Năm nào cũng thế, mỗi lần đề thi Ngữ văn được công bố, dù là ở kỳ tuyển sinh đầu cấp hay thi tốt nghiệp THPT, đều trở thành tâm điểm chú ý, khiến mọi người dõi theo với nhiều quan điểm, suy nghĩ khác nhau.
Đề Văn thi vào lớp 10 của Hà Nội năm nay không phải ngoại lệ. Ngay khi vừa xuất hiện, nội dung của đề đã trở thành chủ đề hot được bàn luận trên MXH. Năm 2025 đánh dấu bước chuyển mình quan trọng khi kỳ thi lớp 10 lần đầu tiên áp dụng chương trình giáo dục phổ thông mới (GDPT 2018), khiến không chỉ học sinh mà cả giáo viên, phụ huynh quan tâm. Ai cũng hồi hộp theo dõi xem đề thi sẽ “đổi mới” như thế nào, có đủ sắc sảo để đánh giá chính xác năng lực tư duy và cảm xúc đa chiều của học sinh, có thực sự thoát khỏi lối mòn khuôn sáo, hay vẫn chỉ là một phiên bản “an toàn”?
Năm nay, đề thi môn Ngữ văn vào lớp 10 của Hà Nội bao gồm hai phần: Đọc hiểu (4 điểm) và Làm văn (6 điểm). Đúng với tinh thần đổi mới, đề không sử dụng văn bản đọc hiểu trong sách giáo khoa mà dùng ngữ liệu bên ngoài, cụ thể ở đây là một trích đoạn trong bài thơ Hạnh Phúc (sáng tác năm 1975) của nhà thơ Giang Nam, gợi mở những suy tư đầy cảm động về niềm vui giản dị của cha mẹ khi được đưa con đến trường trong hòa bình.
Phần làm văn gồm 2 câu hỏi:
- Câu 1 (2 điểm) yêu cầu viết đoạn văn khoảng 200 chữ phân tích 5 dòng thơ cuối trong bài “Hạnh phúc”.
- Câu 2 (4 điểm) là một bài nghị luận xã hội với đề bài: “Làm thế nào để luôn tìm thấy niềm vui tuổi học trò?”.
Đề thi văn vào 10 Hà Nội năm 2025.
Đề văn vừa sức với học sinh nhưng vẫn sâu sắc
Đề Văn lớp 10 của Hà Nội “ghi điểm” trong mắt học sinh, giáo viên và phụ huynh nhờ sự dung dị trong nội dung cùng cách đặt vấn đề gắn liền với thực tế đời sống, song vẫn đủ sức chạm tới cảm xúc và tư duy của người làm bài.
Điều đặc biệt thú vị và đáng chú ý trong cấu trúc đề thi năm nay chính là tính tích hợp xuyên suốt chủ đề “hạnh phúc” - một điều mà TP.HCM đã áp dụng từ nhiều năm nay. Toàn bộ các yêu cầu trong đề đều xoay quanh một trục chủ đề nhất quán, được lấy cảm hứng từ bài thơ Hạnh Phúc của nhà thơ Giang Nam. Đây là một cách ra đề theo hướng “đổi mới”, giúp học sinh tập trung tư duy và cảm xúc theo một hướng rõ ràng, tránh bị phân tán.
Trong bối cảnh đây là năm đầu tiên học sinh thi theo chương trình giáo dục phổ thông mới, một đề văn rõ ràng, gần gũi, không đánh đố nhưng vẫn đủ độ mở để phân hóa năng lực như vậy được xem là phù hợp.
Bên cạnh đó, chủ đề hạnh phúc, niềm vui từ những điều nhỏ bé cũng được xem là dễ ngấm, dễ thấm, dễ viết. Ở độ tuổi 14-15, các sĩ tử vẫn đủ độ “chín” để có thể hiểu và có những cảm xúc riêng khi làm bài. Chủ đề này thậm chí còn khiến các bậc phụ huynh không khỏi tò mò, muốn đọc xem con em mình sẽ cho ra đời những câu chữ như thế nào.
- Đề văn năm nay nhẹ nhàng mà sâu sắc. Không cần kiến thức “trên trời”, chỉ cần viết bằng cảm xúc thật là đã đủ chạm rồi
- Mình là phụ huynh mà đọc đề còn thấy hay, huống hồ các con. Một câu hỏi nhỏ nhưng khiến người ta phải dừng lại và nghĩ: Niềm vui khi đi học là gì?
- Không đánh đố, không quá học thuật, đề thi năm nay phản ánh đúng tinh thần đổi mới: lấy học sinh làm trung tâm.
- Bài thơ trích trong đề nghe qua tưởng đơn giản, nhưng càng đọc lại càng thấy nhiều lớp nghĩa. Gợi mở vừa đủ, đúng chất văn.
