Năm 2011, một công trường xây dựng nằm ở khu vực trung tâm thành phố Nam Kinh, Trung Quốc, bất ngờ trở thành điểm nóng khảo cổ, sau khi đội công nhân thi công phát hiện một hệ thống cọc gỗ dựng thẳng đứng dưới lòng đất. Phát hiện này nhanh chóng thu hút sự chú ý của giới chuyên môn Trung Quốc. Công trường ngay sau đó được phong tỏa để phục vụ công tác khai quật khảo cổ.
Theo đó, công trường xây dựng này nằm tại giao lộ giữa đường Thái Bình Nam và đường Hoài Hải – nơi từng là khu dân cư đông đúc. Tại đây, gạch vụn và đất đá chất thành những đống cao. Các cán bộ khảo cổ của Bảo tàng Nam Kinh đang cần mẫn xúc từng xẻng đất để kiểm tra những cấu trúc nằm sâu bên dưới.
Theo China News, hiện trường khai quật được quy hoạch và phân chia rõ ràng theo phương pháp khảo cổ học tiêu chuẩn. Khu vực khai quật có hình dạng giống chữ T, chiều dài theo hướng bắc – nam khoảng 100m, rộng hơn 20m; chiều dài theo hướng đông – tây khoảng 50m. Dưới lớp đất dày, hàng loạt cọc gỗ hiện ra. Chúng dựng thẳng đứng, phân bố thưa – dày khác nhau, tạo cảm giác như đang xếp thành một “trận đồ” có chủ ý.
Trước thắc mắc của nhiều người dân có mặt tại hiện trường về công dụng của những cọc gỗ này, một cán bộ khảo cổ cho biết đây rất có thể là hệ thống móng nhà cổ. Theo lý giải của các chuyên gia, trong điều kiện kỹ thuật của thời cổ đại, khi chưa có bê tông hay cọc thép, người xưa thường sử dụng cọc gỗ đóng sâu xuống nền đất để gia cố móng, đặc biệt ở những khu vực đất yếu hoặc gần sông ngòi.
Xét về tầng văn hóa của Nam Kinh, các chuyên gia nhận định hệ thống cọc gỗ này thuộc giai đoạn khá sớm, nhiều khả năng được hình thành vào thời nhà Thanh. Tuy nhiên, điều khiến giới khảo cổ đặc biệt quan tâm không nằm ở niên đại riêng lẻ của các cọc gỗ, mà ở vị trí phát hiện của chúng. Bởi khu vực này nằm trong phạm vi được cho là liên quan trực tiếp đến kinh đô Lục Triều – trung tâm chính trị, kinh tế và văn hóa tồn tại cách đây khoảng 1.700 năm.
Nam Kinh từ lâu vẫn được biết đến với danh xưng “Lục Triều cổ đô”. Tuy nhiên, một câu hỏi lớn kéo dài suốt nhiều thập kỷ vẫn chưa có lời giải trọn vẹn: kinh đô của 6 triều đại đó thực sự nằm ở đâu, ranh giới cụ thể ra sao?
Chú thích ảnh
Từ năm 2002, các nhà khảo cổ của Bảo tàng Nam Kinh đã bắt đầu hành trình truy tìm dấu tích của 6 kinh đô cổ. Trong suốt 8 năm miệt mài khai quật, nhiều di tích thời Lục Triều lần lượt được phát hiện, song việc xác định chính xác vị trí đông – tây – nam – bắc của toàn bộ kinh đô vẫn là bài toán nan giải.
Chính vì vậy, mỗi phát hiện khảo cổ mới trong khu vực nghi thuộc phạm vi kinh đô Lục Triều đều mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Theo các chuyên gia có mặt tại hiện trường, căn cứ vào những dữ liệu và bản đồ khảo cổ hiện có, khu vực phát hiện trận cọc gỗ lần này nằm trong phạm vi được xác định là lãnh thổ của kinh đô Lục Triều. Dù vậy, công tác khai quật ở thời điểm đó mới chỉ ở giai đoạn ban đầu, chưa thể đưa ra kết luận mang tính quyết định.
Các nhà khảo cổ cho biết, để tiếp cận được tầng văn hóa Lục Triều, họ cần tiếp tục đào sâu thêm khoảng 2m nữa, quá trình này dự kiến kéo dài ít nhất một tháng. Việc bên dưới sẽ xuất lộ những công trình hay hiện vật gì vẫn còn là ẩn số.
Dẫu vậy, giới khảo cổ Trung Quốc khẳng định sẽ không bỏ qua bất kỳ dấu tích nào có khả năng liên quan. Với họ, việc xác định chính xác vị trí kinh đô Lục Triều không chỉ là mục tiêu khoa học, mà còn là trách nhiệm lịch sử đối với quá khứ của thành phố Nam Kinh. Mỗi lớp đất được bóc tách, mỗi cấu trúc được làm lộ diện đều có thể là mảnh ghép quan trọng giúp tái hiện diện mạo của một thời kỳ rực rỡ.
Các chuyên gia kỳ vọng rằng, trong tương lai không xa, từ những phát hiện khảo cổ như thế này, bức tranh về kinh đô Lục Triều sẽ dần được phác họa rõ nét hơn trên bản đồ Nam Kinh ngày nay. Điều này sẽ giúp hậu thế hiểu sâu sắc hơn về chiều sâu lịch sử của vùng đất từng là trung tâm quyền lực suốt nhiều thế kỷ.
(Theo Chinanews)
Hoặc