Ngày 3/8, trọng tài Trần Đình Thịnh (43 tuổi) bất ngờ ngã quỵ khi đang thực hiện bài kiểm tra thể lực chuẩn bị cho mùa giải bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam 2025–2026. Dù được cấp cứu tích cực nhưng ông đã qua đời vào rạng sáng 4/8.
Trước đó 1 tuần, vào ngày 29/7, một nam thanh niên 20 tuổi cũng đã bị ngừng tim trong lúc tập luyện tại phòng gym. May mắn thay, người xung quanh đã thực hiện ép tim đúng kỹ thuật, gọi cấp cứu kịp thời. Với sự hỗ trợ của máy sốc điện xách tay và ê-kíp bác sĩ Bệnh viện E, bệnh nhân đã được hồi sinh ngoạn mục.
Bệnh nhân 20 tuổi ngừng tim được cứu sống. (Ảnh bệnh viện cung cấp)
Một số sai lầm khi tập luyện có thể gây hại cho tim
Theo ThS.BS Đoàn Dư Mạnh – thành viên Hội Bệnh mạch máu Việt Nam, ngừng tim đột ngột (nhồi máu cơ tim) có thể xảy ra bất cứ ai. Thực tế, trong thời gian ngắn vừa qua tại Hà Nội đã liên tiếp ghi nhận 2 trường hợp bị ngừng tim đột ngột trong lúc đang tập luyện, trong đó có một người trẻ chỉ mới 20 tuổi. Do đó người trẻ cũng không nên chủ quan.
Bác sĩ Mạnh cho biết tập luyện thể dục thể thao là một trong những biện pháp tăng sức bền, miễn dịch cho cơ thể. Tuy nhiên, một số sai lầm trong quá trình tập luyện có thể dẫn tới tình trạng ngừng tim đột ngột. Chẳng hạn như:
- Tập luyện quá sức: Việc tập luyện quá sức, gắng sức khi cơ thể chưa sẵn sàng có thể gây rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp cấp và có thể gây ra tình trạng ngừng tim. Tập luyện gắng sức đặc biệt nguy hiểm khi người thực hiện tập bài tập ép ngực, nín thở nâng tạ (động tác Valsalva) hoặc sau khi dùng chất kích thích.
- Không kiểm tra sức khỏe trước khi tập luyện: Bác sĩ Mạnh cho biết, rất nhiều người sức khoẻ hoàn toàn bình thường nhưng lại mắc các rối loạn nhịp tiềm ẩn như: hội chứng Brugada, hội chứng QT dài bẩm sinh, bệnh cơ tim giãn... Những yếu tố nguy cơ thường sẽ không gây ra triệu chứng rõ rệt nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ gây ngừng tim khi tập luyện.
- Lạm dụng thực phẩm chức năng giúp tăng cơ, tăng lực khi tập luyện: Hiện nay, rất nhiều người lạm dụng dùng thực phẩm chức năng để tăng khối cơ và dùng các sản phẩm nước uống tăng lực khi tập luyện. Tuy nhiên, lạm dụng các sản phẩm này có thể gây co mạch, tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim.
Ngoài ra, một số sản phẩm tăng lực hoặc thực phẩm chức năng trôi nổi, không rõ nguồn gốc xuất xứ có thể chứa steroid hoặc các chất kích thích bị cấm. Thường xuyên sử dụng các sản phẩm này có thể làm tăng nguy cơ mắc rung thất hoặc nhồi máu cơ tim cấp, bác sĩ Mạnh khuyến cáo.
- Chủ quan, bỏ qua các dấu hiệu bất thường khi tập luyện: Theo bác sĩ Mạnh, nhiều người cho rằng mình còn trẻ - khỏe nên chủ quan, bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo bệnh tim mạch khi tập luyện như đau ngực khi gắng sức, hồi hộp, khó thở, chóng mặt, ngất thoáng qua…
Báo động số ca tử vong do ngừng tim
BS.CKI Lê Văn Tuyến, Trung tâm Tim mạch – Hệ thống Bệnh viện đa khoa Tâm Anh cho biết, mặc dù y học đã có nhiều tiến bộ nhưng tỷ lệ tử vong do ngừng tim đột ngột vẫn rất cao – chiếm từ 5–30%. Phần lớn trường hợp ngừng tim xảy ra trước khi bệnh nhân được đưa tới bệnh viện. Riêng tại Việt Nam, theo thống kê của Bộ Y tế, năm 2023 đã có hơn 200.000 ca tử vong do bệnh tim mạch, trong đó 85% là ngừng tim.
Bác sĩ Tuyến khuyến cáo do các trường hợp ngừng tim đột ngột thường xảy ra ngoài viện nên người dân cần nắm vững một số bước sơ cứu cơ bản để cấp cứu người bệnh:
- Cho bệnh nhân ngồi hoặc nằm thoải mái, nới lỏng quần áo, thắt lưng, cà vạt.
- Gọi cấp cứu 115 hoặc đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất.
- Trường hợp mất ý thức, ngừng thở cần phải ép tim ngoài lồng ngực ngay lập tức.
Theo các chuyên gia, hai vụ việc liên tiếp xảy ra không chỉ là nỗi đau riêng với gia đình nạn nhân mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh với cộng đồng – đặc biệt là người trẻ có thói quen luyện tập thể lực mà chưa hiểu rõ về sức khỏe tim mạch của bản thân. Việc luyện tập khoa học, kiểm tra sức khỏe định kỳ và trang bị kỹ năng sơ cứu là chìa khóa để phòng ngừa những bi kịch tương tự.
Hoặc