- Lâu lắm rồi mới thấy một đề văn mà phụ huynh đọc xong, rủ nhau viết thử.
- Đề thi rất hay, không khuôn mẫu, tạo không gian thoải mái cho học sinh được sáng tạo, được thể hiện cái tôi của mình.
- Đề Văn NLXH hay quá, vấn đề tưởng chừng giản dị nhưng đôi khi lại khá khó đối với học sinh.
- Mình nghĩ quan trọng nhất vẫn là cách ra đề tạo cơ hội cho thí sinh thể hiện cái tôi cá nhân, suy nghĩ và cảm nhận chân thật, dù chủ đề có quen thuộc hay không. Đôi khi, một đề quen cũng có thể gây xúc động nếu biết cách khai thác sâu sắc.
Đề Văn lớp 10 của Hà Nội “ghi điểm” trong mắt học sinh, giáo viên và phụ huynh.
Đề văn an toàn có làm giảm khả năng sáng tạo của học sinh?
Tuy nhiên, bên cạnh những lời khen ngợi về sự gần gũi và nhân văn của đề thi, cũng có những ý kiến phản biện rất đáng suy ngẫm. Không phủ nhận đề Văn của Hà Nội năm nay đơn giản mà thấm, đáp ứng khá đủ tiêu chuẩn đổi mới, tích hợp. Thế nhưng, nhiều người cũng đặt ra những thắc mắc khác nhau, đơn cử như an toàn quá liệu có thành nhàm chán, dễ viết quá liệu có khiến khó phân loại học sinh, hay thậm chí chọn ngữ liệu quá cũ liệu có ảnh hưởng đến quá trình tư duy, làm bài của một thế hệ học sinh rất mới?
Hạnh phúc là một chủ đề hay, song cách đưa ra vấn đề như trong đề bài liệu có thật sự khai phá được chiều sâu tư duy và sự nhạy cảm văn chương của thế hệ học sinh? Đặc biệt trong bối cảnh xã hội biến động nhanh, giới trẻ có những cách định nghĩa về “hạnh phúc” rất khác biệt so với thế hệ trước.
Do đó, một số người cho rằng đề thi cần dám “bước ra khỏi vùng an toàn”, dám đưa vào những chất liệu mới hơn, thậm chí thử thách hơn để thực sự đánh thức cảm xúc và sự phản tư của học sinh. Bởi chính sự đổi mới táo bạo đó mới giúp phát hiện những suy nghĩ độc lập, góc nhìn sáng tạo và bản lĩnh văn chương cá nhân. Một đề thi quá dễ chịu, quen thuộc có thể khiến học sinh viết được bài “đúng chuẩn” nhưng thiếu đi sự đột phá, thiếu đi những góc nhìn đa chiều và sắc sảo của các em.
- Đề không khó, nhưng cảm giác hơi an toàn. Mình nghĩ nếu có một góc nhìn mới mẻ hơn, gần với đời sống hiện tại thì học sinh sẽ hào hứng hơn khi viết.
- Mình nghĩ hạnh phúc của từng thế hệ đâu phải lúc nào cũng giống nhau?
- Với mình, đề nhẹ nhàng, nhân văn. Nhưng cũng tự hỏi: liệu một đề quá dễ chịu có đủ sức gợi ra những suy nghĩ sâu sắc không?
- Mình mong muốn 1 đề thi đột phá hơn, để khai thác tối đa sự sáng tạo của học sinh.
- Hạnh phúc mỗi thời mỗi khác, việc đưa ngữ liệu quá cũ có thể khiến các em khó tìm được điểm chạm, để từ đó phát triển ra những ý tưởng độc đáo.
Văn chương vốn là không gian mở, nơi mỗi người có thể cảm nhận và diễn giải theo cách riêng biệt dựa trên năng lực cảm thụ và trải nghiệm cá nhân. Sự đa dạng trong quan điểm về cái đẹp, về ý nghĩa câu chữ không chỉ làm phong phú thêm đời sống tinh thần mà còn giữ cho văn học luôn sống động. Một đề văn thành công không chỉ giúp học sinh vận dụng kỹ năng, mà còn kích thích được cảm xúc, sáng tạo và tư duy phản biện.
Đề thi Ngữ văn vào lớp 10 năm 2025 của Hà Nội đã phần nào thể hiện được bước chuyển mình phù hợp với tinh thần đổi mới giáo dục, nhưng vẫn còn dư địa để “mạnh tay” hơn trong việc khai thác chiều sâu cảm xúc và suy nghĩ của học sinh. Có lẽ, điều thú vị nhất của đề văn không nằm ở đáp án đúng mà ở chỗ, mỗi người đều tìm thấy một phần của mình trong đó, dù là đồng cảm hay phản biện.
Hoặc