Nâng chất lượng dịch vụ sân bay: Bất tiện với quy định cởi giày, thắt lưng

Sau "Nâng chất lượng dịch vụ sân bay" trên Báo Người Lao Động ngày 1-8 phản ánh việc sân bay Tân Sơn Nhất và Nội Bài bị xếp gần cuối trong bảng xếp hạng "Những sân bay tốt nhất thế giới năm 2025" vào tháng 7-2025 do AirHelp Score công bố, phóng viên tiếp tục nhận được nhiều ý kiến góp ý cải thiện chất lượng phục vụ tại 2 sân bay lớn nhất cả nước.

Bớt thủ tục kiểm tra an ninh để nâng chất lượng dịch vụ sân bay

Một đề xuất đáng chú ý đến từ ông Đặng Hồng Anh, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam. Ông cho rằng quy định buộc hành khách phải tháo giày, thắt lưng khi kiểm tra an ninh là lỗi thời, không còn phù hợp với điều kiện công nghệ hiện nay.

Theo ông, các quy trình kiểm tra thủ công này không chỉ gây bất tiện cho hành khách mà còn tiêu tốn một lượng lớn thời gian và nguồn lực xã hội. Dẫn thống kê của Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), ông cho biết năm 2024, hệ thống sân bay Việt Nam phục vụ tới 109 triệu lượt khách. Trung bình mỗi 5 phút có hơn 1.000 hành khách đi qua khu vực soi chiếu, khiến hệ thống an ninh luôn chịu áp lực lớn. 

"Nếu mỗi người mất từ 3 đến 4 phút cho việc tháo giày, thắt lưng, áo khoác… thì tổng thời gian lãng phí trong năm có thể lên đến hơn 7 triệu giờ lao động. Quy đổi theo mức lương tối thiểu, thiệt hại kinh tế ước tính từ 110 - 150 tỉ đồng mỗi năm. Trong khi đó, nhiều sân bay trên thế giới đã loại bỏ hoàn toàn bước kiểm tra này nhờ ứng dụng các thiết bị soi chiếu hiện đại" - ông nói.

Anh Nguyễn Hoàng (ngụ phường Gia Định, TP HCM), một hành khách thường xuyên đi công tác quốc tế, cho biết trong vài năm qua, anh chưa từng phải tháo giày ở các sân bay quốc tế, kể cả tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ), nơi từng xảy ra các vụ tấn công an ninh nghiêm trọng. Theo anh Hoàng, một số sân bay nước ngoài còn bố trí khay riêng cho giày và áo khoác, trong khi tại Việt Nam thường dồn chung vào một khay, gây lộn xộn và mất thời gian.

Theo khảo sát nhanh của phóng viên Báo Người Lao Động ngày 1-8, có tới gần 500 người đọc đồng tình với việc bỏ quy định cởi giày, tháo thắt lưng. Nhiều hành khách phản ánh cảm giác bất tiện, thậm chí phiền toái khi phải thực hiện thao tác này, đặc biệt là lúc di chuyển gấp gáp.

Bên cạnh quy trình kiểm tra an ninh chưa có sự cải tiến, nhiều hành khách cũng phản ánh sự bất hợp lý trong giá cả dịch vụ tại các sân bay, đặc biệt là Tân Sơn Nhất và Nội Bài. Một lãnh đạo công ty du lịch chuyên đón khách quốc tế cho biết ông từng mất tới 75 phút để hoàn tất thủ tục xuất cảnh tại Tân Sơn Nhất, trong khi giá đồ ăn, thức uống trong khu vực ga quốc tế cao bất thường. 

"Một chai nước suối có giá tới 90.000 đồng, gấp gần 2 lần so với sân bay Hồng Kông (Trung Quốc), trong khi một bữa ăn đơn giản có thể tiêu tốn từ 500.000 đến 700.000 đồng, mức giá cao hơn nhiều sân bay trong khu vực" - doanh nhân này nhận xét.

