Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh vừa có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về việc nghiên cứu đầu tư mở rộng tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 và giai đoạn 2021 - 2025 theo quy mô cao tốc hoàn chỉnh.
Theo quy hoạch, tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông có điểm đầu tại cửa khẩu Hữu Nghị, tỉnh Lạng Sơn, điểm cuối tại thành phố Cà Mau, tổng chiều dài khoảng 2.055km (chiếm 22% tổng chiều dài mạng lưới cao tốc), quy mô từ 6-12 làn xe.
Đến nay, toàn tuyến đã đưa vào khai thác 1.206km, đang thi công 834km (hoàn thành năm 2025, trừ đoạn cửa khẩu Hữu Nghị-Chi Lăng dài 43km).
Cao tốc Cam Lâm – Vĩnh Hảo thuộc Dự án đầu tư đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông nhìn từ trên cao. Ảnh: An ninh Tiền tệ
Các Dự án đầu tư đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020 và giai đoạn 2021-2025 có 1.163km đã và đang đầu tư quy mô 4 làn xe hạn chế (bề rộng nền đường 17m); 99km đang khai thác với quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh; 113km đang đầu tư mở rộng quy mô cao tốc 4-6 làn xe.
Đây là tuyến cao tốc dài, hiện đại nhất Việt Nam khi toàn tuyến sẽ đều áp dụng hệ thống giao thông thông minh (ITS). Dự kiến, năm 2025, 100% các dự án thành phần của đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông sẽ được quản lý và điều hành bằng hệ thống ITS.
Việc thông toàn tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông vào năm 2025 sẽ thúc đẩy kết nối các trung tâm kinh tế, chính trị, các vùng kinh tế trọng điểm, từng bước hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng tạo sức lan tỏa để thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, góp phần thực hiện các đột phá chiến lược đã được Đại hội Đảng lần thứ XIII đề ra.
Mở rộng cao tốc Bắc - Nam phía Đông lên 6 làn xe
Đánh giá phương án mở rộng lên 6 làn xe có nhiều ưu điểm hơn so với phương án mở rộng lên 4 làn xe hoàn chỉnh trong trường hợp đầu tư, Bộ Xây dựng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép phương án mở rộng lên 6 làn xe theo quy mô quy hoạch.
Về phạm vi, để thuận lợi cho công tác thi công, đẩy nhanh tiến độ đầu tư, giải ngân, phù hợp với nhu cầu vận tải, trước mắt Bộ Xây dựng xem xét trong phạm vi cao tốc Bắc - Nam phía Đông thuộc đoạn Hà Nội - TP.HCM, chiều dài đầu tư khoảng 1.144km, sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 152.135 tỷ đồng.
Các đoạn tuyến chưa được nghiên cứu mở rộng như đoạn Mỹ Thuận - Cần Thơ - Cà Mau, dài 149km hiện có nhu cầu vận tải chưa lớn; điều kiện thi công khó khăn; nhu cầu vật liệu hiện nay đang thiếu hụt sẽ làm ảnh hưởng đến tiến độ, tăng chi phí đầu tư, việc đầu tư mở rộng được thực hiện thành dự án riêng.
Công trình cầu Mỹ Thuận 2 thuộc tuyến cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ của Dự án đầu tư đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông. Ảnh: Mai Hoài Thương - Quỳnh Hương - Việt Hùng
Với các đoạn tuyến cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021 - 2025 đang triển khai thi công, trường hợp bổ sung vốn để mở rộng theo quy mô 6 làn xe sẽ vượt tổng mức đầu tư, lãnh đạo Bộ Xây dựng cho rằng cần phải điều chỉnh chủ trương, thẩm quyền điều chỉnh của Quốc hội (vì là dự án quan trọng quốc gia).
Phấn đấu khởi công vào quý 4/2025
Khi điều chỉnh chủ trương đầu tư, Bộ Xây dựng kiến nghị Chính phủ báo cáo Quốc hội cho phép kéo dài phạm vi bao gồm cả giai đoạn 1 để áp dụng chung các cơ chế đặc thù đẩy nhanh tiến độ, tận dụng nguồn nhân lực sẵn có tại công trường.
Bộ Xây dựng cũng đưa ra tiến độ dự kiến sau khi được áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù gốm: Báo cáo Bộ Chính trị chủ trương đầu tư mở rộng vào tháng 4/2025; phê duyệt chủ trương/điều chỉnh chủ trương đầu tư vào tháng 6/2025 (trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp tháng 5/2025); phê duyệt dự án thành phần vào tháng 9/2025; phê duyệt thiết kế kỹ thuật, dự toán vào tháng 11/2025 và khởi công dự án quý 4/2025.
Với tiến độ nêu trên, Bộ Xây dựng dự kiến năm 2025 sẽ giải ngân khoảng 23.000-35.000 tỷ đồng; phần còn lại tiếp tục giải ngân trong giai đoạn 2026 - 2027.
Trước đó, Bộ Giao thông Vận tải (nay là Bộ Xây dựng) đã có báo cáo Thủ tướng Chính phủ tổng thể phương án đầu tư nâng cấp các đoạn tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông có quy mô phân kỳ, trong đó kiến nghị ưu tiên nâng cấp, hoàn thiện các tuyến cao tốc 2 làn xe, 4 làn xe đang có nhu cầu vận tải tăng cao.
Cao tốc Cam Lộ - La Sơn 2 làn xe cần được ưu tiên đầu tư nâng cấp. Ảnh: NLĐ
Bộ Xây dựng cũng chỉ ra việc cần xem xét mở rộng tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông để đáp ứng nhu cầu vận tải tăng phù hợp với mục tiêu tăng trưởng GDP của đất nước là 10% trở lên; nâng cao năng lực khai thác, tăng cường an toàn giao thông, do quá trình khai thác một số tuyến cao tốc phân kỳ đầu tư 4 làn xe hạn chế, không có dải dừng xe khẩn cấp liên tục đã phát sinh một số bất cập.
Các tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông được đầu tư mở rộng cũng sẽ tạo ra thị trường xây dựng, công ăn việc làm, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế khi xác định lại các mục tiêu đột phá, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công; tạo ra tuyến đường có chất lượng dịch vụ khai thác tiện nghi, an toàn.
Hoặc