'Đây là thời điểm vàng để Việt Nam phát triển trung tâm tài chính'

Ngày 15/11/2024, Bộ Chính trị đã đồng ý chủ trương thành lập trung tâm tài chính quốc tế toàn diện tại TP.HCM và trung tâm tài chính khu vực tại Đà Nẵng.

Hai trung tâm được áp dụng cơ chế quản lý đặc thù, vượt trội so với quy định hiện hành, mang tính cạnh tranh, nhưng phải kèm theo các cơ chế giám sát, quản lý rủi ro phù hợp; vừa làm vừa rút kinh nghiệm, không nóng vội nhưng cũng không cầu toàn, để mất thời cơ; kiên quyết từ bỏ tư duy "không quản được thì cấm".

Theo kế hoạch của Chính phủ, trung tâm tài chính TP.HCM và Đà Nẵng sẽ được thành lập, vận hành ngay trong năm 2025.

Trao đổi với Tri Thức - Znews, ông Andy Khoo, CEO tập đoàn đầu tư đa ngành Terne Holding (Singapore) đánh giá đây là thời điểm "vàng" để Việt Nam phát triển các trung tâm tài chính này.

Ông Andy Khoo (trái) đại diện Tập đoàn Terne Holdings ký biên bản ghi nhớ hợp tác đầu tư với lãnh đạo TP Đà Nẵng. Ảnh: Minh Sơn.

Vô vàn lựa chọn để học hỏi

- Hiện nay, thế giới có khoảng 121 trung tâm tài chính khác nhau, theo ông, đâu là mô hình phù hợp để TP.HCM và Đà Nẵng học hỏi?

- Mỗi trung tâm tài chính lớn trên thế giới đều xây dựng mô hình riêng, được điều chỉnh phù hợp với bối cảnh quốc gia và khu vực. Tôi tin Việt Nam cũng cần áp dụng cách tiếp cận tương tự.

Việt Nam có thể học hỏi các khía cạnh tốt nhất từ các mô hình đã thành công, chẳng hạn như sự độc lập về quy định, ưu đãi thuế, và thu hút nhân tài từ Hong Kong (Trung Quốc), Singapore, và Thượng Hải trong khi vẫn xây dựng một bản sắc riêng phản ánh thế mạnh và khát vọng của đất nước.

Mỗi mô hình trung tâm tài chính đều mang lại những bài học giá trị, nhưng không có mô hình nào hoàn hảo cho mọi quốc gia.

Điển hình như Hong Kong là một chuẩn mực với sự độc lập về quy định, khả năng kết nối và hệ thống giải quyết tranh chấp hiệu quả. Singapore nổi bật với khả năng thu hút nhân tài, ưu đãi thuế, và dịch vụ tài chính tập trung vào tính bền vững. Hay Thượng Hải cho thấy cách tích hợp các trung tâm tài chính với các ưu tiên kinh tế và công nghiệp, thúc đẩy đổi mới và tăng trưởng.

Thay vì sao chép toàn bộ một mô hình, tôi cho rằng các quốc gia nên điều chỉnh theo bối cảnh riêng. Đối với Việt Nam, điều này có nghĩa là tận dụng vị trí chiến lược, lực lượng lao động năng động và tầm nhìn của Chính phủ để xây dựng các trung tâm tài chính như TP.HCM và Đà Nẵng, phản ánh cả thực tiễn tốt nhất toàn cầu lẫn tiềm năng đặc biệt của đất nước.

- Các trung tâm tài chính của Việt Nam sẽ có những điểm gì nổi bật và nên khai thác yếu tố nào để trở nên độc đáo và cạnh tranh?

- Vị trí chiến lược tại trung tâm ASEAN giúp Việt Nam trở thành cửa ngõ tự nhiên kết nối Đông Nam Á với thế giới.

