Dự thảo thuế TTĐB dự kiến bổ sung mặt hàng nước giải khát (NGK) có đường theo Tiêu chuẩn Việt Nam ("TCVN") với với hàm lượng đường trên 5mg/l vào đối tượng chịu thuế TTĐB với thuế suất 10%.
Quốc hội và Chính phủ quyết tâm với mục tiêu tăng trưởng cả nước năm 2025 đạt trên 8% và hai con số trong giai đoạn tiếp theo 2026-2030. Để đạt được mục tiêu này, Chính phủ đã giao các mục tiêu rất cụ thể cho từng ngành, lĩnh vực, địa phương, trước mắt, cho năm 2025.
Tại Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV năm 2024 vừa qua, nhiều Đại biểu Quốc hội ("ĐBQH") chia sẻ một số quan ngại như các báo chí đã đưa tin như: Các đánh giá tác động của Chính phủ liên quan về quy định thuế TTĐB chưa định lượng, chưa đánh giá đầy đủ, toàn diện về những chi phí và những vấn đề khi áp dụng chính sách mới tác động đến nền kinh tế, an sinh xã hội và các đối tượng bị ảnh hưởng.
Trong bối cảnh đó, mới đây, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức Hội thảo "Tham vấn hoàn thiện Dự thảo Luật thuế tiêu thụ đặc biệt" với sự tham gia của một số một số Ủy viên là đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Kinh tế và Tài chính, các bộ ngành liên quan, các hiệp hội doanh nghiệp, chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp.
Phát biểu tại Hội thảo, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn thuế Việt Nam (VTCA) chia sẻ quan điểm là nhất trí chủ trương của Luật thuế TTĐB nhằm đảm bảo đúng 3 mục tiêu là thu NSNN, sức khỏe cộng đồng và "sức khỏe" doanh nghiệp.
Theo bà Cúc, nếu chính sách không phù hợp sẽ dẫn đến tác động ngược. Đối với nước giải khát đã từng được bổ sung vào đối tượng chịu thuế nhưng sau đó không được thông qua. Bây giờ nếu có bổ sung trở lại thì cần phải làm rõ các cơ sở và đánh giá kỹ lưỡng để đảm đảm duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh, công ăn việc làm của người lao động, ổn định thị trường.
Tăng thuế TTĐB như hiện nay có thể ảnh hưởng tới môi trường đầu tư, khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp
Về phía doanh nghiệp, ông Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch Ủy ban Quan hệ Doanh nghiệp và Pháp chế, Trợ lý cấp cao của Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Thương mại-Dịch vụ Tân Hiệp Phát cho biết, mục tiêu của chính sách có hai mục tiêu là chống béo phì. Doanh nghiệp đồng ý chủ trương. Tuy nhiên cần đánh giá đường có phải là nguyên nhân chính. NGK có đường cũng chỉ là đồ uống chiếm tỉ trọng nhỏ. Không có số liệu bằng chứng về mối quan hệ nhân quả giữa NGK có đường và bệnh TCBP.
"Nhiều sản phẩm có đường khác như bánh kẹo chứa rất nhiều đường không áp thuế là không công bằng. Một khía cạnh khác là áp thuế có điều chỉnh được hành vi không, đặc biệt là những người có thu nhập thấp, trẻ em vùng cao v.v", ông Hưng phát biểu.
Ông Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch Ủy ban Quan hệ Doanh nghiệp và Pháp chế, Trợ lý cấp cao của Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Thương mại-Dịch vụ Tân Hiệp Phát
Bên cạnh đó, ông Hưng cho rằng, việc áp thuế sẽ ảnh hưởng tính hiệu quả của chính sách. Ảnh hưởng đến chuỗi lợi ích. Cụ thể, hiện doanh nghiệp đang xuất khẩu đi 20 thị trường, bao gồm cả các thị trường lớn và khó tính như Mỹ, Nhật, châu Âu.
"Nếu áp thuế có thể ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp", ông Hưng cho hay.
Trên cơ sở đó, đại diện Tân Hiệp Phát bày tỏ mong muốn các doanh nghiệp thuộc ngành hàng có cơ hội được đối thoại, cung cấp thông tin bằng chứng cho ban soạn thảo. Doanh nghiệp không đề xuất lộ trình áp thuế thế nào mà quan tâm đến các căn cứ áp thuế chưa được làm rõ.
PGS.TS Nguyễn Văn Việt, Chủ tịch VBA cũng chia sẻ ngành đồ uống là một ngành thu hút vốn đầu tư nước ngoài lớn từ các công ty đa quốc gia của các nước phát triển khu vực châu Âu, châu Mỹ bằng các cam kết đầu tư đem theo công nghệ sản xuất, chế biến hiện đại, đóng góp vào sự phát triển công nghiệp hóa, hiện đại hóa, cùng các phương pháp quản lý sản xuất, kinh doanh tiên tiến để sản xuất các mặt hàng chất lượng cao đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu. Đề xuất tăng thuế TTĐB như hiện nay có thể ảnh hưởng tới môi trường đầu tư, niềm tin của các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài.
"Một trong những mục tiêu cụ thể để giúp tăng trưởng kinh tế là đẩy mạnh tiêu dùng, thúc đẩy phát triển thị trường trong nước (thông qua chỉ tiêu về sản xuất công nghiệp, trong đó có ngành chế biến chế tạo và tổng mức bán lẻ hàng hóa, dịch vụ). Trong khi đó, một trong những mục tiêu của thuế TTĐB là giảm tiêu dùng trong bối cảnh ngành vừa mới có dấu hiệu hồi phục sẽ gây cản trở, mất đi động lực "đẩy mạnh tiêu dùng" để đạt của mục tiêu tăng trưởng", ông Việt cho hay.
Hoặc