Một năm tập tễnh với những bước đi dang dở
Cách đây một năm, bé Nguyễn Ngọc N. (12 tuổi, Phú Thọ) gặp tai nạn gãy cổ xương đùi trái. Dù đã được phẫu thuật kết xương bằng vít xốp song sau 6 tháng, tình trạng của em ngày càng xấu đi. Bé đi tập tễnh, vẹo cột sống nặng, hai chân chênh lệch rõ rệt, khiến việc di chuyển, vui chơi, thậm chí đến trường cũng trở thành một thử thách.
“Từ khi bị gãy chân, em không dám ra ngoài chơi với bạn nữa. Em sợ bị ngã, sợ bạn bè trêu...”, bệnh nhi chia sẻ với ánh mắt ngại ngùng của một cô bé đang độ tuổi dậy thì.
Những bước đi không trọn vẹn ấy đã làm tuổi thơ của em bị ngắt quãng giữa chừng. Không chỉ tổn thương thể chất mà sự tự ti, mệt mỏi và mặc cảm khiến em dần thu mình trong thế giới nhỏ.
Khi gia đình đưa N. đến Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City, các bác sĩ nhận thấy đây là một trường hợp hiếm và phức tạp. Bé gái mới 12 tuổi - lứa tuổi mà cấu trúc xương vẫn đang phát triển mạnh nhưng chỏm xương đùi đã bị tiêu phần lớn, gây lệch trục cơ thể và vẹo cột sống nặng. Nếu không được can thiệp sớm, cột sống có thể biến dạng vĩnh viễn.
“Trên y văn thế giới, chỉ có hai trường hợp trẻ 10 và 11 tuổi được thay khớp háng toàn phần. Và tại Việt Nam, đây là trường hợp đầu tiên”, BSCKII Phạm Trung Hiếu, Trưởng khoa Phẫu thuật khớp háng và khung chậu - Trung tâm Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao Vinmec Times City, cho biết.
Quyết định “cân não”: Thay xương khớp háng nhân tạo cho bệnh nhân nhỏ tuổi
Thách thức lớn nhất của ca mổ không chỉ ở kích thước xương nhỏ, hệ xương chưa hoàn thiện, mà còn ở việc dự phòng nguy cơ lỏng khớp, chênh lệch chiều dài hai chân khi trẻ tiếp tục phát triển trong tương lai. Mọi sai lệch dù chỉ vài milimet cũng có thể khiến khớp hoạt động bất thường hoặc ảnh hưởng đến toàn bộ hệ vận động.
Bằng kinh nghiệm đã từng thay xương nhân tạo thành công cho một số ca bệnh tại Việt Nam, các chuyên gia, bác sĩ chấn thương chỉnh hình, gây mê hồi sức tại Vinmec đã tổ chức nhiều cuộc hội chẩn. Cuối cùng, quyết định được đưa ra là loại bỏ toàn bộ xương khớp háng, sau đó thay thế bằng xương háng nhân tạo với chất liệu hợp kim Titan. Tuy nhiên, vì bệnh nhi đang trong độ tuổi phát triển nên các bác sĩ phải cân nhắc nhiều yếu tố.
Trước phẫu thuật, đội ngũ bác sĩ Vinmec đã mô phỏng toàn bộ cấu trúc xương háng bằng công nghệ 3D, lập kế hoạch phẫu thuật kỹ thuật số (template 3D) và sản xuất thiết bị định vị PSI (Patient Specific Instrument) riêng cho bệnh nhi. Từng vị trí cắt, từng độ nghiêng của ổ cối, cổ xương đều được tính toán chi tiết đến từng độ lệch nhỏ nhất.
“Chúng tôi sử dụng hình ảnh 3D và cảm biến vận động để xác định nhóm cơ yếu, từ đó xây dựng phác đồ phục hồi sau mổ cho cháu. Mục tiêu không chỉ là giúp cháu đi lại, mà là đi lại với dáng đi cân đối, tự nhiên nhất có thể”, BSCKII Nguyễn Văn Vĩ, Trưởng khoa Phục hồi chức năng & Y học thể thao Vinmec, chia sẻ.
Cuộc phẫu thuật đầy căng thẳng của đội ngũ bác sĩ Vinmec
Nhờ sự chuẩn bị kỹ lưỡng và phối hợp giữa các chuyên khoa, ca phẫu thuật thay khớp háng toàn phần đã diễn ra thành công. Chỉ 24 giờ sau mổ, N. đã có thể tự ngồi dậy, tập đi với khung hỗ trợ, thang điểm đánh giá mức độ đau (VAS) chỉ còn 2 điểm - thấp đáng kinh ngạc với một ca đại phẫu thay khớp háng.
Sau hai tháng phẫu thuật, đến nay bệnh nhi có thể tự đi lại bình thường, dáng người cân đối, không còn vẹo cột sống. Hình ảnh phân tích cảm biến vận động ghi nhận chức năng vận động đạt trên 90% so với người bình thường.
Bệnh nhi hồi phục 90% khả năng đi lại
“Vợ chồng tôi không biết nói gì ngoài hai chữ biết ơn”, anh Nguyễn Văn T., bố bệnh nhi, xúc động chia sẻ.
Đây là ca thay khớp háng toàn phần đầu tiên tại Việt Nam được thực hiện cho trẻ 12 tuổi, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực chấn thương chỉnh hình nhi khoa. Thành công của ca mổ không chỉ mở ra hướng điều trị mới cho những trẻ bị tổn thương khớp háng nặng tại Việt Nam, mà còn thể hiện vai trò quan trọng của y học chính xác và nhân văn tại Vinmec.
Hoặc