Trong xã hội hiện đại, chỉ số IQ không còn là thước đo duy nhất quyết định sự thành công. Ngày càng nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, bên cạnh IQ, EQ (trí tuệ cảm xúc) cũng là một trong những yếu tố giúp con người thích nghi, duy trì các mối quan hệ và phát triển bền vững. Vậy nên việc nâng cao chỉ số EQ là một việc làm quan trọng đối với mỗi người. Tuy nhiên, không phải ai cũng nhận ra mình đang có những thói quen thể hiện EQ thấp, khiến công việc và cuộc sống bị ảnh hưởng mà không hay biết. Dưới đây là 3 thói quen phản ánh rõ trình độ EQ thấp.
Luôn phản ứng thay vì lắng nghe
Một trong những dấu hiệu rõ nhất của người có EQ thấp là họ phản ứng ngay lập tức khi bị góp ý hoặc đối diện tình huống không vừa ý. Thay vì bình tĩnh lắng nghe, họ thường cắt lời người khác, đưa ra phản biện gay gắt hoặc tìm cách chứng minh mình đúng.
Trong môi trường làm việc, điều này khiến đồng nghiệp e ngại. Trong đời sống cá nhân, cách hành xử này làm cho các cuộc trò chuyện dễ biến thành tranh cãi.
Người EQ cao hiểu rằng lắng nghe không đồng nghĩa với đồng ý. Đó là cách thể hiện sự tôn trọng và kiểm soát cảm xúc. Họ biết chờ người khác nói hết, ghi nhận quan điểm rồi mới phản hồi. Trong khi đó, người EQ thấp thường hành động theo bản năng, để cảm xúc dẫn đường, dẫn tới những lời nói khó rút lại.
Ảnh minh hoạ
Đổ lỗi và than vãn thay vì nhìn lại bản thân
Thói quen thứ hai là đổ lỗi cho hoàn cảnh, cho người khác hoặc than vãn về mọi điều không như ý. Người EQ thấp thường thấy mình là “nạn nhân” của cuộc sống: sếp khó tính, đồng nghiệp không hợp, thời vận xui rủi. Khi gặp thất bại, họ ít khi tự hỏi: “Mình đã làm sai ở đâu?” mà chỉ tìm lý do để biện minh.
Lối tư duy này không chỉ khiến họ dậm chân tại chỗ mà còn bào mòn năng lượng tích cực xung quanh.
Ngược lại, người EQ cao luôn nhìn nhận sai lầm như cơ hội học hỏi. Sau khi buồn chán hay thất vọng, họ nhanh chóng chuyển sang hành động cụ thể: cải thiện kỹ năng, trao đổi thẳng thắn, hoặc điều chỉnh hướng đi. Chính khả năng “tự soi chiếu” đó giúp họ trưởng thành và được tin tưởng hơn trong mọi mối quan hệ.
Thiếu tinh tế trong cách giao tiếp
Một người có EQ thấp thường không nhận ra cảm xúc của người khác qua giọng nói, nét mặt hay bối cảnh. Họ có thể nói đùa không đúng lúc, kể chuyện khiến người khác tổn thương, hoặc chia sẻ điều riêng tư của người khác mà không xin phép.
Ngoài ra, người EQ thấp cũng hay thể hiện cảm xúc tiêu cực ra ngoài như cau có, than phiền, phàn nàn công khai… Điều này khiến không khí chung trở nên nặng nề.
Thay vì có những biểu hiện như trên, người EQ cao biết chọn thời điểm và ngôn từ phù hợp, biết khi nào nên im lặng, khi nào nên bày tỏ. Họ hiểu rằng sự tinh tế đôi khi quan trọng hơn sự thật trần trụi.
Học cách điều chỉnh để sống cân bằng
Một điều đáng mừng là EQ không phải năng lực bẩm sinh mà hoàn toàn có thể rèn luyện. Chìa khóa này nằm ở khả năng nhận biết cảm xúc của chính mình và của người khác. Khi thấy mình muốn phản ứng gay gắt, hãy thử dừng lại vài giây, hít thở sâu, rồi mới nói. Khi gặp chuyện không như ý, thay vì than vãn, hãy ghi lại điều có thể cải thiện. Và khi trò chuyện, hãy đặt mình vào vị trí của người đối diện để hiểu cảm xúc họ đang mang.
Ảnh minh hoạ
Những thay đổi nhỏ đó, khi được lặp lại mỗi ngày, sẽ giúp con người trở nên bình tĩnh, sâu sắc và được yêu mến hơn. Bởi cuối cùng, EQ không chỉ là khả năng “kiểm soát cảm xúc”, mà còn là nghệ thuật sống hài hòa với chính mình và với mọi người xung quanh.
(Theo Toutiao)
Hoặc