Hiện TP.HCM là một trung tâm tài chính đã phát triển, đóng vai trò là cổng kết nối với các ngân hàng và tổ chức tài chính quốc tế. Địa phương này cũng sở hữu lợi thế về địa lý khi gần các thị trường lớn và tuyến đường vận chuyển quan trọng.

Trong khi đó, Đà Nẵng có tiềm năng trở thành cánh cửa của ASEAN ra thế giới, tập trung vào tài chính xanh, tài chính thương mại và đổi mới công nghệ tài chính (Fintech). Bằng cách chuyên môn hóa trong những lĩnh vực này, Đà Nẵng có thể bổ trợ cho TP.HCM, tạo nên một hệ sinh thái tài chính vững mạnh cho Việt Nam.

Đồng thời, vị trí chiến lược gần các tuyến đường, cảng thương mại quan trọng như Liên Chiểu và Tiên Sa cũng giúp Đà Nẵng hưởng lợi từ các hiệp định khu vực như RCEP và CPTPP.

TP Đà Nẵng đang tìm kiếm nhà đầu tư cho loạt dự án lớn như cảng Liên Chiểu, Khu thương mại tự do. Ảnh: Minh Sơn.

Về tổng quan, lợi thế chính của Việt Nam là lực lượng lao động trẻ, tài năng và năng động. Với sự đầu tư liên tục vào giáo dục và nâng cao kỹ năng, đất nước đang phát triển một đội ngũ chuyên gia phù hợp với các lĩnh vực công nghệ, tài chính và khởi nghiệp.

Kinh tế vững mạnh và sự hỗ trợ từ Chính phủ càng làm tăng sức hấp dẫn của Việt Nam. Với tốc độ tăng trưởng GDP bền vững, tầng lớp trung lưu đang phát triển cùng các chính sách hỗ trợ kinh doanh, hệ sinh thái tài chính đang sẵn sàng để mở rộng.

Tôi cũng đánh giá cao các sáng kiến của Chính phủ tập trung vào phát triển bền vững, chuyển đổi số và hợp tác khu vực. Điều này thể hiện tầm nhìn rõ ràng trong việc định vị TP.HCM và Đà Nẵng như những trung tâm tài chính sôi động.

Việt Nam không hề "chậm chân"

- Liệu Việt Nam cần bao nhiều thời gian để thiết lập và hoàn thiện các trung tâm tài chính, thưa ông?

- Thời gian để thiết lập và hoàn thiện các trung tâm tài chính có thể thay đổi đáng kể, phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Trung bình, cần 10-20 năm để một trung tâm tài chính hoạt động một cách đầy đủ và được công nhận trên thế giới.

Các yếu tố chủ yếu ảnh hưởng đến mốc thời gian này bao gồm phát triển cơ sở hạ tầng, xây dựng khung pháp lý mạnh mẽ, thu hút nhân tài cũng như vốn đầu tư toàn cầu.

Ngoài ra, sự thành công còn phụ thuộc vào các chính sách rõ ràng của Chính phủ, môi trường kinh tế ổn định và khả năng thích nghi với các xu hướng tài chính toàn cầu đang thay đổi.

- Trung tâm tài chính đã xuất hiện từ lâu trên thế giới nhưng là câu chuyện hoàn toàn mới mẻ với Việt Nam. Theo ông, liệu Việt Nam có đang "xuất phát muộn"?

- Không hề, trái lại, tôi tin rằng Việt Nam đang ở một thời điểm rất thuận lợi để bắt đầu phát triển các trung tâm tài chính nếu tận dụng nhiều lợi thế quan trọng.

Mặc dù một số người có thể coi đây là khởi đầu muộn so với các trung tâm tài chính đã phát triển, nhưng điều này cũng mang lại cơ hội để học hỏi từ kinh nghiệm từ những "người đi trước" và tránh những sai lầm ban đầu.

