Trên MXH Threads xuất hiện 1 bài đăng thu hút hàng nghìn lượt tương tác với nội dung: Bỏ việc lương cao khởi nghiệp, 1 tháng sau hối hận nhưng không còn chỗ nào nhận trở lại làm việc.
Chủ nhân câu chuyện tên Minh, 32 tuổi, từng là nhân viên tại một công ty lớn ở TP.HCM với mức lương 30 triệu/tháng. Công việc ổn định, có bảo hiểm, thưởng cuối năm, nhưng Minh luôn cảm thấy chán nản vì phải làm theo chỉ đạo của sếp và không được tự do sáng tạo. Một ngày, sau khi xem một video truyền cảm hứng về khởi nghiệp trên TikTok, Minh quyết định nghỉ việc để mở một cửa hàng bán đồ handmade online, chuyên về các sản phẩm trang trí như dreamcatcher và vòng tay thủ công. Minh tin rằng đam mê của mình sẽ thu hút khách hàng.
Minh dùng toàn bộ số tiền tiết kiệm (khoảng 150 triệu) để nhập nguyên liệu, thuê một mặt bằng nhỏ làm xưởng, và tự thiết kế website. Ngày nghỉ việc, Minh còn đăng một bài trên Facebook đầy tự hào: "Tạm biệt 8 tiếng gò bó, giờ là lúc sống với đam mê!".
Nhưng chỉ 3 tháng sau, thực tế phũ phàng ập đến: Không có đơn hàng nào ngoài vài món bạn bè mua ủng hộ lúc đầu. Minh chạy quảng cáo trên mạng xã hội, nhưng chi phí cao mà không hiệu quả. Website thì hầu như không ai ghé thăm. Tiền tiết kiệm cạn dần, Minh bắt đầu hoảng loạn.
Trong cơn tuyệt vọng, Minh liên lạc lại với công ty cũ và vài nơi từng phỏng vấn anh trước đây, hy vọng quay lại công việc văn phòng. Nhưng công ty cũ đã tuyển người mới, còn các nơi khác từ chối vì cho rằng Minh "không ổn định" khi bỏ việc đột ngột để khởi nghiệp. Minh rơi vào cảnh vừa không có thu nhập từ kinh doanh, vừa không tìm được việc làm, chỉ biết ngồi nhìn đống nguyên liệu chất đầy nhà và tự trách mình đã quá bốc đồng.
Netizen nghe xong câu chuyện này đồng cảm với Minh. Bản thân họ cũng đang cảm thấy chán nản với việc đi làm văn phòng vì cảm giác thiếu tự do và cảm giác không tìm được ý nghĩa trong công việc.
Với nhiều người như Minh, 8 tiếng mỗi ngày ngồi bàn giấy, làm theo chỉ đạo của sếp, lặp đi lặp lại những nhiệm vụ quen thuộc khiến họ cảm thấy bị "gò bó" và không thể hiện được bản thân. Khởi nghiệp, trong mắt họ, trở thành biểu tượng của tự do: Tự làm chủ thời gian, tự quyết định hướng đi, và quan trọng hơn, là cơ hội để biến đam mê thành hiện thực.
Thêm vào đó, sự phổ biến của các câu chuyện thành công trên mạng xã hội - những doanh nhân trẻ bỏ việc, khởi nghiệp và thành triệu phú - kích thích tâm lý "mình cũng làm được".
Ảnh minh hoạ
Tuy nhiên, điều này thường là cái bẫy của cảm xúc: Họ phóng đại lợi ích của khởi nghiệp mà bỏ qua thực tế rằng nó đòi hỏi sự chuẩn bị, kiên nhẫn và khả năng chịu đựng thất bại - những thứ công việc văn phòng không bắt họ đối mặt trực tiếp. Chính sự thiếu cân bằng giữa kỳ vọng và thực tế này khiến họ dễ dàng đưa ra quyết định nghỉ việc bốc đồng, mà không lường hết hậu quả.
Theo một báo cáo của CB Insights, 42% startup thất bại vì "không có nhu cầu thị trường", và nhiều nhà sáng lập sau đó chọn quay lại công việc ổn định để tái định hướng. Tại Việt Nam, với văn hóa coi trọng sự ổn định, xu hướng này càng rõ rệt, đặc biệt ở nhóm tuổi trẻ (25-35) – những người dễ bị cuốn vào khởi nghiệp nhưng cũng nhanh chóng quay lại công ty khi gặp khó khăn.
Vệc muốn quay lại công việc văn phòng sau khi khởi nghiệp thất bại thường xuất phát từ nhu cầu tài chính, tâm lý cần ổn định, và sự nhận ra rằng khởi nghiệp không phải con đường phù hợp với họ vào thời điểm đó.
Một lầm tưởng nữa về khởi nghiệp khiến hầu hết những người bỏ việc văn phòng mà không có sự tính toán kỹ lưỡng dễ rơi vào khủng hoảng trong thời gian ngắn sau đó chính là suy nghĩ: Làm ít, hưởng nhiều.
Theo một khảo sát của Kauffman Foundation, các nhà sáng lập startup tại Mỹ làm việc trung bình 66 giờ/tuần trong giai đoạn đầu, so với khoảng 40 giờ/tuần của một công việc văn phòng thông thường. Nhiều người thậm chí làm việc 80-100 giờ/tuần khi doanh nghiệp mới khởi động.
Thực tế khởi nghiệp khắc nghiệt hơn nhiều so với hình ảnh lãng mạn mà một số người tưởng tượng. Nó đòi hỏi sự kiên trì, khả năng chịu đựng, và nguồn lực vượt xa công việc văn phòng. Tuy nhiên, với những ai vượt qua được giai đoạn đầu, phần thưởng có thể rất xứng đáng - không chỉ về tài chính mà còn về sự tự hào và phát triển cá nhân. Vấn đề là nhiều người không lường trước được sự khác biệt này, dẫn đến việc từ bỏ sớm hoặc quay lại con đường ổn định hơn.
Hoặc