Một công dân Ukraine, có địa chỉ cuối cùng được biết đến là ở Ba Lan, đang bị chính quyền Đức truy nã với cáo buộc phá hoại đường ống dẫn khí đốt Nord Stream năm 2022. Người này được cho là đã hành động cùng với 2 đồng phạm.
Theo các hãng tin Đức ARD, Süddeutsche Zeitung và Die Zeit, chính quyền Đức hôm 14/8 đã ban hành lệnh bắt giữ Volodymyr Z., một huấn luyện viên lặn người Ukraine do liên quan đến các vụ nổ gần 2 năm trước khiến đường ống dẫn khí đốt Nga qua biển Baltic tới Tây Âu bị hư hại.
Trong một cuộc điều tra được công bố hôm 14/8, nghi phạm được cho là hành động cùng với ít nhất 2 người khác, cũng được cho là công dân Ukraine. Có thông tin rằng nghi phạm Volodymyr Z. gần đây nhất đã sống ở Ba Lan, nhưng chính quyền Ba Lan cho biết họ không thể hành động theo lệnh truy nã của phía Đức vì người này đã rời khỏi đất nước.
Đây là lệnh bắt giữ đầu tiên được ban hành liên quan đến các vụ nổ cho đến nay vẫn là bí ẩn chưa có lời giải.
Vụ nổ bí ẩn
Trước khi bị phá hoại, đường ống Nord Stream (Dòng chảy phương Bắc 1) đang hoạt động và Nord Stream 2 chưa từng đi vào hoạt động là những tuyến đường ống chính ở Biển Baltic để vận chuyển khí đốt Nga vào châu Âu với điểm vào bờ ở Đức.
Trong ảnh do Cảnh sát biển Thụy Điển cung cấp, khí thoát ra từ một vết rò rỉ trên đường ống dẫn khí Nord Stream 2 ở Biển Baltic, tháng 9/2022. Ảnh: Getty Images
Việc sử dụng hệ thống đường ống này luôn gây tranh cãi vì vai trò của chúng trong việc khiến EU phụ thuộc vào năng lượng của Nga, và thậm chí còn gây tranh cãi hơn kể từ khi Moscow mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine hồi tháng 2/2022.
Vào ngày 26/9/2022, một số vụ nổ đã được phát hiện dọc theo cặp đường ống đôi nói trên, dẫn đến rò rỉ khí đốt. Đức, Đan Mạch và Thụy Điển đều đã mở các cuộc điều tra về vụ việc, nhưng các cuộc điều tra của Đan Mạch và Thụy Điển đã bị đóng lại mà không xác định được nghi phạm.
Các vụ nổ đã thu hút sự chú ý của giới truyền thông trên toàn thế giới, làm dấy lên suy đoán về việc ai phải chịu trách nhiệm. Nga và phương Tây đã cáo buộc lẫn nhau đứng sau các vụ nổ. Có những nghi ngờ ngay lập tức được đặt ra rằng người Ukraine có liên quan, nhưng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã kiên quyết phủ nhận việc chính quyền của ông có liên quan.
Cuộc điều tra của Đức
Theo các nhà chức trách Đức, Volodymyr Z. và 2 người khác đã tiếp cận người điều khiển du thuyền Andromeda treo cờ Đức, neo đậu tại đảo Rügen ở phía Bắc.
ARD đưa tin rằng Volodymyr Z. đã chỉ đường cho người này đến vị trí đường ống, và 2 trong số 3 nghi phạm đã mặc đồ lặn và lặn xuống nước.
Người điều khiển du thuyền được cho là đã nhận dạng được Z. từ một loạt ảnh mà cảnh sát cung cấp cho ông. Theo báo cáo, một chiếc xe tải màu trắng bị nghi ngờ được sử dụng để vận chuyển vật liệu lặn đã bị camera giao thông trên Rügen ghi lại vào tháng 9/2022 với một hành khách "rất giống Z.".
Một tòa án Đức đã ban hành lệnh bắt giữ Volodymyr Z. vào tháng 6. Các hãng tin ban đầu đưa tin về vụ án cho biết họ đã dựa trên "thông tin từ một cơ quan tình báo nước ngoài" để đưa ra kết luận của mình.
Volodymyr Z. ở đâu?
Lần cuối cùng nghi phạm được biết đến là sống tại một ngôi làng bên ngoài thủ đô Warsaw, Ba Lan. Tuy nhiên, có thông tin cho rằng người này đã trốn đi.
Sau những câu hỏi về lý do tại sao Ba Lan không thực hiện lệnh bắt giữ của châu Âu trong vòng 60 ngày theo yêu cầu, một phát ngôn viên của văn phòng công tố viên cho biết nghi phạm đã trốn sang Ukraine trước khi họ có thể làm như vậy. Vị phát ngôn viên cho biết, họ đã lục soát địa điểm cư trú của nghi phạm bên ngoài Warsaw, nhưng người này đã biến mất.
Không tìm thấy mối liên hệ nào giữa nghi phạm Z. và chính phủ Ukraine. Hai nghi phạm khác, một cặp vợ chồng không bị phát lệnh bắt giữ, đã phủ nhận việc biết Z. và nói rằng họ đang đi nghỉ ở Bulgaria khi vụ tấn công phá hoại xảy ra.
Các nhà báo Đức cho biết họ đã liên lạc với Volodymyr Z. qua điện thoại, nhưng người đàn ông này đã phủ nhận sự liên quan và nhanh chóng cúp máy.
Hãng tin Expressen của Thụy Điển, đơn vị đã hợp tác với các hãng tin Đức, cho biết tên đầy đủ của nghi phạm là Volodymyr Zhuravlov, 44 tuổi.
Một phát ngôn viên của Bộ Tư pháp Đức cho biết họ "không bình luận về các báo cáo truyền thông" về lệnh bắt giữ. Văn phòng Công tố Liên bang từ chối bình luận.
Minh Đức (Theo DW, Kyiv Independent)
Hoặc