Ngày 18/3, các phi hành gia của NASA Butch Wilmore và Suni Williams cuối cùng đã trở về sau 9 tháng làm việc vất vả trên Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) - nhưng hành trình khó khăn nhất của họ có thể vẫn còn ở phía trước.
Những người đã từng sống ngoài không gian, bao gồm cả phi hành gia người Anh đầu tiên đi ra ngoài vũ trụ, Tiến sĩ Helen Sharman, cho biết họ đã trải qua một hiện tượng mà họ cho là đã thay đổi cuộc sống của mình mãi mãi.
Butch Wilmore và Suni Williams vừa trở về sau 9 tháng đằng đẵng.
Trong khi các vấn đề sức khỏe thể chất phức tạp mà các phi hành gia có thể gặp phải khi họ quay trở lại bầu khí quyển Trái Đất đã được ghi chép đầy đủ, thì tác động của những cuộc phiêu lưu trong không gian đối với phần đời còn lại của họ lại ít được báo cáo hơn.
Được gọi là "hiệu ứng tổng quan", là thuật ngữ được đặt ra vào cuối những năm 80 nhưng đã được biết đến từ những năm đầu tiên của du hành vũ trụ. Hiệu ứng tâm lý này mô tả việc các phi hành gia trở về Trái đất thường không thể nhìn nhận cuộc sống thường ngày của họ theo cùng một cách như trước đây. Họ thường có những thay đổi lớn và phải vật lộn để thích nghi với cuộc sống bình thường một lần nữa.
Những người đã trải nghiệm điều này bao gồm một số tên tuổi nổi tiếng nhất trong lịch sử vũ trụ, như Yuri Gagarin, Michael Collins và Sally Ride - và cho biết chỉ những phi hành gia đồng nghiệp mới có thể thực sự hiểu được cảm giác đó như thế nào.
Tiến sĩ Sharman mới 27 tuổi khi bà làm nên lịch sử vào ngày 18 tháng 5 năm 1991 với tư cách là phi hành gia người Anh đầu tiên bay vào vũ trụ, trong sứ mệnh Soyuz TM-12. Phi hành gia cho biết sứ mệnh ngắn ngủi kéo dài 8 ngày của bà đã hoàn toàn "thiết lập lại" cách bà nhìn nhận cuộc sống gia đình.
"Sau khi trở về Trái Đất, tôi nhận ra rằng khi ở trong không gian, tôi không hề nghĩ đến những thứ vật chất mà tôi sở hữu hoặc khao khát sở hữu. Điều tôi nghĩ đến là gia đình, bạn bè và đồng nghiệp của tôi sống ở những nơi tôi có thể nhìn thấy khi nhìn xuống Trái đất. Việc ở trong không gian đã thiết lập lại các ưu tiên trong cuộc sống của tôi, và quan điểm này ở lại với tôi kể từ đó.", bà chia sẻ.
Phi hành gia người Canada Robert 'Bob' Thirsk cũng thường xuyên nói về tác động to lớn của hai lần ông ở ngoài không gian, vào năm 1996 và 2009, đối với những giá trị cuộc sống mà ông coi trọng.
Cựu phi hành gia này cho biết ông không còn quan tâm đến chính trị nữa, đặc biệt là ở cấp địa phương, vì ông cảm thấy nó không quan trọng khi bạn nhìn thấy Trái Đất từ khoảng cách xa như vậy.
Người đàn ông 71 tuổi này cho biết vợ ông vẫn nói rằng đầu ông "vẫn còn trong không gian" vì những chuyến đi đã tác động rất lớn đến ông.
Phi hành gia người Canada, hiện 71 tuổi thẳng thắn cho biết trải nghiệm của mình có thể khiến bạn bè và gia đình xa lánh.
Ông cho biết, gia đình và bạn bè có thể cảm thấy xa lạ với những trải nghiệm phi thường mà các phi hành gia có được, và họ cảm thấy như thể họ không bao giờ có thể sánh được với trải nghiệm khám phá không gian đó.
Ông cũng cho biết "hiệu ứng tổng quan" khiến ông vô cùng quan ngại về hành tinh này và thông điệp chính ông nỗ lực chia sẻ hiện nay là bảo tồn nó cho các thế hệ tương lai.
Tiến sĩ Sharman cho biết việc nhìn lại hành tinh của chúng ta từ nơi rất xa có thể gợi lên những cảm xúc khác nhau và phức tạp khi mọi người trở về nhà.
Bà nói: "Đối với một số người, việc nhìn thấy Trái Đất sáng ngời trên nền không gian đen rộng lớn có thể giúp chúng ta nhận thức rõ hơn về sự mong manh của Trái Đất. Tôi nhớ hình ảnh mọi thứ liên quan chặt chẽ với nhau đến thế nào: những vòng xoáy sinh vật phù du trong dòng hải lưu, những tia chớp dường như tạo ra hàng loạt tia chớp khác cách xa nhiều dặm, và những dòng sông băng qua nhiều ranh giới trước khi đổ ra biển."
Tiến sĩ Sharman, người 27 tuổi khi bà đi vào lịch sử với tư cách là phi hành gia người Anh đầu tiên bay vào không gian, cho biết bà đã 'thiết lập lại' cách nhìn nhận cuộc sống khi trở về.
Tiến sĩ Sharman cho biết: "Cuộc sống bình thường sẽ trở lại một cách nhẹ nhàng và có kiểm soát đối với các phi hành gia, đặc biệt là những người đã dành nhiều tháng trên không gian. Chúng ta thấy những người trở về Trái Đất được đưa ra khỏi tàu vũ trụ và họ biến mất khỏi tầm nhìn của công chúng trong một thời gian, nhưng sau các cuộc kiểm tra y tế ban đầu và các cuộc kiểm tra khác, sẽ có nhiều tuần họp tóm tắt theo cách này hay cách khác, sắp xếp thời gian cho bạn bè và gia đình (và thú cưng), và theo dõi hoạt động thể chất. Dần dần, các phi hành gia trở nên tự quyết hơn. Nhưng chúng tôi không bao giờ quên những cảnh quan tuyệt đẹp từ quỹ đạo."
Nguồn: Daily Mail
Hoặc