Từ hàng ngàn năm nay, gạo luôn là linh hồn trong bữa ăn của người châu Á. Hạt gạo trắng ngần, dẻo thơm không chỉ nuôi sống hàng triệu con người mà còn là biểu tượng của no ấm, sung túc. Thế nhưng, ít ai ngờ rằng thứ thực phẩm tưởng chừng lành mạnh này lại có thể trở thành “độc dược” nếu chọn nhầm loại gạo.
Gần đây, trên các diễn đàn ẩm thực và sức khỏe lan truyền tin “ăn gạo gây ung thư”, khiến nhiều người hoang mang. Thực tế, gạo tự nhiên không hề độc, nhưng ba loại gạo dưới đây lại có độc tính cao gấp trăm lần thạch tín (asen), loại chất từng được mệnh danh là “vua của các chất độc”.
1. Gạo tẩy trắng, đánh bóng bằng sáp
Loại gạo này thường có màu trắng bóng bắt mắt, nhìn qua rất giống gạo ngon. Nhưng đằng sau vẻ ngoài ấy là cả một quy trình “hóa học”. Những mẻ gạo cũ, mốc hoặc hư hỏng được đem tẩy trắng bằng hóa chất như dioxit lưu huỳnh, chất huỳnh quang , rồi phủ thêm sáp paraffin để trông sáng đẹp hơn.
Những hóa chất này không chỉ phá hủy hoàn toàn giá trị dinh dưỡng của gạo mà còn có thể tích tụ trong gan và thận, gây tổn thương tế bào, thậm chí tăng nguy cơ ung thư nếu ăn lâu dài. Đặc biệt, người cao tuổi và trẻ em là nhóm dễ bị ảnh hưởng nhất.
2. Gạo mốc
Gạo để lâu trong môi trường ẩm ướt rất dễ bị mốc, và khi đó, trong gạo sẽ sinh ra độc tố aflatoxin, một chất độc tự nhiên cực mạnh, được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vào nhóm chất gây ung thư hàng đầu .
Điều đáng sợ là aflatoxin chịu được nhiệt độ lên tới 280 độ C , nghĩa là dù bạn có vo kỹ, nấu chín hay hấp cách nào đi nữa, độc tố vẫn tồn tại. Ăn loại gạo này lâu ngày có thể gây viêm gan, xơ gan và dẫn đến ung thư gan nguyên phát .
Nếu phát hiện gạo có mùi lạ, màu sậm, hoặc nổi đốm, tuyệt đối không nên “tiếc của” mà vo rửa để ăn tiếp. Những mẹo như “rửa bằng nước muối nhiều lần” chỉ giảm phần nào bề mặt vi khuẩn chứ không loại bỏ được độc tố đã ngấm sâu.
3. Gạo tẩm hương liệu
Một số cơ sở sản xuất nhỏ lẻ còn phun hương liệu công nghiệp vào gạo để tạo mùi thơm hấp dẫn, đánh lừa người tiêu dùng rằng đó là “gạo mới, gạo dẻo”. Tuy nhiên, hương liệu này hoàn toàn không phải chiết xuất tự nhiên mà là hóa chất tổng hợp , có thể gây kích ứng gan, thận và hệ thần kinh nếu ăn lâu dài.
Đặc điểm dễ nhận biết là khi mở bao, mùi gạo rất nồng, nhưng nấu lên thì hương thơm nhanh chóng biến mất. Đó chính là dấu hiệu của gạo “tẩm mùi”.
Nguồn và ảnh: Zhihu
Hoặc