Nhiều cha mẹ Việt bị mơ hồ khi dùng thực phẩm bổ sung dạng sữa cho con: Cần lưu ý gì khi sử dụng?

Sữa là nguồn dinh dưỡng bổ sung quan trọng, đặc biệt là cho trẻ nhỏ và người cao tuổi.

Điểm khác biệt quan trọng giữa thực phẩm bổ sung và thuốc là thực phẩm bổ sung không có tác dụng điều trị bệnh. Chúng chỉ hỗ trợ cải thiện tình trạng dinh dưỡng, do đó việc sử dụng cần dựa trên nhu cầu thực tế của trẻ, không nên lạm dụng hoặc thay thế hoàn toàn bữa ăn chính.

Không phải mọi trẻ đều cần sử dụng thực phẩm bổ sung. Việc lựa chọn sản phẩm nên dựa trên đánh giá toàn diện về tình trạng dinh dưỡng, môi trường sống và đặc điểm sinh lý của trẻ. Một trong những yếu tố quan trọng là môi trường sống. Trẻ sống ở đô thị thường ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, dẫn đến nguy cơ thiếu vitamin D - một vi chất quan trọng cho sự phát triển xương. Bên cạnh đó, thói quen ăn uống công nghiệp, ít rau xanh, nhiều thực phẩm chế biến sẵn cũng làm tăng nguy cơ thiếu hụt các vi chất như chất xơ, vitamin C và folate.

Việc sử dụng thực phẩm bổ sung nên được cá nhân hóa để mang lại hiệu quả tốt nhất với từng trẻ.

Tình trạng sức khỏe và khả năng hấp thu cũng là yếu tố cần xem xét. Trẻ có hệ tiêu hóa yếu, hay mắc bệnh đường ruột hoặc biếng ăn kéo dài thường không hấp thu đủ dưỡng chất từ thực phẩm tự nhiên. Trong những trường hợp này, thực phẩm bổ sung dạng sữa có thể giúp cung cấp nguồn dinh dưỡng dễ hấp thu, hỗ trợ cải thiện tình trạng dinh dưỡng. Ngoài ra, giai đoạn từ 6 tháng đến 3 tuổi là thời kỳ vàng trong phát triển thể chất và trí tuệ. Nhu cầu năng lượng và vi chất tăng cao, trong khi khả năng ăn uống còn hạn chế. Thực phẩm bổ sung có thể đóng vai trò như một "cầu nối" giúp trẻ vượt qua giai đoạn này một cách thuận lợi.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, việc sử dụng thực phẩm bổ sung cần được cá nhân hóa. Trẻ hiếu động, tiêu hao nhiều năng lượng có thể cần sản phẩm giàu carbohydrate. Trẻ ít ăn rau và trái cây nên được bổ sung vitamin A, C, chất xơ và axit amin để hỗ trợ miễn dịch và tiêu hóa. Những trẻ ít uống sữa hoặc không ăn hải sản cần được bổ sung canxi, vitamin D, omega‑3, sắt và kẽm để hỗ trợ phát triển xương và não bộ. Việc lựa chọn đúng loại sản phẩm phù hợp với đặc điểm của từng trẻ là yếu tố quyết định hiệu quả sử dụng.

Việc ghi nhãn "thực phẩm bổ sung" trên các sản phẩm sữa không chỉ là yêu cầu pháp lý, mà còn là công cụ minh bạch hóa thông tin, giúp phụ huynh nhận biết rõ bản chất sản phẩm. Theo Nghị định 111/2021/NĐ-CP, các sản phẩm thực phẩm bổ sung phải ghi rõ tên gọi "thực phẩm bổ sung" với cỡ chữ và vị trí dễ nhìn. Đồng thời, Thông tư 29/2020/TT-BYT yêu cầu bổ sung cảnh báo "sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh".

Ngoài tên gọi, các sản phẩm thực phẩm bổ sung dạng sữa phải công bố bảng thành phần dinh dưỡng, hàm lượng từng chất và hướng dẫn sử dụng cụ thể theo độ tuổi. Đây là cơ sở để phụ huynh lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu của trẻ, tránh tình trạng sử dụng sai cách hoặc quá liều. Thông thường, mức khuyến nghị là 2-3 hộp mỗi ngày, tùy theo độ tuổi và tình trạng dinh dưỡng của trẻ. Việc dùng quá ít sẽ không đủ hiệu quả, trong khi dùng quá nhiều có thể gây dư thừa năng lượng hoặc vi chất, ảnh hưởng đến khẩu vị và thói quen ăn uống tự nhiên.

Nhiều sản phẩm sữa dinh dưỡng được phân loại là thực phẩm bổ sung và điều này được thể hiện rõ trên nhãn.

Các chuyên gia nhi khoa khuyến cáo phụ huynh nên sử dụng thực phẩm bổ sung như một phần trong kế hoạch dinh dưỡng toàn diện, không nên coi đó là giải pháp duy nhất. Việc phối hợp giữa thực phẩm bổ sung và chế độ ăn tự nhiên là cách tiếp cận khoa học, giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và bền vững. Sau khi sử dụng, phụ huynh nên theo dõi các biểu hiện như tiêu hóa, giấc ngủ, mức độ hoạt động… để đánh giá hiệu quả. Nếu có dấu hiệu bất thường như đầy bụng, tiêu chảy, dị ứng… cần ngưng sử dụng và tham khảo ý kiến chuyên gia.

Thực phẩm bổ sung dạng sữa là một công cụ hỗ trợ hữu ích trong chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ nhỏ, đặc biệt trong những giai đoạn phát triển quan trọng hoặc khi trẻ có nhu cầu đặc biệt. Tuy nhiên, để sản phẩm phát huy hiệu quả, phụ huynh cần hiểu rõ bản chất, tuân thủ hướng dẫn sử dụng và kết hợp với chế độ ăn uống khoa học. Việc ghi nhãn rõ ràng và minh bạch thông tin là bước tiến quan trọng trong bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đồng thời góp phần nâng cao nhận thức dinh dưỡng trong cộng đồng.