Tại Diễn đàn chiến lược và xu hướng phát triển thị trường khí thiên nhiên (CNG, LNG, LPG) tại Việt Nam và khu vực ASEAN sáng 23-12, bà Nguyễn Mai Bích Tiên - Phòng Phát triển dự án tiết kiệm năng lượng, Công ty GreenYellow Việt Nam, chia sẻ nhu cầu khí thiên nhiên toàn cầu hiện đạt khoảng 4.250 tỉ m³ và được dự báo tăng lên 4.700 tỉ m³ vào năm 2030. Trong đó, châu Á - Thái Bình Dương là khu vực có tốc độ tăng trưởng nhu cầu cao nhất, tiếp đến là Trung Đông và Bắc Mỹ.
Cần hoàn thiện cơ chế chính sách, đồng bộ hóa quy hoạch cảng LNG - nhà máy - truyền tải - các hộ tiêu thụ công nghiệp lớn
Tại Việt Nam, LNG được xác định là nguồn năng lượng chuyển tiếp quan trọng trong triển khai Quy hoạch điện VIII, góp phần giảm phụ thuộc vào than và hỗ trợ tích hợp năng lượng tái tạo. Đến năm 2030, tổng công suất điện khí của Việt Nam dự kiến đạt 9.000 - 10.000 MW, với sản lượng khoảng 50 - 58 tỉ kWh.
Nhiều dự án lớn như: Nhơn Trạch 3, Nhơn Trạch 4, Phước An, Sơn Mỹ, Hải Lăng… đã và dự kiến sẽ vận hành trong giai đoạn tới.
TS Nguyễn Quốc Thập, Chủ tịch Hội Dầu Khí Việt Nam, đánh giá LNG được coi là giải pháp linh hoạt cho các nước thiếu nguồn khí tại chỗ. Top 5 nhà cung cấp LNG lớn gồm: Mỹ, Qatar, Úc, Nga và Canada. Trong khi đó, Việt Nam, Philipines, Bangladesh, Ấn độ đều mở rộng công suất nhập LNG.
Với vị trí chiến lược, ông Thập đánh giá Việt Nam có thể trở thành trung tâm tái xuất LNG; trung tâm điều độ LNG khu vực; Hỗ trợ năng lượng cho chuỗi cung ứng FDI.
Việt Nam cũng có cơ hội phát triển các phát hiện khí tại chỗ với các dự án như: Dự án khí Lô B; Dự án khí Cá Voi Xanh; Các mỏ khí có quy mô nhỏ và trung bình ở Bể Nam Côn Sơn và Bể Mã Lai - Thổ Chu.
Tuy vậy, thách thức là giá LNG biến động theo giá năng lượng, chuỗi cung ứng và biến động địa chính trị; Rủi ro về chính sách (giá điện, giá khí, cơ chế mua/bán, cơ chế bao tiêu)…
Theo đó, Hội Dầu khí Việt Nam kiến nghị cần hoàn thiện cơ chế chính sách, đồng bộ hóa Quy hoạch cảng LNG - nhà máy - truyền tải - các hộ tiêu thụ công nghiệp lớn; Đơn giản hóa thủ tục lựa chọn chủ đầu tư… Phát triển thị trường điện cạnh tranh hoàn và mở cơ chế mở cho tư nhân đầu tư truyền tải điện, ký hợp đồng mua bán điện trực tiếp.
The PGS-TS Ngô trí Long, chuyên gia kinh tế, thị trường khí thiên nhiên Việt Nam và ASEAN đang ở thời khắc bản lề. Nếu chúng ta chậm chân, có thể bỏ lỡ cơ hội lớn và rơi vào tình thế bị động nhưng nếu đi nhanh mà không có luật chơi chuẩn mực, thị trường có thể méo mó, rủi ro sẽ dồn vào Nhà nước và người dân.
"Phát triển thị trường khí trên nền tảng nguyên tắc thị trường, trong khung khổ pháp lý hiện đại, gắn với mục tiêu Net Zero và hội nhập sâu với khu vực ASEAN và thế giới" - ông Long nhấn mạnh.
Theo đó, ông Long kiến nghị xây dựng xây dựng khung pháp lý về thị trường khí (Luật Khí hoặc chương khí trong Luật Năng lượng) vào chương trình lập pháp trung hạn; Thực hiện tách bạch vai trò nhà nước - doanh nghiệp - vận hành hệ thống, tăng tính độc lập và minh bạch.
Hoặc