"Mẹ ơi, con cảm thấy trong người có luồng sức mạnh giống như mẹ kể luôn đó!" – Leo, cậu bé 6 tuổi rưỡi, reo lên với đôi mắt sáng rỡ sau khi nghe xong một câu chuyện tưởng tượng trước giờ ngủ. Với chị Trương Dư Ngọc Trâm (TP.HCM), khoảnh khắc ấy chính là một cột mốc: chị biết mình đã chạm được đến tâm hồn con, gieo vào đó một hạt mầm của sức mạnh nội tâm đang lớn dần mỗi ngày.
Có một thời gian, Leo hay ngủ mơ, mơ thấy mình phải chiến đấu, đánh người xấu. Trong giấc ngủ, con thường la hét, vùng vẫy, trằn trọc như đang thật sự trải qua một cuộc chiến cam go. Chị Trâm hiểu, bên trong con đang có những bất ổn, những cảm xúc chưa được gỡ rối. Và thế là chị bắt đầu một hành trình đặc biệt: Kể chuyện tưởng tượng trước giờ ngủ, để "lập trình" lại tiềm thức của con bằng những trải nghiệm tích cực, dịu dàng hơn.
Không chỉ nhằm giúp con ngủ ngon, chị Trâm còn muốn gieo vào tâm trí non nớt ấy những phẩm chất quý giá: tinh thần vượt khó, khả năng thấu hiểu cảm xúc, sự kiên trì và mạnh mẽ từ bên trong.
Leo được mẹ kể chuyện mỗi tối
Những câu chuyện kể đặc biệt mỗi tối
Mỗi tối, thay vì đọc sách, chị Trâm sẽ đưa Leo bước vào những chuyến phiêu lưu tưởng tượng đầy màu sắc và cảm xúc. Có khi con là chú chim bay lượn giữa trời, có khi là người tí hon khám phá thế giới trong tủ lạnh, có lúc là chàng trai dũng cảm leo núi…
Không phải là kể chuyện đơn thuần, chị dùng những từ ngữ giản dị nhất để mô tả chi tiết từng cảm giác, từng rung động của các giác quan: "Leo cảm thấy gió lướt qua tay rất mát, ánh mặt trời đang chiếu lên má, cảm giác thật ấm áp… Leo bước từng bước lên dốc núi, người bắt đầu mệt, Leo thở mạnh… nhưng trong người xuất hiện một luồng sức mạnh thôi thúc Leo không bỏ cuộc".
Chị kể không như giảng giải, không hô hào cố gắng, mà chỉ đơn giản dẫn dắt để con tự cảm nhận và "trải nghiệm" cảm xúc vượt qua khó khăn, cảm giác chiến thắng chính mình. Chính trong trạng thái thả lỏng, không bị ý thức kháng cự, những giá trị đó mới thấm sâu vào tâm hồn con.
Theo bà mẹ này, nếu chúng ta giảng giải cho con về động lực, về sự cố gắng, về bất kì thứ gì của nội lực bên trong chắc chắn ý thức con sẽ có phần chống đối, vì điều đó khiến con không thoải mái.
"Tuy nhiên khi chơi trò chơi này con hoàn toàn thả lỏng và chấp nhận nó vô điều kiện. Leo đã nói với mình là: "Mẹ ơi con cảm cảm thấy bản thân mệt và có luồng sức mạnh như mẹ kể luôn đó". Khi hỏi con có thấy da đang nóng lên không, có thấy gió thổi lướt qua làm con hơi lạnh không, Leo đã trả lời CÓ".
Đến cuối câu chuyện, chị thường dẫn dắt để con bắt đầu thư giãn và tận hưởng cảm giác thỏa mãn, thả lòng cơ thể, nằm xuống nghỉ ngơi và chìm vào giấc ngủ. Lúc này chỉ mất chưa tới 5 phút đã thấy con vào giấc ngon lành.
Chị Trâm cho rằng, cách kể chuyện này không phải như một câu chuyện thông thường, cũng không giống đọc sách. Mẹ không cần dùng các từ hoa mỹ trừu tượng hay văn chương lai láng, chỉ cần dùng những từ bình dị gần gũi nhất nhưng phải cho con cảm giác như chính bản thân đang trải nghiệm thực sự.
