Trong ấn tượng của mọi người, gan nhiễm mỡ chỉ dành cho người béo. Thực tế không phải vậy.
BS Yang Naibin (Khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Liên kết Số 1 thuộc Đại học Ninh Ba, Trung Quốc) cho biết, 20-30% bệnh nhân mắc bệnh gan nhiễm mỡ không hề béo phì mà có tình trạng cân nặng bình thường, thậm chí gầy gò, thiếu cân.
Ăn chay nửa năm, gan nhiễm mỡ ngày càng nặng
Lưu (29 tuổi, đến từ Quảng Đông, Trung Quốc), được phát hiện mắc bệnh gan nhiễm mỡ nhẹ khi khám sức khỏe cách đây nửa năm. Điều này khiến cô cảm thấy rất chán nản. Vào thời điểm đó, cô cao 160cm, nặng 53kg. Nhìn chung, vóc dáng cơ thể của cô bình thường.
Sau khi được chẩn đoán mắc bệnh gan nhiễm mỡ, Lưu quyết định giảm cân để hết bệnh trong vòng 6 tháng. Cô cho rằng, khi ăn quá nhiều thịt sẽ gây bệnh gan nhiễm mỡ nên chuyển sang ăn chay. Lưu bắt đầu chế độ ăn rau luộc kéo dài nửa năm, cộng thêm một số thực phẩm thiết yếu, đồng thời từ bỏ ăn thịt và carb tinh chế. Mỗi bữa ăn về cơ bản đều có rau lá luộc, ngũ cốc hấp.
Sau 6 tháng, Lưu đến Bệnh viện Liên kết Số 1 thuộc Đại học Ninh Ba để khám, tin rằng mình đã khỏi bệnh. Cô giảm 10kg trong nửa năm, eo nhỏ và bụng phẳng hơn. Thế nhưng, điều không ngờ tới là kết quả siêu âm cho thấy, gan nhiễm mỡ từ mức độ trung bình chuyển thành nặng. Vậy là sau khi ăn chay được nửa năm, mức độ gan nhiễm mỡ của Lưu ngày càng trầm trọng hơn.
Giảm cân không lành mạnh có thể khiến bệnh gan nhiễm mỡ thêm trầm trọng
BS Yang Naibin cho rằng, đối với những người bị gan nhiễm mỡ do béo phì, việc giảm cân lành mạnh và khoa học sẽ có lợi cho quá trình suy giảm, đảo ngược tình trạng gan nhiễm mỡ.
Tuy nhiên, việc giảm cân không lành mạnh và không khoa học, đặc biệt là ăn kiêng quá mức, nạp vào cơ thể không đủ chất đạm, có thể khiến tình trạng gan nhiễm mỡ trở nên trầm trọng hơn.
Ông cho rằng, nguyên tắc chính của việc giảm cân khoa học trong chế độ ăn uống là: Đảm bảo lượng protein, tăng cường ăn rau lá xanh, giảm ăn đồ ăn nhiều dầu mỡ và carbohydrate tinh chế, kiêng rượu, hạn chế nước ngọt. Việc ăn kiêng khắt khe của cô gái 29 tuổi là không khoa học. Trong đó, phản khoa học nhất là cô gần như không ăn chất đạm và chất béo trong 6 tháng.
Vì sao ăn uống như vậy lại khiến gan nhiễm mỡ trầm trọng hơn? Vị bác sĩ phân tích, gan cần protein để phân hủy và chuyển hóa chất béo.
Nếu lượng protein ăn vào không đủ, chất béo trong gan không thể vận chuyển ra ngoài, tích tụ trong gan, dẫn đến tình trạng gan nhiễm mỡ trầm trọng hơn.
Protein cũng là nguồn quan trọng giúp gan khỏe mạnh. Khi không ăn đủ protein, sự tổng hợp các protein vận chuyển chất béo, được gọi là lipoprotein bị suy giảm, dẫn đến gan nhiễm mỡ thêm nặng.
Ngoài ra, nếu ăn rau luộc lâu, cơ thể sẽ không lấy được năng lượng cần thiết. Chất béo sẽ nhanh chóng bị phân hủy, tạo ra một lượng lớn axit béo đi vào gan và tồn tại lâu trong gan, lâu ngày gây gan nhiễm mỡ.
Để phòng gan nhiễm mỡ cần tránh làm một số việc
1. Ngừng đồ uống có đường
Theo The Healthsite, đường giúp gan của bạn sản xuất nhiều chất béo hơn. Do đó, đồ uống chứa nhiều đường có thể kích hoạt sản xuất và tích tụ mỡ trong gan. Đồ uống chứa đường nếu uống trong thời gian dài cũng có thể gây hại cho gan.
Nếu bạn muốn tránh gan nhiễm mỡ, hãy đảm bảo cắt giảm đồ uống có đường.
2. Nói không với rượu
Rượu có một số tác dụng phụ. Một trong những tác dụng phụ chính là gây ra các vấn đề về gan. Uống quá nhiều rượu cũng có thể dẫn đến tích tụ chất béo trong gan.
Theo các chuyên gia, thỉnh thoảng uống rượu thì không sao nhưng nên tránh uống quá nhiều khi muốn loại bỏ tình trạng gan nhiễm mỡ.
3. Không uống nước trái cây đóng hộp
Một thức uống khác mà bạn phải nói không là nước trái cây đóng hộp. Chúng thường chứa nhiều đường fructose. Khi cơ thể nạp quá nhiều fructose, gan sẽ chuyển hóa nó thành chất béo.
Ngoài ra, tiêu thụ quá nhiều đường fructose có thể dẫn đến sự khởi đầu của bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFD).
Do đó, cách tốt nhất là bạn nên ăn trái cây thay vì dùng nước ép. Bằng cách này, cơ thể bạn còn nạp được lượng chất xơ cần thiết cũng như hàm lượng chất dinh dưỡng quan trọng khác.
4. Không ăn quá no
Ăn quá no không chỉ làm tổn hại đến bộ máy tiêu hóa mà còn ảnh hưởng xấu đến hoạt động của gan, khiến cơ quan nội tạng phải làm việc hết công suất.
Đáng tiếc, nhiều người Việt lại có thói quen này trong chế độ ăn hàng ngày, làm tăng gánh nặng cho gan.
Hoặc