Hành khách chờ làm thủ tục tại nhà ga quốc tế, sân bay Tân Sơn Nhất Ảnh: Lam Giang

Ứng dụng công nghệ khi soi chiếu để nâng chất lượng dịch vụ sân bay

Theo các chuyên gia, Việt Nam hoàn toàn có thể học hỏi mô hình quốc tế và ứng dụng công nghệ để nâng cao chất lượng kiểm tra an ninh. Như tại Mỹ, chương trình TSA PreCheck cho phép hành khách đăng ký trước được đi qua cửa kiểm tra mà không cần tháo giày, thắt lưng hay lấy thiết bị điện tử ra khỏi hành lý xách tay. Thời gian trung bình cho mỗi lượt kiểm tra chỉ dưới 10 phút.

Ở châu Âu, nhiều sân bay đã triển khai máy quét CT thế hệ mới, cho phép hành lý xách tay được kiểm tra nhanh chóng mà không cần bỏ chất lỏng hay laptop ra ngoài. Tại châu Á, sân bay Changi (Singapore) là một trong những nơi tiên phong sử dụng trí tuệ nhân tạo và cảm biến thông minh, giúp quy trình kiểm soát vừa nhanh gọn, vừa an toàn.

Theo ông Đặng Hồng Anh, đây là hướng đi phù hợp nếu được triển khai đồng bộ, có lộ trình và giải pháp thay thế rõ ràng. Việc cải tiến quy trình không chỉ giúp giảm tải cho lực lượng an ninh mà còn góp phần cải thiện trải nghiệm hành khách, nâng cao hình ảnh hàng không Việt trong mắt quốc tế.

Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Lê Trương Hiền Hòa, Giám đốc Sở Du lịch TP HCM, nhận định chất lượng dịch vụ tại các sân bay quốc tế như Tân Sơn Nhất hay Nội Bài không chỉ là vấn đề riêng của ngành hàng không mà là một phần cấu thành quan trọng trong chuỗi trải nghiệm du lịch của mỗi du khách.

Theo ông, TP HCM là đô thị du lịch lớn nhất cả nước, giữ vai trò trung tâm kết nối vùng và quốc tế. Với hơn 80% lượng khách quốc tế đến thành phố qua cửa ngõ hàng không, những hình ảnh đầu tiên và cũng là cuối cùng mà du khách ghi nhớ về Việt Nam chính là ở sân bay.

"Việc sân bay bị đánh giá thấp về trải nghiệm hành khách chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến ấn tượng của du khách, từ đó tác động đến khả năng giữ chân và thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế đến TP HCM nói riêng và cả nước. Chúng tôi xem xếp hạng AirHelp Score là một tiếng chuông cảnh tỉnh" - ông Hiền Hòa nói.

Nguyên nhân chính, theo ông, không nằm ở chất lượng phục vụ đơn lẻ, mà xuất phát từ thực trạng hạ tầng đã chạm trần trong khi lưu lượng hành khách tăng trên 10% mỗi năm. "Sân bay Tân Sơn Nhất đang vận hành vượt 150% công suất thiết kế là 28 triệu lượt. Điều này dẫn đến tình trạng chậm chuyến, quá tải tại nhiều khâu, ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm của du khách" - ông dẫn chứng.

Giải pháp đang được TP HCM và các đơn vị liên quan triển khai đồng bộ là mở rộng hạ tầng, chuẩn hóa vận hành theo mô hình hợp tác quản lý và đẩy mạnh chuyển đổi số trong dịch vụ hành khách. Khi sân bay Long Thành đi vào hoạt động, khu vực Nam Bộ sẽ hình thành hệ sinh thái 2 sân bay một cửa ngõ đạt chuẩn quốc tế, mang lại trải nghiệm văn minh, hiện đại ngay từ những bước chân đầu tiên của du khách.