Nếu mẹ không chú ý miêu tả cảm giác của da, âm thanh tai nghe được, vị lưỡi cảm nhận được, mùi con đang ngửi được thì trí tưởng tượng của con chỉ dừng lại ở thị giác, cái con đang nhìn thấy nó sẽ chỉ là một trải nghiệm mờ nhạt, không tạo cảm nhận sâu sắc rõ nét.
Ảnh minh hoạ
Ví dụ câu chuyện tưởng tượng biến thành người tí hon để khám phá tủ lạnh:
Một trong những câu chuyện chị Trâm kể cho Leo là hành trình khám phá tủ lạnh. Bằng trí tưởng tượng phong phú, chị đã đưa Leo vào thế giới của những người tí hon, nơi mọi thứ đều trở nên khổng lồ. Mỗi chi tiết đều được miêu tả sống động, kích thích mọi giác quan của trẻ.
"Leo nằm ngay ngắn thư giãn toàn thân nhen, Leo nhắm mắt lại. Bây giờ Leo đang cảm thấy thoải mái trên giường, nệm rất mềm mại, Leo cảm nhận được những luồng gió mát, Leo nghe thấy tiếng quạt đang xoay, Leo cảm thấy rất dễ chịu và Leo thấy cơ thể mình dần dần nhỏ lại.
Leo đang thu nhỏ lại từ từ, Leo nhỏ lại bằng chiếc gối ôm, sau đó chân lại tiếp tục nhỏ lại, tay cũng nhỏ lại, toàn thân Leo nhỏ dần nhỏ dần, giờ Leo chỉ to bằng một chiếc xe đồ chơi màu đỏ của con thôi.
Leo lại nhỏ tiếp, giờ thì Leo chỉ nhỏ bằng một con kiến. Leo ngồi dậy nhìn xung quanh mọi thứ đều cực kì to lớn, Leo nhìn thấy mẹ nhưng giờ đây mẹ như một người khổng lồ, mẹ quá to lớn so với Leo, Leo cảm thấy thật lạ kì và cũng thật thú vị, trong lòng Leo có cảm giác phấn khích xen chút hồi hộp.
Leo muốn đi ra ngoài nhưng bên tai Leo đang nghe những âm thanh vù vù rất lớn, Leo nhìn về phía chiếc quạt máy đang thổi, gió từ quạt thổi quá mạnh so với kích thước hiện tại của cơ thể.
Leo cảm thấy như muốn bay ra ngoài, Leo cố gắng dùng chân bám chặt vào nền nhà, nhưng nền nhà vẫn trơn quá, Leo áp sát cơ thể bám chặt vào trường và di chuyển từng chút từng chút một. Leo cảm thấy chân và tay hơi mỏi, Leo càng cố đi về phía trước thì gió lại đẩy Leo ngược trở lại, Leo bắt đầu cảm thấy mệt hơi thở Leo ngày càng mạnh hơn, mạnh hơn. Nhưng lúc này bên trong Leo xuất hiện một luồng sức mạnh vô cùng mạnh mẽ, trong dầu Leo liên tục xuất hiện sự thôi thúc quyết tâm sẽ cố gắng đến cùng, Leo tin chắc mình sẽ làm được nếu cố gắng hết sức.
Niềm tin đó càng ngày càng lớn, Leo bám chặt hơn và chạy nhanh về phía trước, cuối cùng Leo cũng chạy ra được khỏi phòng và tránh được chiếc quạt gió. Leo cảm thấy hết sức vui mừng, luồng sức mạnh bên trong lúc này tan biến thay vào đó là cảm giác rất vui vẻ.
Leo nhìn về phía chiếc tủ lạnh, Leo muốn đi vào trong xem có gì, Leo chạy thật nhanh và bắt đầu trèo lên cánh tủ lạnh, tay Leo cảm thấy bề mặt tủ lạnh khá trơn, Leo cố trèo lên, cố hết sức trèo lên, trèo lên, nhưng tìm mãi vẫn không thầy lối vào. Leo đi qua bên trái rồi đi qua bên phải, tìm khắp nơi cuối cùng đã tìm thấy một kẻ hở nhỏ ở phía trên cùng bên trái của cửa tủ, Leo chui vào trong, vừa bước vào Leo cảm giác một làn gió lạnh buốt thổi vào người.
