Vải thiều là loại quả giàu dinh dưỡng với hàm lượng cao proanthocyanidin, vitamin C, kali và chất chống ôxy hóa phenolic, có tác dụng điều chỉnh quá trình chuyển hóa lipid và phản ứng chống viêm.
Tuy nhiên, đây là loại quả nóng, khi ăn quá nhiều sẽ gây nhiệt cho cơ thể, nổi mụn, mề đay, nhiệt miệng, táo bón. Vậy làm cách nào để loại quả quý này không gây phản ứng có hại? Bài viết trên Sohu phân tích theo quan điểm của y học cổ truyền Trung Quốc đưa ra gợi ý, nếu ăn vải sợ nóng , bạn có thể chọn cách luộc lên trước khi ăn. Cách này giúp người ăn nhận được đầy đủ lợi ích từ quả vải mà không lo nóng trong người.

Vải thiều là loại quả có chứa nguồn dinh dưỡng quý giá. (Ảnh: Sohu)
Ăn vải thiều luộc có lợi gì?
Theo Sohu, việc luộc quả vải thiều trước khi ăn đem lại những tác dụng sau:
Giải nhiệt cơ thể
Theo y học cổ truyền, vải thiều tính nhiệt, ăn nhiều dễ sinh ra khô nóng. Tuy nhiên, các thầy thuốc Trung y nhận ra rằng sau khi được đun trong nước sôi, tính nóng sẽ dịu đi. Đặc biệt trong quá trình đun sôi, các chất amygdalin sẽ bị phân hủy một phần, giảm nguy cơ gây nóng trong. Việc kết hợp ăn vải luộc và uống một ít nước vải có thể thúc đẩy tuần hoàn khí huyết, nhờ đó giúp cơ thể không còn nóng trong.
Giảm tốc độ tăng đường huyết
Vải thiều có hàm lượng đường cao, dễ gây nhiệt cho cơ thể. Dân gian thường dùng cụm từ "say vải" hay "bệnh vải thiều" để nói về triệu chứng chóng mặt và nôn mửa khi ăn vải quá nhiều. Thành phần dinh dưỡng của vải thiều có tỷ lệ đường fructose và glucose cao, khiến lượng đường trong máu tăng nhanh.
Khi luộc lên, lượng vitamin C trong thị vải sẽ mất đi một phần nhưng chỉ số đường huyết (tốc độ ảnh hưởng của thực phẩm lên đường huyết) của nó lại giảm đáng kể, tốc độ hấp thu đường ở ruột giảm và gánh nặng cho tuyến tụy cũng giảm theo, hạn chế nguy cơ đường huyết tăng vọt sau khi ăn.
Mặc dù vậy, những người mắc tiểu đường hoặc đường huyết mấp mẽ ngưỡng cao vẫn không nên ăn nhiều vải.

Sử dụng không quả 10 quả vải luộc mỗi ngày sẽ phát huy nhiều tác dụng cho cơ thể. (Ảnh: Harpersbazaar)
Cải thiện giấc ngủ
Nhiều người khó ngủ trong thời gian dài không phải do bất thường về thần kinh mà là do tuần hoàn máu và rối loạn vi tuần hoàn kém. Vải thiều chứa flavonoid và polysaccharides tự nhiên, gián tiếp thúc đẩy quá trình tiết hormone gây ngủ bằng cách tác động đến nồng độ dopamine và serotonin trong hệ thần kinh trung ương. Việc uống nước luộc vải và ăn kèm cùi vải luộc giúp các hoạt chất này dễ giải phóng và hấp thụ hơn.
Cách này rất tốt với người cao tuổi gặp vấn đề khó ngủ, ngủ không sâu do giảm "độ bôi trơn" của hệ thần kinh.
Phòng ngừa tiêu chảy
Theo Đông y, cả phần thịt và hạt của quả vải đều có khả năng tăng cường tỳ và ngăn ngừa tiêu chảy. Đặc biệt, hạt vải rất giàu tanin, thường được dùng trong y học cổ truyền Trung Quốc.
Nhiều người hay bị khó tiêu và tiêu chảy sau khi ăn đồ lạnh. Đây không phải nhiễm trùng đường ruột mà do chức năng tiêu hóa yếu do tỳ hư. Trong trường hợp này, thay vì dùng thuốc chống tiêu chảy, tốt nhất là cải thiện bằng thực phẩm.

Nước luộc vải cũng có nhiều công dụng tốt. (Ảnh: Harpersbazaar)
Luộc vải và hạt vải cùng lúc là phương pháp điều hòa hai chiều, vừa bổ dưỡng vừa làm se, vừa ấm bụng và bổ dưỡng, quan trọng nhất là không gây tổn hại đến khí huyết. Đối với người bị tiêu chảy mãn tính, đây là phương pháp can thiệp nhẹ nhàng, có thể sử dụng lâu dài.
Cải thiện tình trạng mệt mỏi
Sự mệt mỏi không hoàn toàn xuất phát từ cường độ làm việc mà nhiều khả năng là do mất cân bằng cơ thể. Đặc biệt là những người thể chất yếu, khó thở, tuần hoàn máu chậm sẽ có tình trạng mệt mỏi dai dẳng, đau nhức cơ bắp, mất tập trung. Loại mệt mỏi này rất khó phục hồi bằng cách nghỉ ngơi và thường tái phát nhiều lần.
Quả vải có thể nhanh chóng cung cấp đường glucose cho não và cải thiện nguồn cung cấp năng lượng của hệ thần kinh. Hàm lượng kali và đồng trong vải cũng có thể cải thiện hiệu quả chuyển hóa tế bào. Đặc biệt, đồng có vai trò trong quá trình tạo máu và tổng hợp chất dẫn truyền thần kinh. Nhiều trường hợp mệt mỏi thực sự là do thiếu hụt các nguyên tố vi lượng.
Việc luộc vải trong nước không chỉ cải thiện tỷ lệ hấp thụ mà còn tránh được gánh nặng đường huyết do ăn cả quả gây ra. Đây là cách điều hòa cơ thể ổn định hơn.

Có thể kết hợp với các loại thảo dược như táo đỏ, vỏ quýt để chế biến thành súp. (Ảnh: Sohu)
Tóm lại, theo quan điểm của y học cổ truyền Trung Quốc, vải thiều tính nóng, đi vào kinh can - tỳ, thích hợp với người thể chất yếu, dương khí không đủ, tỳ yếu. Tuy nhiên, việc ăn trực tiếp dễ gây ra nhiều vấn đề vì tính quá ngọt, quá nóng. Luộc vải thiều trong nước là cách giải quyết được điều này. Bạn cũng có thể kết hợp với các loại thảo mộc khác để tạo thành loại súp bổ cho cơ thể, ví dụ có thể kết hợp với táo đỏ để tăng cường hiệu quả nuôi dưỡng máu; hay nấu với vỏ quýt để tăng cường khí và bổ lá lách.
Hoặc