Mẹ của Wu Xieyu (Trung Quốc) là một giáo viên cấp 2. Bà rất nghiêm khắc với con trai, thậm chí bà còn không cho phép con đứng thứ 2 trong kỳ thi. Mặc dù sau đó Wu Xieyu được nhận vào Đại học Bắc Kinh với thành tích xuất sắc nhưng anh không hề biết ơn sự cố gắng của mẹ mà còn mang mối hận thù từ lâu.
Cuối cùng, Wu Xieyu lên kế hoạch sát hại chính mẹ ruột của mình. Đồng thời, anh ta còn lừa đảo người thân, bạn bè chiếm đoạt số tiền lớn. Cảnh sát cuối cùng đã bắt được anh ta ở Trùng Khánh vào năm 2019 và khởi tố trước toà.
Vụ án này từng gây chấn động. Mọi người không hiểu tại sao một sinh viên học trường top lại có hành vi bất hiếu như vậy? Người ta không chỉ lên án hành vi cá nhân của Wu Xieyu mà còn bàn tán, phản ánh về giáo dục gia đình và sức khỏe tâm thần.
Mặc dù những câu chuyện cực đoan như vậy rất hiếm gặp trong cuộc sống nhưng chúng cũng khiến người ta phải suy nghĩ: Có dấu hiệu nào để nhận biết một người có hiếu thảo hay không?
Khi đứa trẻ 3 tuổi, chúng ta đã có thể hiểu phần nào tính cách, thói quen và hành vi và có thể dự đoán được hướng phát triển chung trong tương lai.
Freud, người sáng lập trường phái phân tâm học, cũng tin rằng những trải nghiệm thời thơ ấu đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển sau này của một con người. Các nhà tâm lý học tin rằng những đứa trẻ lớn lên trở nên "bất hiếu" từ khi còn nhỏ có 3 đặc điểm sau:
1. Chủ nghĩa ích kỷ quá mức
Chủ nghĩa ích kỷ quá mức có nghĩa là người đó luôn coi mình là trung tâm và hiếm khi nghĩ đến người khác. Những đứa trẻ như vậy thường coi mọi thứ có được là điều hiển nhiên và thiếu lòng biết ơn đối với người khác.
Họ có thể phớt lờ công sức của cha mẹ, thậm chí cảm thấy tình yêu thương của cha mẹ dành cho mình là xứng đáng và không cần phải báo đáp.
Trong bộ phim truyền hình "Mọi chuyện đều ổn", nhân vật Tô Minh Thành là một ví dụ điển hình. Anh được cha mẹ cưng chiều từ khi còn nhỏ và vẫn phải dựa vào cha mẹ để hỗ trợ tài chính khi trưởng thành. Dù là mua nhà, sửa nhà hay cưới vợ, anh đều tiêu hết tiền tiết kiệm của bố mẹ mà không quan tâm đến công sức của bố mẹ. Anh ta còn thường bắt nạt, coi thường em gái của mình.
Nhân vật này phản ánh chân thực tác động của tính cách ích kỷ đối với hành vi của một đứa trẻ khi trưởng thành. Dù có chuyện gì xảy ra, những người này cũng chỉ nghĩ đến bản thân và mọi việc đều dựa trên cảm xúc của chính mình. Khi cha mẹ già đi, những người này có thể cảm thấy cha mẹ đang kéo mình xuống và không muốn dành thời gian chăm sóc, điều này thật đau lòng.
2. Trốn tránh trách nhiệm và thiếu trách nhiệm
Trong tư vấn tâm lý, nhiều khách hàng thường đặt câu hỏi: "Bạn có lời khuyên gì cho tôi? Tôi nên làm gì tiếp theo?". Và bác sĩ sẽ thường gợi ý: "Hiện tại, bạn có nghĩ ra biện pháp nào để giải quyết chưa?".
Đằng sau sự tương tác tưởng chừng đơn giản này là triết lý cơ bản của tư vấn tâm lý: "Mỗi người đều là người quyết định cuộc đời của chính mình". Nhiều người thường phàn nàn và đổ lỗi mọi rắc rối của mình cho người khác nhưng không bao giờ tự kiểm điểm bản thân.
Điều đó cho thấy loại người này thiếu trách nhiệm và muốn trốn tránh trách nhiệm của chính mình. Trong gia đình, những người như vậy giống như những "đứa bé khổng lồ" mù quáng đòi hỏi mọi thứ từ cha mẹ. Họ đòi hỏi và không muốn gánh vác gánh nặng cuộc sống.
Chẳng hạn, kiểu người này có thể phàn nàn rằng: "Bố mẹ không chu cấp cho tôi điều kiện vật chất tốt", "Khi tôi lớn lên, bố mẹ phải chuẩn bị nhà cho tôi. Nếu không, đó là lỗi của bố mẹ mà tôi không thể tìm được",... Nếu tâm lý này tồn tại lâu dài sẽ khiến cá nhân đánh mất sự đóng góp của những người xung quanh và ngày càng thờ ơ, thiếu tinh thần trách nhiệm.
