Trong những ngày hè oi ả, nước mía tươi luôn là thức uống giải nhiệt được ưa chuộng. Thế nhưng, ít ai biết rằng mía hấp - món ăn dân dã của người Việt - lại mang đến nhiều lợi ích bất ngờ cho sức khỏe, đặc biệt là với người già, trẻ nhỏ hay phụ nữ mang thai.
Theo BSCKII Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM – cơ sở 3, mía là loại thực phẩm có tính hàn, nên người tỳ vị hư hàn (thể trạng yếu, dễ đau bụng lạnh) thường không nên dùng tươi. Tuy nhiên, sau khi hấp chín, tính hàn này gần như được loại bỏ, mía chuyển sang tính ấm, trở thành món ăn an toàn với hầu hết mọi người. Món ăn dân dã này mang lại những lợi ích bất ngờ cho sức khoẻ mà nhiều người không ngờ tới.
“Mía hấp không chỉ giữ được vị ngọt tự nhiên mà còn mềm, dễ nhai, dễ tiêu hóa. Khi được hấp, lượng đường trong mía cô đặc lại, vị ngọt dịu hơn, chất xơ cũng mềm hơn nên không gây tổn thương răng miệng. Đây là món rất phù hợp với người già, trẻ em hoặc người có hệ tiêu hóa yếu. Đặc biệt, mía hấp còn giúp bà bầu tăng sức đề kháng, hạn chế các triệu chứng như cảm cúm, sốt vặt trong thai kỳ”, bác sĩ Vũ chia sẻ.
Mía hấp (ảnh minh hoạ).
Mía hấp giống như liều thuốc bổ tự nhiên, rẻ tiền giúp khoẻ tiêu hoá mà tất cả mọi người có thể sử dụng được, bác sĩ Vũ nói.
Trên thế giới, việc dùng mía trong các món hấp/xiên là khá phổ biến, đặc biệt ở các nước nhiệt đới, Đông Nam Á và châu Mỹ. Ở Việt Nam, món Chạo tôm (tôm hoặc hỗn hợp tôm-giò được bọc quanh que mía, hấp để cố định rồi nướng hoặc chiên) là tiêu biểu nhất.
Cách làm mía hấp đúng cách
Theo bác sĩ Vũ, mía hấp cần chọn 2/3 phần gốc của cây mía, bỏ phần ngọn. Cây mía nên có vỏ trơn mịn, không bị sần sùi hay có vết chỉ đỏ (dấu hiệu mía bị ngậm nước hoặc lên men). Sau khi rửa sạch đất cát, côn trùng, nấm mốc… hãy chặt khúc, hấp cách thủy cùng lá dứa để tăng hương thơm. Mía hấp đạt chuẩn khi lóng mía mềm xốp, có màu vàng ngà, thơm dịu, vị ngọt thanh.
Tuy nhiên, bác sĩ lưu ý mía có lượng đường cao, dù hàm lượng calo không lớn (chỉ khoảng 59 kcal/100g). Vì thế, người bị đái tháo đường hoặc có vấn đề về đường huyết không nên ăn quá nhiều.
Không chỉ là món ăn, mía còn được coi là vị thuốc quý trong Đông y. Bác sĩ Vũ cho hay, theo các sách y học cổ truyền, nước mía có tác dụng tiêu đờm, thanh nhiệt, bổ khí, dưỡng huyết, làm dịu cổ họng và hỗ trợ tiêu hóa. Mía chủ bổ khí kiêm hạ khí, bổ dưỡng, đại bổ tỳ âm, dưỡng huyết cường gân cốt, an thần trấn kinh tức phong, tả phế nhiệt, lợi yết hầu, hạ đờm hỏa, chi nôn, hòa vị, tiêu phiền nhiệt.
Một số bài thuốc dân gian từ mía
- Chữa ho gà: Mía 3 lóng, rau má 1 nắm, gừng 2 lát – sắc uống dần trong ngày.
- Ho khan, miệng khô, sổ mũi: Mía ép giã lấy nước nấu cháo ăn.
- Khô cổ, táo bón, mất nước: Cháo mía từ 200ml nước mía và 60g gạo, nấu kỹ rồi ăn nóng.
- Suy nhược cơ thể: Nấu nước mía sôi, đập 2 trứng gà vào, ăn nóng.
- Dưỡng phổi, thanh nhiệt: Nước mía 50ml, củ cải 50ml, mật ong, đường phèn, dầu vừng hấp cách thủy thành cao – dùng với lòng đỏ trứng gà.
- Bài thuốc hậu sởi, viêm tiết niệu, ho do nhiệt, nứt môi... đều có thể sử dụng mía làm nguyên liệu chính, kết hợp với dược liệu khác như rau má, mã đề, củ sen, sắn dây…
Lưu ý: Một số bài thuốc có thể hiệu quả với cơ địa người này nhưng không phù hợp với người khác, cần tham khảo ý kiến bác sĩ Đông y hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi áp dụng.
Hoặc