineken Trading). Phần vốn còn lại thuộc sở hữu của Tập đoàn Heineken tại Singapore và Australia.

Năm 2024, Satra ghi nhận doanh thu thuần đạt 9.038 tỷ đồng và báo lãi ròng 3.147 tỷ đồng, phần lớn là nhờ nguồn thu từ hoạt động đầu tư. Riêng phần lãi từ công ty liên doanh, liên kết đã mang về cho Satra khoảng 3.443 tỷ đồng trong năm vừa qua.

Satra cũng là đơn vị duy nhất mà UBND TP.HCM muốn giữ tỷ lệ sở hữu trên 65% vốn sau cổ phần hóa, nằm trong kế hoạch sắp xếp lại doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp có vốn Nhà nước trực thuộc UBND TP đến hết năm 2025.

Bên cạnh Satra, hệ sinh thái bán lẻ của UBND TP.HCM còn có Saigon Co.op. Từ những bước đi đầu tiên với siêu thị Co.opmart Cống Quỳnh, sau hơn 35 năm, Saigon Co.op đã trở thành nhà phân phối bán lẻ với gần 800 điểm bán trên 43 tỉnh thành, bao gồm kết nối các mô hình hợp tác xã, thành lập công ty logistics, xuất nhập khẩu, đầu tư, sản xuất, thương mại điện tử, khai thác và kết nối các vùng nguyên liệu.

Saigon Co.op sở hữu nhiều thương hiệu hàng đầu trong lĩnh vực bán lẻ như Co.opmart, Co.opXtra, Co.opFood, Co.op Smile, Finelife, Cheers 24h, SC VivoCity, Sense City và Sense Market... với đa dạng phân khúc tại thị trường Việt Nam.

Năm 2024 Saigon Co.op ghi nhận doanh thu gần 30.000 tỷ.

Saigon Co.op là nhà phân phối vận hành gần 800 điểm bán trên 43 tỉnh thành. Ảnh: Saigon Co.op.

TP.HCM cũng đang quản lý Tổng công ty Du lịch Sài Gòn (Saigontourist), doanh nghiệp hiện sở hữu khối tài sản trị giá hơn 10.600 tỷ, doanh thu năm gần nhất đạt 5.947 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 482 tỷ đồng.

Là một trong những tập đoàn du lịch hàng đầu cả nước, Saigontourist đóng vai trò đầu tàu trong việc khai thác tiềm năng du lịch nội đô TP.HCM cũng như các khu vực ven biển thuộc Bà Rịa - Vũng Tàu sau sáp nhập.

Không chỉ mạnh về vận hành du lịch, Saigontourist còn nắm trong tay danh mục bất động sản giá trị cao, gắn liền với lịch sử phát triển đô thị của TP.HCM. Doanh nghiệp này đang quản lý 4 khách sạn trăm tuổi nằm tại các tuyến phố sầm uất bậc nhất trung tâm thành phố, gồm Khách sạn Bến Thành (Rex), Khách sạn Cửu Long (Majestic), Khách sạn Hoàn Cầu (Continental) và Khách sạn Kim Đô (Royal Hotel Saigon).

Dòng tiền lớn từ lĩnh vực tài chính

Trong lĩnh vực tài chính, Công ty Đầu tư Tài chính Nhà nước TP.HCM (HFIC) đang giữ vai trò then chốt như một “cánh tay nối dài” của chính quyền thành phố trong việc quản lý, tối ưu hóa nguồn vốn công sau sáp nhập.

Tiền thân là Quỹ đầu tư phát triển đô thị TP.HCM (HIFU), HFIC có vai trò huy động các nguồn vốn từ các tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài để đầu tư trực tiếp và gián tiếp vào các lĩnh vực, ngành nghề mà thành phố cần ưu tiên đầu tư.

Tính đến cuối năm 2024, HFIC sở hữu gần 16.300 tỷ đồng tài sản, đồng thời nắm giữ danh mục đầu tư trải dài các lĩnh vực ngân hàng, chứng khoán, bất động sản…

Hiện HFIC sở hữu 100% vốn tại Công ty TNHH MTV Xổ số kiến thiết TP.HCM - doanh nghiệp xổ số lớn nhất cả nước. Với hơn 3.300 tỷ đồng tài sản và doanh thu năm 2024 đạt hơn 11.100 tỷ đồng, đây là một trong những nguồn thu ổn định và bền vững nhất của thành phố.

Bên cạnh đó, sau sáp nhập, TP.HCM cũng tiếp nhận 2 công ty xổ số từ địa phương sáp nhập là Xổ số kiến thiết Bình Dương và Xổ số kiến thiết Bà Rịa - Vũng Tàu. Mỗi doanh nghiệp này đều ghi nhận doanh thu trên 5.000 tỷ đồng/năm, lợi nhuận sau thuế từ 700-780 tỷ đồng mỗi năm.

Nắm mắt xích chủ lực trong lĩnh vực công nghiệp, vận tải

Ở lĩnh vực sản xuất công nghiệp, chính quyền TP.HCM đang góp vốn tại nhiều doanh nghiệp, trong đó có Tổng công ty Cơ khí Giao thông Vận tải Sài Gòn (Samco). Đây là một doanh nghiệp Nhà nước hoạt động đa ngành với lĩnh vực chủ lực là sản xuất sản phẩm cơ khí giao thông và cung cấp dịch vụ vận tải chất lượng cao.

Samco sở hữu 6 doanh nghiệp thành viên, chuyên sản xuất xe buýt, xe khách và các loại xe chuyên dùng. Tổng công ty cũng hợp tác với các đối tác nước ngoài để thành lập liên doanh Mercedes-Benz Việt Nam và Isuzu Việt Nam, sản xuất các dòng xe du lịch và xe tải từ năm 1995 đến nay.

Trong lĩnh vực thương mại - dịch vụ, Samco có 8 doanh nghiệp thành viên. Đây là một trong những đại lý ôtô đầu tiên tại Việt Nam phân phối nhiều thương hiệu nổi tiếng như Mercedes-Benz, Lexus, Toyota, Mitsubishi, Isuzu, Nissan, Chevrolet, Hino, Fuso…

Ở mảng vận tải hành khách, Samco có 5 đơn vị thành viên, quản lý gần 1.000 phương tiện, đồng thời đảm nhiệm vai trò quản lý nhiều bến xe lớn TP.HCM như bến xe Miền Đông, Miền Tây, Ngã Tư Ga và An Sương, phục vụ hoạt động vận chuyển liên tỉnh trên cả nước.

Năm ngoái, tổng công ty đem về hơn 4.000 tỷ đồng doanh thu và lãi sau thuế trên 110 tỷ đồng. Tại thời điểm cuối năm, tổng tài sản của Samco đạt gần 6.000 tỷ đồng.