Một chàng trai trẻ rõ ràng là có sức khỏe tốt, nhưng anh ta đã sống phụ thuộc vào cha mẹ trong một thời gian dài. Khi cha mẹ khuyên anh nên tìm việc làm, anh nhốt mình trong phòng và giữ im lặng, không muốn thực hiện bước này. Không sẵn sàng chịu trách nhiệm về cuộc đời của chính mình cũng là một dạng bất hiếu.
Vì vậy, khi trẻ còn nhỏ, cha mẹ nên có ý thức rèn luyện tính cách "dám hành động" cho con. Cha mẹ có thể làm như sau:
- Làm gương và làm gương: Hành vi của chính cha mẹ có ảnh hưởng sâu sắc đến con cái. Khi gặp vấn đề trong cuộc sống, cha mẹ không thể giải quyết theo cách né tránh, tiêu cực. Bạn nên thể hiện thái độ chịu trách nhiệm và tích cực giải quyết vấn đề khi gặp phải, để trẻ học được tinh thần này.
- Nuôi dưỡng tinh thần trách nhiệm của trẻ: Hãy để trẻ đảm nhận những trách nhiệm nhất định trong gia đình bằng cách giao việc nhà và nhờ trẻ giúp chăm sóc thú cưng.
- Tôn trọng sự lựa chọn của trẻ: Một số cha mẹ kiểm soát con cái trong mọi việc và để con nghe lời. Điều này không có lợi cho việc nuôi dưỡng tính tự chủ của trẻ. Vì vậy, trong giới hạn phù hợp, cha mẹ nên tôn trọng sự lựa chọn và quyết định của con, điều này giúp con học cách suy nghĩ độc lập và chịu trách nhiệm.
3. Thiếu sự đồng cảm và lạnh lùng về mặt cảm xúc
Lý thuyết nhận thức xã hội do nhà tâm lý học Albert Bandura đề xuất nhấn mạnh rằng: Sự đồng cảm cho phép các cá nhân nhìn nhận vấn đề từ quan điểm của người khác và rất cần thiết cho sự tương tác và hợp tác xã hội.
Sự đồng cảm cũng đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển đạo đức. Nó có thể thúc đẩy các cá nhân chú ý đến quyền lợi và phúc lợi của người khác, từ đó phát triển các khái niệm đạo đức công bằng và nhân từ hơn. Những đứa trẻ thiếu sự đồng cảm khi còn nhỏ thường có xu hướng thờ ơ với những người xung quanh khi lớn lên và không đủ hiếu thảo với cha mẹ.
- Khó đồng cảm: Cốt lõi của sự đồng cảm là khả năng đặt mình vào vị trí của người khác và hiểu được cảm xúc, hoàn cảnh của họ. Những người thiếu sự đồng cảm thường không thể trải nghiệm nỗi đau, niềm vui hoặc nhu cầu của người khác. Khó đồng cảm sẽ khiến đứa trẻ không có lòng biết ơn, không thấu hiểu sự vất vả của cha mẹ.
- Thái độ thờ ơ: Do không có khả năng đồng cảm nên những người như vậy có thể tỏ ra thờ ơ, thờ ơ khi gặp khó khăn, khó khăn của cha mẹ. Các em có thể không hiểu được những khó khăn của cha mẹ, thậm chí có thể cho rằng nỗ lực của cha mẹ là điều hiển nhiên.
- Sao lãng trách nhiệm: Lòng hiếu thảo không chỉ là biểu hiện của tình cảm mà còn là một loại trách nhiệm. Những người thiếu sự đồng cảm có thể thiếu ý thức trách nhiệm gia đình và không sẵn lòng đảm nhận trách nhiệm chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ. Những đứa trẻ như vậy thường có thành tích học tập rất tốt và được cha mẹ đánh giá là "thông minh".
Bởi vì họ ít đồng cảm với người khác nên cảm xúc bình thường của họ tương đối thờ ơ và không dễ bị ảnh hưởng bởi cảm xúc của những người xung quanh. Chẳng hạn khi đi học, trẻ có tâm trạng thất thường, chỉ tập trung vào việc học nên có kết quả tốt. Tuy nhiên, mối quan hệ của trẻ với bạn bè lại không ổn. Xã hội ngày nay đề cao sự phát triển toàn diện của mỗi cá nhân.
Đối với một gia đình, không bậc cha mẹ nào lại không muốn con cái hiểu thảo, hiểu chuyện và có mối quan hệ hòa thuận với mình. Vì vậy, khi phát hiện trẻ có 3 dấu hiệu trên, cha mẹ phải học cách can thiệp kịp thời để giúp trẻ hình thành nhân cách lành mạnh hơn!
Theo Toutiao
Hoặc