Tôi luôn nghĩ rằng việc tìm người giúp việc cho cha - một cụ ông 76 tuổi sống ở Vũ Hán (Trung Quốc) chỉ đơn giản là xem hồ sơ, gọi điện và chọn người có kinh nghiệm. Nhưng hóa ra, chuyện tưởng chừng nhỏ ấy lại trở thành kỷ niệm mà đến giờ tôi vẫn thường nhắc lại như một bài học thú vị về sự tinh tế và nhu cầu thật sự của người già.
Sau khi mẹ mất, cha tôi sống một mình suốt nhiều năm. Ông thuộc kiểu người tự lập, không muốn phiền con cái. Nhưng thời gian gần đây, sức khỏe của ông giảm thấy rõ: tay run hơn, đứng lên ngồi xuống khó khăn, bếp núc cũng trở thành mối nguy khi đã vài lần ông làm đổ nồi nước sôi. Tôi quyết định thuê người giúp việc ở cùng để đảm bảo an toàn cho cha. Hôm ấy, tôi hẹn ba ứng viên đến phỏng vấn. Tôi muốn cha trực tiếp gặp để xem ai phù hợp, bởi người ở cạnh ông cả ngày không chỉ cần giỏi việc mà còn phải mang lại cảm giác thoải mái.
Ba ứng viên đến nhà tôi vào buổi sáng. Họ thuộc ba kiểu người khác nhau rõ rệt: một phụ nữ trung niên có hơn chục năm nấu nướng cho các gia đình khá giả; một người từng làm giúp việc vài năm; và một cô gái trẻ nhất, mới vào nghề, hơi rụt rè nhưng được hội phụ nữ giới thiệu.
Ảnh minh họa
Cha tôi không hỏi nhiều về kinh nghiệm hay bằng cấp. Thay vào đó, ông bất ngờ giao cho mỗi người 30 tệ (khoảng 110 nghìn đồng) và bảo họ hãy đi chợ nấu một bữa trưa “phù hợp với người già”. Cách làm này khiến tôi hơi bất ngờ, nhưng tôi biết cha là người thực tế, ông muốn nhìn vào việc thật, không phải nghe những lời tự giới thiệu.
Ngay khi cha nói xong, hai người phụ nữ có kinh nghiệm lập tức xách ví đi ngay, chẳng chần chừ giây nào. Họ tỏ rõ sự chuyên nghiệp: nhanh, gọn, quyết đoán. Tôi còn không kịp hỏi thêm gì thì đã thấy họ biến mất ngoài cửa.
Còn cô gái trẻ tên Mạnh, thay vì đi ngay, lại đứng lại nhìn cha rồi nhẹ nhàng hỏi ông vài điều. Ban đầu tôi chỉ nghĩ cô chưa hiểu yêu cầu, nhưng hóa ra cô muốn biết cha tôi có bệnh nền gì, có đang điều trị thuốc gì, tiêu hóa có tốt không, khẩu vị thế nào, ăn được dầu mỡ hay không. Hai người ngồi nói chuyện gần 15 phút. Điều khiến tôi bất ngờ là cha tôi bỗng cởi mở hơn hẳn, kể về chuyện huyết áp cao, dạ dày yếu, ăn đồ chiên xào là mất ngủ cả đêm. Có lẽ đã lâu rồi không ai hỏi ông cụ thể như thế.
Trong khi cô Mạnh mới bắt đầu đi chợ thì hai ứng viên còn lại đã rửa rau, chuẩn bị nấu nướng. Họ làm việc rất nhanh. Một người nấu thịt kho, cá xào, canh sườn ninh; người kia chuẩn bị đậu phụ om, rau xào, trứng hấp. Tất cả trông hấp dẫn như mâm cơm đãi khách, màu sắc đẹp, mùi thơm nức. Tôi nhìn qua cũng thấy ấn tượng vì họ biết cách chọn nguyên liệu, cân đối chi phí, trình bày đẹp mắt. Thậm chí một người còn khéo léo còn không dùng hết số tiền được giao, như chứng minh khả năng quản lý chi tiêu.
Còn mâm cơm của cô Mạnh thì hoàn toàn trái ngược. Rau luộc nhạt, mấy lát cá hấp gừng nhỏ xíu, trứng luộc và cháo loãng. Tất cả chỉ hết 14 tệ (khoảng 50 nghìn đồng). So với hai mâm trước, bữa ăn của cô trông đến mức “không có gì để kể”. Nếu ai nhìn qua mà chưa hiểu câu chuyện chắc chắn sẽ nghĩ cô là người yếu tay nghề nhất.
Ảnh minh họa
Nhưng tôi đã nhìn thấy nét hài lòng hiện rõ trên mặt cha ngay khi cô mang mâm cơm lên. Ông nhìn thử rồi đặt đũa xuống, suy nghĩ vài giây, như thể đã quyết định xong mọi thứ từ trước. Cuối buổi, ông thông báo sẽ chọn cô Mạnh - người nấu bữa ăn đạm bạc nhất, đơn giản nhất, ít hấp dẫn nhất.
Tôi không ngạc nhiên. Tôi hiểu cha hơn ai hết. Ông không còn ở tuổi cần một bữa ăn đầy đặn hay phức tạp. Sức khỏe của ông đòi hỏi sự nhẹ nhàng, phù hợp, không dầu mỡ, không gia vị mạnh.
Hai người còn lại nấu giỏi thật, nhưng họ nấu theo ý họ chứ không phải theo nhu cầu của ông. Cô Mạnh là người duy nhất bắt đầu bằng việc tìm hiểu sức khỏe, nghe những điều cha tôi có thể ăn và không thể ăn. Cô không cố làm mâm cơm để thuyết phục gia chủ, mà chỉ cố nấu đúng điều cha tôi cần.
Hai tuần sau khi nhận việc, cha tôi khỏe hơn, ngủ tốt hơn, ăn uống đều đặn. Ông kể giọng đầy vui vẻ rằng bữa cơm của cô “không phải lúc nào cũng ngon, nhưng lúc nào cũng hợp”. Và với người già, sự hợp ấy quan trọng hơn tất cả.
Câu chuyện nhỏ này khiến tôi hiểu một điều trong rất nhiều tình huống của cuộc sống, cái “giỏi nhất” chưa chắc là cái “đúng nhất”. Người nấu ăn dở nhất đôi khi lại chính là người phù hợp nhất, chỉ vì họ biết bắt đầu từ sự quan tâm.
Hoặc