Nhiều tỉnh thành không 'tiêu tiền' ODA, xuất hiện lý do chưa từng có

Admin

16/10/2025 00:01

Dự án ODA đang “tắc” ở nhiều khâu, trong đó có nguyên nhân từ việc sáp nhập địa phương hoặc thay đổi mô hình chính quyền hai cấp.

Chiều nay (15/10), Bộ Tài chính tổ chức hội nghị với các bộ, ngành, địa phương về giải ngân đầu tư công nguồn vốn nước ngoài năm 2025, các biện pháp tăng cường giải ngân trong những tháng cuối năm.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương nhấn mạnh, vốn giải ngân đầu tư công nguồn vốn nước ngoài chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng nguồn đầu tư công của cả nước. Từ đầu năm đến nay, kết quả giải ngân đầu tư công có chuyển biến tích cực, song vẫn chưa đạt yêu cầu đề ra.

bo tai chinh anh 1

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương.

“Mục tiêu hoàn thành giải ngân 100% vốn đầu tư công năm 2025 là nhiệm vụ vô cùng quan trọng. Để đạt được, chúng ta phải liên tục rà soát, đôn đốc và thúc đẩy tiến độ giải ngân, đặc biệt là đối với vốn đầu tư công nguồn vốn nước ngoài”, lãnh đạo Bộ Tài chính nhấn mạnh.

Ông Vũ Hoàng Nam - Phó cục trưởng Cục Quản lý nợ và kinh tế đối ngoại, Bộ Tài chính - cho biết, đến ngày 14/10, tỷ lệ giải ngân giải ngân đầu tư công nguồn vốn nước ngoài của các bộ, ngành, địa phương mới đạt 18,68%. Có 5 bộ, ngành, địa phương đến nay vẫn chưa giải ngân kế hoạch vốn giải ngân đầu tư công nguồn vốn nước ngoài năm 2025 (Bộ Ngoại giao và các tỉnh Lai Châu, Hưng Yên, Đồng Nai, Tây Ninh).

Ước đến hết tháng 10 này, tỷ lệ giải ngân giải cũng chỉ đạt khoảng 20% kế hoạch vốn được giao, thấp hơn so với cùng kỳ các năm 2022, 2023 và 2024, tương đương tỷ lệ giải ngân năm 2021. Về kế hoạch vốn năm 2024 kéo dài, tỷ lệ giải ngân mới đạt 5,89%. Có 8 địa phương và 1 bộ/ngành chưa thực hiện giải ngân kế hoạch vốn năm 2024 kéo dài.

Mặc dù đã được bố trí vốn và hoàn tất thủ tục đầu tư, nhiều dự án sử dụng vốn vay nước ngoài vẫn đang chậm triển khai các công tác sẵn sàng cho đầu tư, ảnh hưởng đáng kể đến tiến độ giải ngân.

bo tai chinh anh 2

Dự án cải tạo đường sắt khu vực đèo Khe Nét nhìn từ trên cao. Ảnh: Báo Nhân dân.

Ý kiến tại hội nghị cho biết, chậm giải phóng mặt bằng và vướng mắc thủ tục đất đai là nguyên nhân ảnh hưởng đến việc giải ngân của một số dự án: Dự án cải tạo đường sắt khu vực đèo Khe Nét và khu gian Hòa Duyệt - Thanh Luyện (tuyến Hà Nội - TPHCM, vốn vay Kexim), dự án cải tạo cầu yếu và cầu kết nối trên các quốc lộ giai đoạn 2, dự án phát triển đô thị động lực Yên Bái - Lào Cai...

Bên cạnh đó, các dự án còn chậm trễ trong khâu đấu thầu, ký kết hợp đồng như: dự án tăng cường năng lực đào tạo và nghiên cứu (viện trợ KOICA Hàn Quốc), dự án xây dựng Trường Đại học Dược, dự án hạ tầng kỹ thuật cho Đại học Đà Nẵng (vốn WB)... Một số dự án phải điều chỉnh chủ trương đầu tư hoặc hiệp định vay.

Nguyên nhân còn đến từ việc sáp nhập địa phương hoặc thay đổi mô hình chính quyền hai cấp, khiến phải điều chỉnh lại thỏa thuận vay, xác nhận chữ ký và tài khoản, như: Dự án phát triển đô thị xanh Ngã Bảy (Hậu Giang cũ) và Dự án phát triển đô thị động lực Kỳ Anh (Hà Tĩnh).

Bên cạnh đó, có trường hợp thực hiện giải ngân song song kế hoạch vốn năm 2024 kéo dài sang năm 2025. Tại một số địa phương, thiên tai, bão lũ và sạt lở đất trong thời gian qua cũng ảnh hưởng đến tiến độ.

Đại diện các địa phương chưa giải ngân vốn đầu tư công nguồn nước ngoài cũng có lý giải chi tiết hơn, đồng thời kiến nghị điều chỉnh giảm kế hoạch vốn năm nay.

Tại Tây Ninh, tiến độ giải ngân bị ảnh hưởng do vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng, một số khu vực vẫn chưa hoàn tất bàn giao, khiến việc thi công các hạng mục chậm so với kế hoạch. Địa phương đề xuất điều chỉnh phân bổ vốn ODA giữa các năm, giảm phần vốn bố trí trong năm 2025 và chuyển sang năm 2026 để phù hợp với khả năng thực hiện.

Đại diện tỉnh Hưng Yên cho biết, khó khăn chủ yếu nằm ở khâu thẩm định và lựa chọn tư vấn quốc tế đối với các dự án ODA trong lĩnh vực phát triển hạ tầng sinh thái và bảo tồn tài nguyên môi trường. Do yêu cầu kỹ thuật cao, quá trình rà soát và phê duyệt hồ sơ phải tiến hành chặt chẽ, dẫn tới tiến độ bị chậm. Ban quản lý đang hoàn thiện thủ tục, đồng thời đề nghị điều chỉnh cơ cấu vốn phù hợp thực tế.