Thuế thu nhập cá nhân tối đa 35% quá cao, nhiều đề xuất giảm về 30%

So với Singapore (24%) hay Malaysia (30%), dự thảo mức thuế thu nhập cá nhân của Việt Nam được cho là kém cạnh tranh, đặc biệt khi ngưỡng thu nhập chịu thuế ở các bậc cao đang thấp hơn nhiều lần. Ảnh: Nam Khánh.

Tại dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) mới nhất, Bộ Tài chính đề xuất biểu thuế lũy tiến rút gọn từ 7 bậc xuống còn 5 bậc, tuy nhiên mức thuế suất cao nhất vẫn giữ 35% cho nhóm thu nhập trên 100 triệu đồng.

Theo Bộ Tài chính, việc duy trì khung thuế này tham chiếu từ kinh nghiệm quốc tế. Cơ quan soạn thảo cho rằng việc điều chỉnh thuế suất song song với nâng mức giảm trừ gia cảnh và bổ sung thêm các khoản giảm trừ (y tế, giáo dục) sẽ giúp tỷ lệ nộp thuế trên tổng thu nhập giảm.

Tuy vậy, nhiều ý kiến cho rằng mức thuế suất cao nhất 35% là chưa hợp lý, cần giảm xuống hoặc giãn cách thu nhập tính thuế giữa các bậc. Một số ý kiến còn đề xuất tăng ngưỡng thu nhập chịu thuế tại bậc cao nhất để phù hợp hơn với thực tiễn.

Mức thuế suất 35% quá cao

Theo Công ty TNHH Tư vấn thuế Deloitte Việt Nam, thực tế, biểu thuế suất lũy tiến và mức thu nhập tính thuế từng bậc của Việt Nam đang nằm trong nhóm quốc gia đánh thuế thu nhập cá nhân cao so với khu vực Đông Nam Á. Mức thuế suất tối đa 35% tương đương với Thái Lan và Philippines, trong khi Singapore chỉ áp dụng 24%, Malaysia và Myanmar ở mức 30%.

Ngoài ra, thu nhập tính thuế tại các bậc ở Việt Nam cũng đang thấp hơn so với các nước trong khu vực.

Do đó, Deloitte Việt Nam đề xuất cơ quan soạn thảo ngoài việc điều chỉnh biểu thuế lũy tiến như dự thảo chính sách đề ra cần cân nhắc nghiên cứu và xem xét tăng mức thu nhập chịu thuế phù hợp hơn với tốc độ phát triển nền kinh tế của quốc gia (đặc biệt đối với mức thu nhập tính thuế ở bậc cao nhất).

Điều này cũng đảm bảo tăng khả năng cạnh tranh và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao đến làm việc tại Việt Nam, cũng như hỗ trợ cho lực lượng lao động nội địa của quốc gia.

- 2 phương án Bộ Tài chính đề xuất áp dụng với thuế TNCN từ tiền công, tiền lương:

Công Ty TNHH Thuế Và Tư vấn PwC cũng chung quan điểm, cho rằng khoảng cách giữa các bậc trong dự thảo hiện tại quá gần, cần giãn cách rộng hơn để phản ánh đúng mức chênh lệch thu nhập.

Đơn vị này nhấn mạnh mức thu nhập chịu thuế suất cao nhất ở Việt Nam đang thấp hơn nhiều lần so với Philippines, Indonesia, Thái Lan hay Malaysia, vì vậy cần xem xét điều chỉnh.

Thậm chí, Hội Tư vấn thuế và Đại lý thuế TP.HCM muốn đề xuất bỏ mức thuế suất 35%, chỉ giữ mức thuế suất từ 30% trở xuống nhằm tạo lợi thế cạnh tranh môi trường làm việc, thu hút và giữ chân nhân tài và các chuyên gia, nhà khoa học có trình độ chuyên môn cao. Đồng thời khuyến khích và tạo động lực làm giàu chính đáng hạn chế gian lận, trốn thuế và chuyển giá cũng như thu hút thêm các nguồn thu nhập của người lao động nước ngoài.

Cơ quan này cũng cho rằng cần nới rộng khoảng cách ở bậc 1 và bậc 2 thêm 10-15 triệu đồng so với dự thảo.

Vietcombank, Vingroup kiến nghị điều chỉnh mạnh hơn

Về vấn đề này, Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) nhận thấy cần nâng ngưỡng chịu thuế ở bậc 2 và bậc 3 để phản ánh đúng tác động lạm phát những năm qua.

Cụ thể, ngân hàng đề xuất bậc 2 áp dụng cho thu nhập 15-45 triệu đồng/tháng (hoặc làm tròn lên 50 triệu), bậc 3 áp dụng 45-75 triệu (hoặc làm tròn 80 triệu). Các bậc cao hơn (bậc 4 và 5) cũng nên nâng ngưỡng để chỉ đánh vào nhóm thu nhập cao và rất cao.

Về thiết kế thuế suất, Vietcombank cho rằng cần phân hóa rõ ràng hơn, thay vì giãn cách đều 5% như dự thảo. Chẳng hạn, khi gộp bậc 2 và bậc 3 cũ, mức thuế nên giữ ở 10% thay vì 15%. Với bậc 4 và bậc 5 cũ gộp thành bậc 3 mới, ngân hàng kiến nghị áp dụng mức 20% hoặc thấp hơn, thay vì 25%.

Ngân hàng này dẫn ví dụ, ở một số quốc gia Đông Nam Á, ngưỡng bắt đầu áp dụng mức thuế cao nhất thường gấp nhiều lần GDP bình quân đầu người, như Philippines là 17 lần, Malaysia 36 lần. Vietcombank cho rằng Việt Nam nên áp dụng mức trung gian 20-25 lần GDP/người. Nếu tính theo tỷ lệ 20 lần, ngưỡng bắt đầu của bậc 5 sẽ khoảng 200 triệu đồng/tháng.

CTCP Chứng khoán VPBank lại đề xuất thiết kế biểu thuế lũy tiến từng phần theo 4 bậc thay vì 5 bậc như dự thảo, với các mức: đến 20 triệu đồng (5%), trên 20-50 triệu đồng (15%), trên 50-100 triệu đồng (25%) và trên 100 triệu đồng (35%).

Tập đoàn Vingroup cũng ủng hộ phương án giảm số bậc xuống còn 4 bậc, đồng thời giảm mức thuế suất. Doanh nghiệp này đề xuất áp dụng mức 10% cho thu nhập trên 10-30 triệu đồng/tháng, đồng thời tăng phần thu nhập tính thuế/tháng. Vingroup đánh giá việc điều chỉnh biểu thuế là cần thiết để đảm bảo công bằng, hợp lý và phù hợp bối cảnh kinh tế - xã hội hiện tại, qua đó tạo thuận lợi hơn cho người lao động.