Cơ quan Chỉ đạo các Dự án Nghiên cứu Quốc phòng Tiên tiến (DARPA) của Mỹ hôm 24/6 đã chính thức đặt tên cho nguyên mẫu hệ thống bay không người lái (UAS/drone) trinh sát mới nhất, có cánh và vẻ ngoài tàng hình với hệ thống động cơ hybrid-điện, là XRQ-73.
DARPA hy vọng mẫu UAV này có thể bắt đầu tung cánh bay lượn trên bầu trời vào cuối năm nay và cuối cùng chứng minh rằng nó có thể được đưa vào vận hành tương đối nhanh chóng để đáp ứng “nhu cầu vận hành khẩn cấp”, nhưng cơ quan này không nói rõ nhu cầu đó là gì.
XRQ-73 được phát triển trong khuôn khổ Chương trình Trình diễn Máy bay Động cơ Hybrid-Điện (SHEPARD). Chương trình SHEPARD, được xây dựng dựa trên một loạt cấu trúc và thành phần hybrid-điện từ dự án AFRL/IARPA Great Horned Owl (GHO) trước đó, tích hợp các công nghệ mới nổi để giải quyết các rủi ro tích hợp ở cấp hệ thống.
Nếu đúng như tên gọi gợi ý, XRQ-73 là tiếp nối của XRQ-72A (thuộc Dự án GHO), một máy bay không người lái bí mật, cực kỳ yên tĩnh và hiệu quả cao nhưng chưa có khả năng “tàng hình”. Trong khi đó, XRQ-73 có thiết kế cánh với động cơ được gắn trong khung máy bay, khiến khả năng bị radar phát hiện thấp và giảm tiếng ồn – những điều cần thiết cho nhiệm vụ tình báo, giám sát và trinh sát (ISR).
Nguyên mẫu hệ thống bay không người lái trinh sát hybrid-điện XRQ-73 SHEPARD của Mỹ. Ảnh: DARPA
DARPA đã điều hành SHEPARD với sự hợp tác của Phòng thí nghiệm Nghiên cứu Không quân (AFRL) và Văn phòng Nghiên cứu Hải quân (ONR) từ năm 2021. Northrop Grumman là nhà thầu chính cho SHEPARD, và công ty con Scaled Composites của gã khổng lồ quốc phòng và hàng không vũ trụ Mỹ này được mô tả là “nhà cung cấp chính”.
Nhóm nghiên cứu Cornerstone, Brayton Energy, PC Krause and Associates, và EaglePicher Technologies cũng tham gia vào dự án. Scaled Composites đã phát triển XRQ-72 và nổi tiếng với việc sản xuất các thiết kế máy bay có người lái và không người lái tiên tiến và mới lạ.
Theo bản kết xuất mà The War Zone (TWZ) thu được, XRQ-73 là một nền tảng có cánh nhưng không có đuôi, đầu cánh thon gọn. Nếu hình dạng tổng thể của XRQ-73 có thể được bắt gặp ở bất cứ đâu, thì điều làm nên khác biệt cho hệ thống SHEPARD này là một cặp cửa hút gió ở phía trên phần trung tâm của thân máy bay thay vì chỉ một cửa duy nhất.
Ngoài hệ thống động cơ hybrid-điện, thông tin chi tiết về cách thức cung cấp năng lượng cho XRQ-73 còn hạn chế. Hệ thống động cơ hybrid-điện nghĩa là kết hợp động cơ chạy bằng nhiên liệu và động cơ điện giúp cải thiện khả năng tiết kiệm nhiên liệu và các lợi ích khác.
Việc bổ sung thêm pin cho phép XRQ-73 vận hành ở chế độ chạy hoàn toàn bằng điện yên tĩnh hơn, nghĩa là “tàng hình” hơn.
Cho đến nay, không có thông tin chi tiết nào về hiệu suất dự kiến của XRQ-73 được công bố, nhưng DARPA cho biết, đây là hệ thống bay không người lái (UAS) Nhóm 3, nặng khoảng 1.250 pound (567 kg).
Theo định nghĩa của Quân đội Mỹ, UAS Nhóm 3 nặng từ 55-1.320 pound (25-599 kg), có thể bay ở độ cao 3.500-180.000 feet (1.066-54.864 m) và có tốc độ tối đa 100-250 hải lý (185-463 km/h). XRQ-73 được thiết kế để hoạt động ở độ cao dưới 5.486 m.
Nói tóm lại, XRQ-73 SHEPARD phù hợp với nhu cầu của Quân đội Mỹ về các hệ thống có khả năng hoạt động trong môi trường có nhiều xung đột. Việc phát triển XRQ-73 nhằm mục đích cải thiện khả năng trinh sát của quân đội “xứ cờ hoa”, cung cấp cho các chỉ huy nhận thức tình huống quan trọng và có khả năng ngăn chặn các xung đột trong tương lai thông qua việc cải thiện khả năng sẵn sàng hoạt động.
Minh Đức (Theo TWZ, Army Recognition)
Hoặc