Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến góp ý với dự thảo Nghị định quy định về giao nhiệm vụ, đặt hàng và tiêu chí lựa chọn tổ chức, doanh nghiệp được giao nhiệm vụ, đặt hàng cung cấp dịch vụ và hàng hóa công nghiệp đường sắt.
Đối với thực trạng công nghiệp đường sắt, Bộ Xây dựng cho biết, hiện nay cả nước có 35 cơ sở thuộc lĩnh vực đường sắt hoạt động trong các lĩnh vực như sản xuất, bảo dưỡng, sửa chữa, đóng mới toa xe , đầu máy và lắp đặt thiết bị, vật tư đường sắt. Tuy nhiên, các cơ sở này chỉ đáp ứng được yêu cầu về việc sửa chữa, bảo trì và lắp ráp đầu máy toa xe khổ đường 1.000mm, tốc độ chạy tàu tối đa 100km/h.
Mặt khác, các phương tiện, thiết bị, vật tư và linh kiện để phục vụ cho ngành đường sắt tại Việt Nam hiện nay hầu như vẫn phải nhập khẩu từ nước ngoài.
Phương tiện, vật tư và linh kiện phục vụ ngành đường sắt tại Việt Nam hiện nay vẫn phải nhập khẩu từ nước ngoài. Ảnh: VNR.
"Lĩnh vực công nghiệp đường sắt của nước ta vẫn còn nhỏ lẻ, phần lớn máy móc trang thiết bị lạc hậu, chắp vá, chưa được đầu tư đổi mới trang thiết bị công nghệ đồng bộ để đáp ứng yêu cầu phát triển của ngành đường sắt trong giai đoạn tới", dự thảo nghị định nêu rõ.
Đối với yêu cầu về việc đưa vào khai thác một số tuyến đường sắt đô thị tại các địa phương, Bộ Xây dựng cho rằng, việc này sẽ tạo ra thị trường mua sắm lớn đối với các doanh nghiệp công nghiệp cơ khí, sản xuất toa xe, thiết bị công nghiệp hỗ trợ. Thị trường này trước mắt sẽ đáp ứng nhu cầu sản xuất thiết bị , linh kiện thay thế trong nước, sau đó từng bước tiến tới xuất khẩu trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Đáng chú ý, Bộ Xây dựng ước tính nhu cầu thị trường về toa xe trong nước có giá trị khoảng 16 tỷ USD, thị trường hệ thống thông tin - tín hiệu có giá trị khoảng 10 tỷ USD. 2 thị trường này sẽ là tiền đề phát triển công nghiệp đường sắt thông qua việc các doanh nghiệp trong nước tiếp nhận, chuyển giao công nghệ, làm chủ và tiến tới nội địa hóa lên 30-40% phần đóng mới toa xe. Từ đó tạo nên động lực quan trọng cho các doanh nghiệp cơ khí trong nước phát triển.
Ước tính nhu cầu thị trường về toa xe và hệ thống thông tin - tín hiệu đường sắt trong nước thời gian tới có giá trị khoảng 26 tỷ USD. Ảnh: VNR.
Dự thảo nghị định lần này nhằm tạo lập một thị trường đủ lớn để thu hút các doanh nghiệp Việt Nam tham gia đầu tư, tiếp nhận chuyển giao công nghệ, nghiên cứu và sản xuất các sản phẩm công nghiệp chủ lực trong lĩnh vực đường sắt.
Vì thế, dự thảo nghị định đề xuất chia danh mục dịch vụ, hàng hóa công nghiệp đường sắt thành 3 nhóm: Nhóm I nghiên cứu, xây dựng tiêu chuẩn áp dụng cho sản phẩm, hàng hóa công nghiệp đường sắt . Nhóm II nghiên cứu, phát triển sản phẩm; đánh giá sự phù hợp tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật; đào tạo và tiếp nhận chuyển giao công nghệ. Nhóm III sản xuất, lắp ráp các sản phẩm công nghiệp đường sắt cốt lõi.
Đối với điều kiện đặt hàng, nhà cung cấp phải là tổ chức/doanh nghiệp Việt Nam có đăng ký ngành nghề phù hợp , với dịch vụ, hàng hóa đã có định mức kinh tế - kỹ thuật hoặc đơn giá cụ thể....
Hoặc