Ukraine đã khiến Moscow bất ngờ khi đưa hàng ngàn binh lính vào miền Tây vùng Kursk, Nga trong tuần vừa rồi. Một phần trong chiến dịch bất ngờ này đã mang lại thắng lợi lớn nhất mà Ukraine giành được trên chiến trường kể từ năm 2022 tới nay sau nhiều tháng bị áp đảo.
Những báo cáo của Kyiv đi ngược lại với các báo cáo của Nga, trong đó Thiếu tướng Apti Alaudinov khẳng định, lực lượng Ukraine đang bị ngăn tiến quân, và Bộ Quốc phòng Nga khẳng định những vụ tấn công nhằm vào các làng cách 26 tới 28 km từ biên giới đã bị đẩy lùi.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết, lực lượng Kyiv đã bắt giữ nhiều tù nhân chiến tranh người Nga và có thể trao đổi tù nhân - các quân nhân Ukraine. Ông mô tả "quỹ trao đổi" ngày càng lớn.
"Mặc cho chiến sự căng thẳng và khắc nghiệt, lực lượng của chúng ta tiếp tục thắng lợi tại vùng Kursk, và ‘quỹ trao đổi’ của chúng ta đang trở nên ngày càng lớn. 74 khu định cư đã nằm dưới quyền kiểm soát của Ukraine".
Trong một video, lãnh đạo người Ukraine này đã yêu cầu chỉ huy cấp cao dưới quyền ông, ông Oleksandr Syrskiy, bắt đầu đề ra "bước quan trọng" tiếp theo của chiến dịch.
Ông Syrskiy cho biết, "mọi việc đang diễn ra đúng kế hoạch" và không cung cấp thêm thông tin nào khác.
Kyiv đã không tiết lộ nhiều chi tiết về kế hoạch của mình, khác biệt hoàn toàn với chiến dịch phản công của chính quyền này trong năm vừa rồi, một chiến dịch được tung hô suốt nhiều tháng nhưng cuối cùng đã không thể xuyên qua hàng phòng ngự kiên cố của Nga.
Một tuần sau khi chiến dịch tấn công bất ngờ này bắt đầu, thống đốc vùng Kursk Alexei Smirnov đã kêu gọi người dân bình tĩnh và kiên cường.
"Tôi sẽ nói thẳng: Khủng hoảng vẫn chưa chấm dứt".
Tổng thống Nga Vladimir Putin cam kết sẽ có hành động đáp trả "phù hợp" trước Ukraine và cáo buộc "chủ nhân phương Tây" của Kyiv đã có hành động hỗ trợ Ukraine.
Tại Liên Hợp Quốc (LHQ), Nga đã chỉ trích các đồng minh của Kyiv vì không lên án chiến dịch tấn công này.
Mỹ khẳng định, hành động này mang tính tự vệ và phù hợp với chính sách của Mỹ, và Nhà Trắng nhấn mạnh không tham gia bất kỳ hoạt động lên kế hoạch hay chuẩn bị nào trong chiến dịch này.
Ukraine khẳng định, chiến dịch này mang tính tự vệ, khẳng định lực lượng quốc gia này đã chiếm quyền kiểm soát khu vực mà Nga đã sử dụng để triển khai hơn 2.000 cuộc không kích xuyên biên giới từ tháng 6 tới nay.
Phát ngôn viên Nộ ngoại giao Ukraine Heorhii Tykhyi phát biểu: "... Ukraine không mong muốn chiếm lãnh thổ vùng Kursk, nhưng chúng tôi muốn bảo vệ sinh mạng đồng bào của mình".
Không ngừng nghỉ
Lực lượng Nga đã tiến quân suốt nhiều tháng qua trên nhiều chiến trường tại vùng Donetsk miền Đông Ukraine, tận dụng lợi thế về quân số để dần tiến về các thành phố dưới quyền kiểm soát của Kyiv như trung tâm hậu cần Pokrovsk.
Ông Tykhyi cho biết: "Cần phải nhấn mạnh rằng chiến dịch (tại Kursk)… hỗ trợ cho tiền tuyến vì chiến dịch này ngăn cản Nga khỏi điều động thêm binh lính tới Donetsk, gây phức tạp cho hoạt động hậu cần quân sự tại khu vực này".
Hiện tại chưa có tín hiệu cho thấy Ukraine sẽ chậm lại tại miền Đông, nơi lực lượng Kyiv cho biết đã nhận được báo cáo về số lượng các trận chiến với Nga cao nhất trong một ngày tại Pokrovsk kể từ khi chiến dịch Kursk bắt đầu.
Ông Dmytro Lykhoviy, phát ngôn viên quân đội Ukraine cho biết đã phát hiện lực lượng Nga di chuyển từ miền Nam tới các khu vực khác, rất có thể bao gồm Kursk, trong tuần này.
Tuy nhiên, ông cho biết, số lượng các vụ tấn công vẫn chưa giảm và hiện vẫn còn quá sớm để đưa ra kết luận.
Trong một chuyến viếng thăm Kyiv hôm thứ Ba, Bộ trưởng Quốc phòng Lithuania Laurynas Kasciunas cho biết, Nga đã điều động binh lính từ vùng ngoại phận Kaliningrad vùng Baltic tới viện binh cho Kursk.
Pasi Paroinen, một nhà phân tích của Black Bird Group, trong ngày thứ Hai cho biết, Nga chủ yếu đã phụ thuộc vào các đơn vị quân sự lân cận để đẩy lùi lực lượng Ukraine.
"Nga có đủ binh lính dự bị để không bị buộc phải làm suy yếu lực lượng ‘chủ đạo’ hiện đang gây áp lực lên Ukraine tại Toretsk và Pokrovsk".
Ông Serhii Kuzan, Chủ tịch Trung tâm Hợp tác và An ninh Ukraine, một tổ chức nghiên cứu phi chính phủ, cho biết chiến dịch tấn công của Ukraine là một phản ứng "phi đối xứng" trong cuộc chiến tiêu hao mà Nga triển khai nhằm vào Ukraine để khiến quân lực và tài nguyên của Ukraine kiệt quệ.
Quân đội Ukraine vào hôm thứ Ba đã giới hạn tự do đi lại của người dân trong khu vực 20km tại biên giới Đông Bắc quốc gia này do "cường độ giao tranh tăng cao" và sự xuất hiện của các nhóm phá hoại và trinh sát của Nga.
Thống đốc vùng Kursk của Nga trong ngày thứ Hai cho biết, lực lượng Ukraine đã chiếm quyền kiểm soát 28 khu định cư trong khu vực sâu 12 km và rộng 40 km.
Trong báo cáo hàng tối, ông Zelenskiy khẳng định Ukraine đã cho thấy có thể giành ưu thế trong cuộc chiến như đã làm được trong năm 2022, năm đầu tiên của cuộc chiến khi lực lượng quốc gia này giành lại được một vùng lãnh thổ rộng lớn.
"Giờ đây chúng ta đã làm được điều tương tự. Chúng ta đã một lần nữa chứng minh người Ukraine có thể đạt được mục tiêu trong mọi trường hợp, có khả năng bảo vệ quyền lợi và quyền tự do của mình".
Nguyễn Quang Minh (theo Reuters)
Hoặc