Đề xuất tăng mức lợi nhuận xây nhà ở xã hội lên 13%

Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến dự thảo Nghị quyết thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội để trình Quốc hội thông qua.

Theo dự thảo, Bộ Xây dựng đề xuất nâng mức lợi nhuận cho các chủ đầu tư thực hiện các dự án nhà ở xã hội lêm mức 13% trên tổng chi phí xây dựng dự án. Các chủ đầu tư sẽ căn cứ mức lợi nhuận này để xây biểu giá bán, giá thuê mua và thuê nhà ở xã hội.

Theo quy định hiện nay, chủ đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội bị khống chế lợi nhuận định mức là 10%. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp, chuyên gia cho rằng mức lợi nhuận này không đủ hấp dẫn.

Tại một Hội nghị diễn ra hồi tháng 9/2024, Chủ tịch Vingroup Phạm Nhật Vượng cho rằng việc khống chế lợi nhuận 10% đối với chủ đầu tư là hạn chế lớn nhất hiện nay trong phát triển nhà ở xã hội.

"Các doanh nghiệp bất động sản triển khai hoạt động này với lợi nhuận 10% thì không thể làm được, vì chỉ tồn đọng vốn 1-2 năm hoặc bán chậm 1-2 năm là sẽ lỗ, trong khi nhà ở xã hội mang tính đóng góp, không phải là kinh doanh", vị này nói.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cũng từng đề xuất Chính phủ xem xét nâng hệ số lợi nhuận định mức đối với chủ đầu tư nhà ở xã hội lên 15%, vì suất đầu tư của nhà ở xã hội bị quy định chỉ bằng 76% suất đầu tư nhà ở thương mại cùng loại.

"Chúng ta muốn chất lượng nhà ở xã hội ngang bằng nhà ở thương mại thì suất đầu tư này phải tương đương", ông Châu nói.

Hay năm 2023, trong góp ý dự thảo Thông tư sửa đổi về phát triển quản lý và đầu tư xây dựng nhà ở xã hội đến năm 2030, ông Trương Anh Tuấn, Chủ tịch HĐQT Công ty Tư vấn Thương mại Dịch vụ Địa ốc Hoàng Quân cũng từng cho rằng vấn đề sinh lời là khó khăn lớn của doanh nghiệp khi triển khai các dự án nhà ở xã hội. Từ đó, Chủ tịch Địa ốc Hoàng Quân đề xuất nới tỷ suất lợi nhuận của chủ đầu tư từ 10% lên 15%.

"Nhà nước đừng quá lo việc doanh nghiệp thực hiện dự án nhà ở xã hội sẽ lời nhiều bởi quy luật cạnh tranh sẽ tự bù trừ lại, các doanh nghiệp sẽ phải tự cạnh tranh về chi phí và giá bán", ông bày tỏ.

Theo ông, mức lợi nhuận định mức 10% theo lý thuyết là phù hợp nhưng thực tiễn chưa phù hợp. Nếu tỷ lệ quá cao sẽ dẫn tới việc có phản cảm với nhà ở xã hội nhưng nếu quá thấp quá không có người đầu tư. Ông cho rằng mức lợi nhuận định mức 15% là phù hợp, bởi trừ đi các chi phí hợp lý khác thì doanh nghiệp mới thực lãi 10%.

Cùng quan điểm, ông Dương Long Thành, Chủ tịch HĐQT Thắng Lợi Group, tin rằng nếu vẫn giữ tỷ suất sinh lời 10% thì Nhà nước cần có chính sách thưởng thêm cho các doanh nghiệp ở lĩnh vực ưu tiên này.

"Nhà nước đang tính rất kỹ như chi phí marketing tối đa 2% doanh thu nhưng thực tế cao hơn. Do vậy, sau khi quyết toán dự án, cần thưởng lại cho doanh nghiệp 3-5% để bù vào các chi phí hợp lý khác", ông Thành nêu ý kiến.

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, Chính phủ đề ra mục tiêu đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội giai đoạn 2021-2030, tuy nhiên từ năm 2021 đến nay, cả nước mới hoàn thành 103 dự án hoàn thành với quy mô 66.775 căn, đạt khoảng 15,6% mục tiêu. Đáng chú ý, một số địa phương như Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Nam Định, Long An, Quảng Ngãi... chưa có dự án nào được khởi công.

Giai đoạn 2025-2030, Thủ tướng giao nhiệm vụ cả nước cần đạt mục tiêu hơn 995.000 căn hộ. Trong đó, Hà Nội phải hoàn thành gần 45.000 căn, còn TP.HCM khoảng 67.000 căn.

Để đạt chỉ tiêu đề ra, bên cạnh việc tăng định mức lợi nhuận, Bộ Xây dựng cũng đề xuất thay đổi phương án lựa chọn nhà đầu tư làm dự án nhà ở xã hội không thông qua đấu thầu.

Ngoài ra, dự thảo cũng đơn giản hoá quy trình thủ tục đầu tư dự án nhà ở xã hội như không phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư và thủ tục thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi; giao chủ đầu tư lập quy hoạch chi tiết 1/500 thay cho địa phương...