Việt Nam có thể áp dụng các thực tiễn tốt nhất trong khung pháp lý, tính bền vững và đổi mới, đồng thời điều chỉnh các trung tâm tài chính của mình để phù hợp với nhu cầu hiện đại. Xu hướng toàn cầu hướng tới thị trường mới nổi và phát triển bền vững càng củng cố vị thế của Việt Nam trong việc thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư và định hình bản sắc riêng trên bản đồ tài chính.

Các trung tâm tài chính có thể đóng góp hàng tỷ USD vào quy mô GDP Việt Nam. Ảnh: Quỳnh Danh.

- Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng thừa nhận rằng đây là một dự án đầy thách thức. Vậy theo góc nhìn của ông, đâu sẽ là những trở ngại lớn nhất Việt Nam phải đối mặt khi xây dựng trung tâm tài chính?

- Việc phát triển các trung tâm tài chính chắc chắn là một nhiệm vụ phức tạp. Những trở ngại ban đầu có thể đến từ việc thiết lập một khung pháp lý vững chắc, thu hút nhân tài toàn cầu và xây dựng cơ sở hạ tầng đẳng cấp thế giới.

Những yếu tố cơ bản này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, các bên liên quan trong khu vực tư nhân và các đối tác quốc tế. Việt Nam cũng có thể đối mặt với thách thức trong việc đảm bảo hệ sinh thái tài chính phù hợp với các tiêu chuẩn toàn cầu để tạo niềm tin cho nhà đầu tư và đảm bảo các giao dịch xuyên biên giới suôn sẻ.

Thách thức lớn nhất có thể là phát triển một nguồn nhân lực và chuyên môn bền vững. Các trung tâm tài chính phát triển mạnh nhờ đội ngũ chuyên gia giỏi và những nhà tư duy sáng tạo. Đảm bảo đầu tư liên tục vào giáo dục, nâng cao kỹ năng, và thu hút nhân tài nước ngoài sẽ là yếu tố then chốt.

Ngoài ra, việc cân bằng giữa phát triển nhanh và bền vững cũng như cạnh tranh với các trung tâm tài chính khác trong khu vực đòi hỏi sự hoạch định và tầm nhìn chiến lược. Tuy nhiên, với sự lãnh đạo mạnh mẽ và cam kết của Việt Nam đối với cải cách kinh tế, tôi cho rằng các thách thức này hoàn toàn có thể được giải quyết hiệu quả.

- Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế tối thiểu 8% trong năm 2025. Liệu dự án này có kịp đóng góp vào kế hoạch này không, thưa ông?

- Mặc dù tác động kinh tế đầy đủ từ việc phát triển các trung tâm tài chính có thể mất nhiều năm để hiện thực hóa, tôi tin dự án này có thể đóng góp ý nghĩa vào tăng trưởng kinh tế ngắn hạn thông qua việc kích thích đầu tư và tạo việc làm.

Phát triển cơ sở hạ tầng và các dịch vụ liên quan cũng sẽ thúc đẩy kinh tế địa phương. Trong khi đó, việc xây dựng một hệ sinh thái tài chính sẽ thu hút các nhà đầu tư khu vực và quốc tế.

Hơn nữa, tập trung vào các lĩnh vực như tài chính xanh, tài chính thương mại và Fintech khởi nghiệp có thể mở ra các cơ hội tăng trưởng mới, nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam trên thị trường toàn cầu.

Sáng kiến này cũng thể hiện cam kết của Việt Nam đối với cải cách kinh tế dài hạn và hội nhập toàn cầu, giúp tăng cường niềm tin của nhà đầu tư và thu hút dòng vốn ngay lập tức. Dù đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm nay có thể chỉ mang tính gia tăng, dự án này vẫn sẽ đặt nền tảng vững chắc cho tăng trưởng bền vững trong những năm tới, củng cố vị thế của Việt Nam như một quốc gia kinh tế đang lên tại ASEAN.

- Xin cảm ơn ông!