Mấy năm trở lại đây, cơn sốt livestream bán hàng không chỉ quét qua giới trẻ, mà còn lôi cuốn rất nhiều người trung niên, cao tuổi. Họ vốn không quá quen với việc mua sắm online, nhưng lại bị chinh phục bởi sự náo nhiệt, lời nói ngọt như rót mật của các streamer, cộng với cảm giác được quan tâm, chào hỏi ân cần. Chính vì vậy, vô số người rơi vào những cái bẫy tinh vi được dựng lên chỉ để nhắm thẳng vào túi tiền và sự cả tin của cha mẹ chúng ta.
Chiêu trò đầu tiên, dễ thấy nhất, chính là các loại sản phẩm nhuộm tóc và thần dược mọc tóc. Chỉ cần vài phút xem livestream, người ta sẽ nghe những câu quảng cáo như “một lần gội, đen mười năm”, “bôi là mọc tóc chỉ sau 7 ngày”. Người trung niên vốn hay mặc cảm về tóc bạc, tóc thưa nên rất dễ mềm lòng. Nhưng thực tế, đa số những chai “một gội đen như mực” chứa đầy hóa chất độc hại, không những chẳng trẻ ra, mà còn làm hỏng da đầu, gây dị ứng, thậm chí rụng tóc nhiều hơn. Cái bẫy ở đây không chỉ là mất tiền, mà còn hại trực tiếp đến sức khỏe.
Một trong những cạm bẫy khác chính là hạt giống, cây giống, hoa quả thần kỳ được livestream giới thiệu như một giấc mơ “nhà đầy hoa thơm quả ngọt”. Người bán vẽ ra viễn cảnh chỉ cần gieo vài hạt là cả vườn trĩu quả, chỉ cần trồng một cây là mùa sau hái không hết. Người lớn tuổi vốn thích làm vườn, thích tạo niềm vui bên luống rau, khóm hoa nên dễ tin tưởng. Nhưng đến lúc nhận hàng thì hạt lép, cây chết, hoặc trồng mãi chẳng ra đúng giống như quảng cáo. Thứ họ mất không chỉ là tiền bạc, mà còn là sự mong chờ, là công sức chăm bón suốt mấy tháng, để rồi nhận lại nỗi thất vọng nặng nề.
Ở lĩnh vực làm đẹp, những hũ kem “7 ngày hết nhăn, 15 ngày trắng mịn” cũng là mồi nhử quen thuộc. Livestream tung ra những từ ngữ nghe cao siêu như tế bào gốc, công nghệ lượng tử, tinh chất quý hiếm, cộng thêm vài tấm ảnh trước – sau khiến người xem dễ bị thuyết phục. Nhưng phần lớn chỉ là sản phẩm rẻ tiền, thậm chí chứa corticoid hoặc kim loại nặng, khiến da nhanh xuống cấp, phụ thuộc, hoặc dị ứng nặng nề. Người mua không chỉ mất tiền, mà còn mất đi niềm tin vào chính bản thân mình khi nhìn làn da bị hủy hoại.
Ngoài ra, dòng mỹ phẩm giả danh “hàng hiệu giá rẻ” cũng đang gieo rắc ảo tưởng. Một chai kem “giống y như La Mer” hay một lọ serum “nhái SK-II” được rao bán chỉ bằng 1/20 giá thật, kèm cam kết chắc nịch “hàng chuẩn, có kiểm định”. Người trung niên và cao tuổi không quá am hiểu về mỹ phẩm, thấy thương hiệu quen quen thì dễ xuống tiền. Nhưng thứ họ nhận về chỉ là những sản phẩm trộn hóa chất trôi nổi, chẳng khác gì đưa làn da vào một cuộc đánh cược nguy hiểm.
Và cuối cùng, không thể không nhắc đến những phiên chợ đá quý trong livestream. Chỉ cần vài ba câu chuyện cảm động, một cái mác thanh lý vì kẹt vốn, kèm màn diễn kịch bản người xem tranh nhau mua”, thế là hàng loạt món đồ gắn mác “ngọc phỉ thúy, đá phong thủy, vòng hộ mệnh” được bán ra. Có người bỏ cả chục, thậm chí cả trăm triệu để mua về những món đồ mà sau đó mới phát hiện chỉ là thủy tinh rẻ tiền. Đau xót hơn, không ít phụ huynh bị lừa tới mức mất sạch tiền tiết kiệm tuổi già.
5 thủ đoạn trên không mới, nhưng lại ngày càng tinh vi và được thiết kế khéo léo để đánh trúng tâm lý của người trung niên – cao tuổi: sợ già, sợ xấu, sợ phiền con cháu, muốn cuộc sống thêm niềm vui, muốn được quan tâm và bắt kịp thời đại. Chính sự chân thành ấy lại trở thành mảnh đất màu mỡ cho những kẻ buôn lời giả dối.
Nhìn vào những vụ lừa đảo này, điều khiến chúng ta đau lòng không chỉ là số tiền bị mất, mà là hình ảnh những ông bố bà mẹ vốn cả đời cần kiệm, nay bỗng nhiên bị lợi dụng chỉ vì một chút mong muốn giản đơn. Bởi vậy, điều quan trọng nhất không chỉ là cảnh giác, mà còn là nhắc nhở, trò chuyện và chia sẻ thông tin kịp thời cho cha mẹ, để họ không còn đơn độc trong thế giới livestream đầy cạm bẫy này.
Hoặc