Leo bước từng bước dạo quanh và nhìn khắp nơi, Leo nhìn thấy những mảng nước đá trong suốt, bên trong chúng có các vân đá màu trắng đục. khi chạm vào tay Leo hơi rát. Á phía sau Leo có 1 sỏi socola siêu to khổng lồ, to hơn cả cơ thể của Leo, Leo chạy đến lột vỏ socola và há miệng cắn một miếng thật to, ui socola cứng quá, cố lắm nhưng Leo chỉ cắn được một miếng nhỏ, socola ngọt có vị hơi đắng nhẹ, tan chảy trong miệng từ từ được nuốt xuống cổ, mùi thơm tràn khắp khoang miệng, Leo đang tận hưởng nó, Leo cảm thấy thật ngon.
Sau đó Leo quay đầu và còn nhìn thấy cả một cục phô mai to, rất to, to đến mức không thể nhìn thấy hết được nó. Leo cố gắng kéo lớp vỏ bao bên ngoài và cắn, miếng phô mai mềm, tan chảy ngay trong miệng, vì hơi mặn và béo, phô mai rất thơm, Leo hít một hơi thật sâu…Nhưng Leo bắt đầu nhận ra chân mình đang rất lạnh và tê cứng, tay cũng quá lạnh, toàn thân đang run lên cầm cập, lạnh quá, lạnh quá… Leo cần ra khỏi đây ngay.
Leo nhìn quanh để tìm lại khe hở lúc ban đâu, Leo đi dọc các mép nhìn thật kỹ nhưng không thấy khe hở đó đâu cả, phải làm sao bây giờ, trong dầu Leo nảy ra rất nhiều ý tưởng, hay mình sẽ khoét một lỗ mới, Leo cố dùng tay xé, sau đó cắn mạnh nhưng vẫn không được.
Leo đang rất bình tình, Leo tập trung suy nghĩ một lúc, Leo suy nghĩ, suy nghĩ làm cách nào có thể ra khỏi đây, Leo nhìn quanh xem có gì có thể dùng được không, não Leo đang hoạt động liên tục, "hay là mình gọi lớn lên để mẹ nghe, mình có thể núp vào phía trong cho bớt lạnh đợi mẹ mở tủ lạnh ra hay.." chưa dứt suy nghĩ Leo liền nghe tiếng cạch lớn, aaa ba về, ba đã mở của tủ ra nhưng ba không hề thấy Leo, Leo chạy nhanh ra ngoài, trèo xuống tủ và chạy nhanh vào phòng.
Leo thở dồn dập, tim Leo đang đập nhanh. Leo nằm xuống thả lỏng toàn thân, nhịp thở bắt đầu nhẹ dần nhẹ dần, tim cũng đập nhẹ dần, Leo đang cảm thấy rất thư giãn, cơ thể dần to lên to lên, toàn thân đang to lên, giờ Leo đã to bằng chiếc gối ôm, Leo to lên như cũ rồi, Leo nhìn thấy mẹ đang nằm kế bên, Leo dần dần nhắm mắt lại và thả lỏng chân, Leo thả lỏng cổ tay, thả lòng cánh tay, thả lỏng toàn thân, Leo cảm thấy rất hạnh phúc và dần chìm vào giấc ngủ, Leo ngủ thật sâu…".
Việc thay thế những hình ảnh căng thẳng bằng những trải nghiệm tích cực, vui vẻ giúp con cân bằng cảm xúc và nuôi dưỡng sự mạnh mẽ từ bên trong. Qua những câu chuyện như vậy, trẻ hình thành tư duy kiên trì, yêu thích khám phá và cảm nhận sâu sắc từng khoảnh khắc. Ngoài ra, câu chuyện khám phá tủ lạnh buộc trẻ phải tư duy linh hoạt (tìm lối thoát, ứng biến), giống như bài tập rèn kỹ năng mềm.
Bạn có thể áp dụng cách này như một thói quen mỗi tối, dành ra 10-15 phút kể chuyện hoặc dẫn con tưởng tượng trước khi ngủ. Đây sẽ là khoảng thời gian tuyệt vời để gắn kết tình cảm, giúp con cảm thấy bình yên và tràn đầy năng lượng tích cực cho ngày mới.
Không cần câu chuyện hoành tráng hay từ ngữ đao to búa lớn, chỉ cần ngôn ngữ đơn giản, cảm giác chân thực, và sự kiên trì lặp lại hàng ngày.
Hoặc