Phường, xã sau khi sáp nhập không được đặt trùng tên tỉnh
Ngày 2/4, ông Vương Quốc Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo đã chủ trì Hội nghị Ban Chỉ đạo Xây dựng Đề án không tổ chức đơn vị hành chính cấp huyện và sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã tỉnh Bắc Ninh.
Theo báo cáo của Sở Nội vụ, tỉnh hiện có 8 huyện, thị xã, thành phố với 121 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 66 xã, 50 phường và 5 thị trấn.
Cụ thể, Bắc Ninh dự kiến, tổng số đơn vị hành chính cấp xã sau sắp xếp giảm khoảng 50%, bảo đảm tương quan hợp lý, tránh tạo sự giãn cách lớn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số giữa các xã, phường mới sau sắp xếp; phát huy tiềm năng, lợi thế, mở rộng không gian phát triển, bảo đảm chính quyền cấp cơ sở gần dân, sát dân và phục vụ người dân được tốt nhất.
Trong thời gian tới, Sở Nội vụ tiếp tục hoàn thiện dự thảo Đề án, báo cáo xin ý kiến của Ban Chỉ đạo, UBND tỉnh, Đảng uỷ UBND tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh tổ chức lấy ý kiến nhân dân từ ngày 18 - 23/4.
Bắc Ninh là tỉnh có diện tích nhỏ nhất Việt Nam - Ảnh: Thiên Sơn
Sau đó, từ ngày 24 - 25/4, UBND tỉnh trình HĐND tỉnh Bắc Ninh ban hành Nghị quyết tán thành chủ trương không tổ chức đơn vị hành chính cấp huyện, sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã để trình Chính phủ Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã của tỉnh Bắc Ninh trong ngày 25/4/2025.
Tại hội nghị, các thành viên Ban Chỉ đạo tham gia đóng góp ý kiến về số lượng đơn vị xã, phường sau sáp nhập; tên gọi và trụ sở hành chính đơn vị hành chính mới; tổ chức lấy ý kiến nhân dân… Ông Vương Quốc Tuấn thống nhất trình cấp có thẩm quyền phương án giảm khoảng 50% số đơn vị hành chính cấp xã sau sáp nhập.
Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh cũng giao Sở Nội vụ tiếp thu các ý kiến, tiếp tục rà soát, hoàn thiện phương án sắp xếp để báo cáo các cấp có thẩm quyền xem xét theo đúng thời gian quy định. Trong đó, bổ sung thêm phương án đặt tên xã, phường mới sau sáp nhập theo địa danh hiện tại; phường, xã trung tâm khi sáp nhập thêm địa phương khác thì lấy tên mới là huyện, thị xã, thành phố cũ và không được đặt trùng với tên tỉnh.
Tỉnh nhỏ nhất cả nước từng có nhiều lần sáp nhập, chia tách
Trong dự thảo Nghị quyết vừa hoàn thành cuối tháng 3, Bộ Nội vụ đưa ra 5 tiêu chí cụ thể khi xem xét sáp nhập tỉnh thành trong cả nước. Trong đó, dựa vào tiêu chí diện tích tự nhiên và quy mô dân số thì Bắc Ninh nằm trong top các tỉnh thành có dân số không đủ quy mô dân số 1.400.000 người và có diện tích nhỏ, dưới 5.000 km2. Bên cạnh đó, về vị trí địa lý, ngoài TP Hà Nội thì Bắc Ninh giáp các tỉnh Bắc Giang, Hưng Yên, Hải Dương. Cả 3 tỉnh này đều có trong danh sách 52 tỉnh, thành thuộc diện sáp nhập.
Các chỉ số của Bắc Ninh và 3 tỉnh giáp ranh trong danh sách đề xuất sáp nhập trong năm 2025 - Bảng tạo bởi AI
Bảng tỉ lệ diện tích, dân số của Bắc Ninh và 3 tỉnh trong diện sáp nhập - Biểu đồ tạo bởi AI
Ngược lại thời gian để thấy lịch sử hình thành và phát triển của tỉnh Bắc Ninh có nhiều biến động, với những lần sáp nhập, tách ra, cũng như sự thay đổi về mặt hành chính qua các thời kỳ. Bắc Ninh xưa kia được gọi là Trấn Kinh Bắc, sau đổi thành Trấn Bắc Ninh.
Theo UBND tỉnh Bắc Ninh, năm 1831, Trấn Bắc Ninh đổi thành tỉnh Bắc Ninh với 21 huyện, diện tích khoảng 6.000km2, dân số khoảng 70 vạn người.
Đến năm 1895, thực dân Pháp chia tỉnh Bắc Ninh thành hai tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang, lấy sông Cầu làm địa giới. Trong thời gian cuối thế kỷ thứ XIX, đầu thế kỷ XX, Pháp nhiều lần điều chỉnh địa giới để tỉnh Bắc Ninh có 3 phủ, 8 huyện: Phủ Từ Sơn, Phủ Thuận Thành, Phủ Tây Sơn. Các huyện: Gia Lâm, Văn Giang, Gia Bình, Lang Tài, Quế Dương, Võ Giàng, Tiên Du, Yên Thành; dưới cấp huyện có các Tổng (như cấp xã hiện nay).
Thành phố Bắc Ninh - Trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của tỉnh. Ảnh: Quý Trần/Báo Bắc Ninh
Sau Cách Mạng tháng 8 năm 1945, địa giới tỉnh Bắc Ninh cũng được điều chỉnh sáp nhập, chia tách một số địa danh để thuận lợi cho chỉ đạo, quản lý.
Tháng 4/1963 có quyết định hợp nhất Bắc Ninh, Bắc Giang thành tỉnh Hà Bắc.
Tỉnh Hà Bắc tồn tại được gần 34 năm thì đến tháng 01/1997 có quyết định chia thành hai tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang. Tỉnh Bắc Ninh chính thức được tái lập, có diện tích nhỏ nhất nước là 822,72 km2, dân số gần 1 triệu dân, gồm 5 huyện: Quế Võ, Yên Phong, Tiên Sơn, Thuận Thành, Gia Lương và một thị xã Bắc Ninh (tỉnh lỵ).
Sau gần 30 năm xây dựng và phát triển, tỉnh Bắc Ninh tuy có diện tích nhỏ nhất nhưng GRDP bình quân thuộc nhóm cao nhất cả nước. Cụ thể, tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh (GRDP) năm 2024 đạt hơn 136 nghìn tỷ đồng. GRDP bình quân đầu người ước đạt 150,5 triệu đồng/người. Quy mô nền kinh tế GRDP (theo giá hiện hành) của tỉnh đạt hơn 232.000 tỷ đồng, đứng thứ 9 cả nước.
Hoặc