3 năm trước, cụ Lưu Tố Vân (68 tuổi) sống tại thành phố Nam Ninh (Trung Quốc), quyết định mang toàn bộ tiền tích góp cả đời gửi vào 1 sổ tiết kiệm ngân hàng. Với suy nghĩ “ăn chắc mặc bền”, cụ Lưu chọn hình thức gửi tiết kiệm kỳ hạn 10 năm, lĩnh lãi hàng tháng.
Với số tiền gửi ban đầu là 3,8 triệu NDT (khoảng 15 tỷ đồng), trung bình mỗi tháng, cụ Lưu được lĩnh khoảng 12.000 NDT tiền lãi (gần 47 triệu đồng). Vậy là dư sức để trang trải cuộc sống hưu trí, thậm chí còn có thể cho con cháu ít tiền tiêu vặt, tiền bỉm sữa và dành 1 khoản làm từ thiện.
Ảnh minh họa
Cuộc sống của cụ Lưu cứ yên ả trôi qua như vậy cho đến đầu năm nay. Ở tuổi 68, sức khỏe của cụ Lưu bắt đầu không ổn. Sau nhiều lần trì hoãn thăm khám vì nghĩ “già rồi yếu là đương nhiên”, cụ Lưu buộc phải nhập viện cấp cứu sau 1 cơn đột quỵ nhẹ. Bác sĩ chẩn đoán cụ bị tắc mạch vành, cần phẫu thuật. Dù gia đình cũng có của ăn của để nhưng số tiền viện phí, chăm sóc hậu phẫu cũng không nhỏ, tiền mặt hiện có của cụ Lưu hay các con thực chẳng đủ chi trả.
Lúc ấy, ông Triết Hạo - Con trai cả của cụ Lưu mới bàn với mẹ, rút khoản tiết kiệm ra để lo viện phí. Vì chẳng muốn làm gánh nặng cho con cái, cụ Lưu ngay lập tức đồng ý, bàn giao toàn bộ giấy tờ tùy thân, sổ tiết kiệm bản cứng cũng như ký giấy ủy quyền để con trai ra ngân hàng làm hồ sơ rút tiền.
Quá trình giải ngân khoản tiền tiết kiệm diễn ra nhanh chóng. Vì chỉ là người ủy quyền, cũng chẳng xem xét kỹ giấy tờ cũng như số tiền ghi trong sổ tiết kiệm, nên ông Triết Hạo không hề nhận ra số tiền thực trả nhỏ hơn hẳn số tiền ban đầu mà mẹ ông - cụ Lưu gửi.
Lúc nghe tin con trai báo ngân hàng đã giải ngân khoản tiền gửi trị giá 2,5 triệu NDT (khoảng 10 tỷ đồng), cụ Lưu shock đến mức ngất lịm trên giường bệnh. Khi tỉnh lại, cụ mới hối con trai ngay lập tức ra ngân hàng hỏi lại, không thể có chuyện gửi tiết kiệm 3,8 triệu NDT mà chỉ nhận về 2,5 triệu NDT được. Chắc chắn đã có sai sót, nhầm lẫn.
Tuy nhiên, ngân hàng khẳng định với ông Triết Hạo rằng họ không làm sai. Vì ban đầu, cụ Lưu mở sổ tiết kiệm kỳ hạn 10 năm với hình thức “lĩnh lãi hàng tháng”, ngân hàng đã trả cho cụ phần lãi tương ứng với thời gian gửi đầy đủ 10 năm, tính theo mức lãi suất cố định. Nghĩa là trong suốt 3 năm qua, số tiền lãi hàng tháng mà cụ Lưu nhận thực chất là phần “trả trước” dựa trên cam kết gửi đủ kỳ hạn 10 năm. Nhưng vì cụ đã rút trước thời hạn, ngân hàng hiển nhiên phải thu hồi toàn bộ khoản tiền lãi mà cụ Lưu đã nhận và trừ thẳng vào số tiền gửi ban đầu trước khi giải ngân.
Ông Triết Hạo lúc ấy mới hiểu rõ sự tình, đương nhiên, không thể trách cứ hay đổ lỗi cho ngân hàng. Tuy nhiên, ông vẫn khá bức xúc: “Mẹ tôi già rồi, đâu thể đọc hết mấy chục trang hợp đồng, lẽ ra họ nên nói với bà rằng nếu rút trước hạn thì sẽ phải đền bù khoản tiền lãi hàng tháng”.
Vụ việc nhanh chóng được chia sẻ trên mạng xã hội Trung Quốc, thu hút hàng chục nghìn bình luận. Nhiều người tỏ ra thông cảm với cụ Lưu, cho rằng ngân hàng nên tư vấn cặn kẽ hơn với khách hàng cao tuổi. Song cũng có ý kiến cho rằng cụ Lưu và gia đình cần chịu trách nhiệm vì đã không đọc kỹ hợp đồng.
“Hợp đồng ngân hàng là ràng buộc pháp lý. Người gửi tiền phải hiểu rằng lãi suất cao luôn đi kèm điều kiện cụ thể. Nếu rút sớm mà vẫn muốn giữ lãi cao thì chẳng khác nào ngân hàng chịu thiệt, đương nhiên làm gì có chuyện như vậy” - Một người bình luận.
“Đúng là không nên để người già tự thân quyết định chuyện tiền nong, dù đúng là tiền của họ. Dẫu sao cũng nên đi cùng con cái khi vay tiền hoặc gửi tiết kiệm” - Một người rút ra bài học.
Câu chuyện của cụ Lưu là lời nhắc nhở cho nhiều người - đặc biệt là thế hệ đã về hưu, về việc lựa chọn sản phẩm tài chính. Trước đây, việc gửi tiết kiệm kỳ hạn dài với hình thức lĩnh lãi định kỳ thường được xem là an toàn, nhưng ít ai lưu tâm vấn đề rút tiền trước hạn. Khi người gửi tiết kiệm đơn phương phá vỡ cam kết, mọi quyền lợi lãi suất ưu đãi đều mất hiệu lực.
Hiện tại, khi sức khỏe đã ổn định và được xuất viện về nhà, dù cố coi đây là “bài học tuổi già”, cụ Lưu cho biết bản thân vẫn khá đau lòng khi nhắc lại chuyện không mong muốn này.
Hoặc