Vi nhựa là những hạt có kích thước nhỏ hơn 5mm, có thể phát tán nhanh chóng và dễ dàng trong môi trường do đặc tính siêu nhỏ, nhẹ, có tính chất bền và bám vào các chất ô nhiễm (kim loại nặng, hợp chất hữu cơ khó phân hủy).
Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, chuyên gia công nghệ thực phẩm, vi nhựa có mặt ở khắp nơi - trong đất, nước, không khí… Vi nhựa vào con người thông qua chuỗi thức ăn. Thực phẩm có chứa nhiều vi nhựa phải kể tới các loại cá biển, thuỷ hải sản.
Ngay cả các loại rau cũng có nguy cơ nhiễm vi nhựa do quá trình sản xuất nông nghiệp. Vi nhựa ở trên cạn có trong các thực phẩm rau, củ, quả sẽ không nhiều bằng thuỷ hải sản dưới biển.
Vi nhựa có thể len lỏi vào rau trên cạn.
Vi nhựa có thể len lỏi vào rau bằng cách nào?
Theo Báo cáo của Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP), nhựa được sử dụng trong các hoạt động trồng trọt đang tích tụ trong đất nông nghiệp trên toàn thế giới ở mức nghiêm trọng.
Cũng theo báo cáo này thì nhựa được sử dụng rộng rãi trong nông nghiệp, từ hạt giống gieo tới khi thu hoạch, có thể kể tới như:
- Nilon dùng bọc bảo vệ cây trồng giúp điều chỉnh nhiệt độ đất và ngăn chặn cỏ dại trên cây trồng;
- Hệ thống tưới nhỏ giọt;
- Bao bì cho lọ nhựa để vận chuyển hạt giống, phân bón cho vườn ươm, đồng ruộng, thuốc trừ sâu;
- Dụng cụ bảo vệ quả, lưới để phủ bảo vệ cây khỏi côn trùng…
PGS Nguyễn Duy Thịnh cho hay do vi nhựa tồn tại trong đất, nước, không khí nên cây trồng và rau có thể nhiễm vi nhựa trên bề mặt lá, qua nước tưới bị ô nhiễm, qua rễ.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra một loại rau ăn lá như rau cải, rau muống, xà lách, rau bina... có nguy cơ nhiễm vi nhựa cao.
Một số loại rau mọc gần khu vực có rác thải nhựa hoặc nguồn nước ô nhiễm có nguy cơ bị nhiễm vi nhựa cao hơn.
Theo vị chuyên gia công nghệ thực phẩm, nghiên cứu về vi nhựa vẫn còn đang rất mới, cần có nhiều nghiên cứu để thấy rõ tác hại.
Vi nhựa không chỉ gây ô nhiễm môi trường mà còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Vì vậy, cần nâng cao nhận thức và thay đổi thói quen sử dụng nhựa trong sinh hoạt hàng ngày. Để giảm tiêu thụ vi nhựa trong thực phẩm, cần lưu ý:
- Hạn chế sử dụng hộp nhựa, túi nilon để bảo quản thực phẩm.
- Tránh đun nóng thức ăn trong hộp nhựa.
- Chọn thực phẩm tươi, ít qua chế biến đóng gói nhựa.
- Sử dụng nước lọc thay vì nước đóng chai.
- Chọn trà túi lọc không chứa nhựa.
- Hạn chế ăn hải sản tầng đáy, thay vào đó chọn cá nhỏ hơn và ít nhiễm nhựa hơn.
Hoặc