Trong thế giới công sở, đôi khi nói chuyện còn khó hơn làm việc. Một câu nói vô tình có thể khiến bạn mất lòng sếp, phật ý đồng nghiệp hoặc tự tay chôn vùi cơ hội thăng tiến. Nói sao cho khéo, cho vừa lòng mọi bên, hóa ra còn khó hơn học kỹ năng chuyên môn. Trong số đó, tình huống khiến dân văn phòng toát mồ hôi nhiều nhất là khi sếp bất ngờ gọi vào phòng làm việc riêng và hỏi: “Em thấy đồng nghiệp XX thế nào?”
Chỉ một câu tưởng chừng đơn giản, nhưng đằng sau nó là cả một bài kiểm tra về EQ, sự tinh tế và khả năng đọc tình huống của mỗi người.
Khi nghe câu hỏi này, phản xạ đầu tiên của nhiều người là né tránh: “Em với anh/chị/bạn ấy không thân lắm, khó nhận xét ạ.” Đây là một câu trả lời tưởng an toàn, nhưng thật ra lại như ngầm tuyên bố: “Em không quan tâm đến đồng nghiệp, cũng không hiểu môi trường làm việc xung quanh.” Với sếp, đó là tín hiệu bạn “đứng ngoài cuộc chơi”, không có tinh thần tập thể.
Ngược lại, một số người lại cố tỏ ra nhiệt tình, nói đại: “Cũng được, không có gì nổi bật.” Nghe qua tưởng rằng khéo léo thoát được tình huống khó, nhưng lại mang sắc thái hời hợt, dễ khiến sếp nghĩ bạn đang nói lấy lệ.
Trên thực tế, khi sếp đặt câu hỏi như vậy, họ không đơn thuần muốn nghe đánh giá cá nhân, mà đang quan sát thái độ và năng lực cảm nhận con người của bạn. Họ muốn biết bạn có nhìn vấn đề khách quan không, có khả năng phân tích, đánh giá người khác không, và quan trọng hơn cả là bạn đứng về phía nào.
Vì sao sếp lại hỏi như vậy?
Trong nhiều trường hợp, sếp đang cân nhắc đề bạt hoặc điều chuyển người đồng nghiệp đó, và muốn nghe thêm “ý kiến quần chúng”. Cũng có khi, người ấy vừa dính sự cố và sếp muốn kiểm chứng xem nội bộ đánh giá ra sao. Một số trường hợp khác, đó là “bài thử” gián tiếp để xem bạn có tinh ý, có biết lựa lời và có đủ khôn ngoan để không rơi vào bẫy. Vì vậy, điều tối kỵ là trả lời một cách cực đoan, dù là khen quá lời hay chê thẳng thừng. Càng vội vàng, bạn càng dễ sa lầy.
Cách trả lời khôn ngoan
Cách ứng xử an toàn và hiệu quả nhất là trả lời ngắn gọn và đơn giản, dựa vào thực tế, nói có căn cứ, không phán xét. Ví dụ: “Anh/chị/bạn ấy là người khá có trách nhiệm, từng ở lại công ty mấy đêm để hoàn thành dự án đúng hạn. Làm việc với họ, tôi thấy rõ tinh thần cầu thị.” Hoặc: “Cô ấy khá tỉ mỉ, có đôi khi hơi chậm vì cẩn thận, nhưng nhờ vậy nhóm ít khi mắc lỗi.”
Những câu trả lời như vậy vừa thật, vừa tích cực, thể hiện bạn có quan sát, có làm việc nhóm, lại không đụng chạm ai. Ngược lại, những câu kiểu “Cũng bình thường thôi” hay “Không có ấn tượng gì đặc biệt” chính là điểm chí mạng trong giao tiếp công sở, nghe thì trung lập, nhưng thực ra là thiếu tinh tế.
Khéo nói không phải là giả tạo
Không ít người nhầm lẫn giữa “nói khéo” và “nịnh bợ”. Thực tế, nói khéo là nghệ thuật bảo vệ bản thân. Bởi ở nơi mà mỗi câu nói đều có thể bị diễn giải theo mười hướng, giữ được sự mạch lạc và khéo léo là cách duy nhất để tồn tại.
Một lời nhận xét bộc trực có thể bị cắt ghép, thêm mắm dặm muối, rồi quay lại khiến bạn thành “kẻ hai mặt”. Cũng có trường hợp, sếp không thật sự muốn nghe đánh giá mà chỉ muốn kiểm tra phản ứng của bạn. Nếu bạn “đứng sai phe”, một lời vô ý có thể khiến mối quan hệ công việc rạn nứt.
Khéo léo trong lời nói không đồng nghĩa với dối trá. Đó là khi ta biết kiểm soát liều lượng thông tin mình phát ra, biết khi nào nên nói, khi nào nên dừng. Trong môi trường chung, đôi khi sự im lặng của bạn cũng là một cách “nói” thông minh.
Trong môi trường mà mỗi câu nói đều có thể bị diễn giải theo nhiều hướng, trung lập không phải là im lặng, mà là biết nói đủ - đúng trọng tâm, không thêm thắt, không phán xét.
Một câu như: “Anh ấy đang phụ trách phần kỹ thuật, làm việc khá chắc tay, cả nhóm phối hợp khá ổn”, vừa đúng sự thật, vừa không đụng chạm. Đó là kiểu trả lời khiến người khác khó tìm ra sơ hở, nhưng lại cho thấy bạn hiểu công việc và có trách nhiệm.
Bạn hãy nhớ rằng, trong môi trường công sở, nói ít nhưng nói đúng, còn quý hơn cả nói hay. Vì đôi khi, con đường thăng tiến của bạn không vấp ở năng lực, mà vấp ở một câu nói chưa kịp nghĩ kỹ.
(Theo Baijiahao)
Hoặc